Όχι, ένας αστεροειδής πιθανότατα δεν θα χτυπήσει τη Γη την ημέρα πριν από τις εκλογές στις ΗΠΑ και να γιατί

Εάν πιστεύετε μερικούς πρόσφατους τίτλους, ένας αστεροειδής απειλεί να εκτροχιάσει τη δημοκρατία εκτινασσόμενος στη Γη στις 2 Νοεμβρίου - την ημέρα πριν από τις εκλογές στις ΗΠΑ. Στην πραγματικότητα, ο διαστημικός βράχος, που ονομάζεται 2018 VP1, έχει μόνο 0,41 τοις εκατό (1 στους 240) πιθανότητες να μας χτυπήσει.

Και ακόμα κι αν συμβεί, έχει διάμετρο μόνο δύο μέτρα, επομένως θα διαλυθεί στην ατμόσφαιρα πολύ πριν προλάβει να αναστατώσει οποιαδήποτε προεδρική κόμμωση.

Όπως υποδηλώνει το όνομά του, το 2018 VP1 ανακαλύφθηκε το 2018 και είναι μόνο ένα από τα περίπου 23.600 «αντικείμενα κοντά στη Γη» (NEO) που παρακολουθούνται από το Κέντρο Μελετών NEO (CNEOS) της NASA.

Τα NEO είναι σώματα του Ηλιακού Συστήματος που έχουν τροχιές που τα φέρνουν σε κοντινή απόσταση από εμάς (που ορίζεται ότι βρίσκονται σε απόσταση περίπου 200 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον Ήλιο). Ένας μικρός αριθμός NEO είναι κομήτες, αλλά πάνω από το 99 τοις εκατό είναι αστεροειδείς - βραχώδη αντικείμενα που αποτελούν τα υπολείμματα δομικών στοιχείων από το σχηματισμό του Ηλιακού Συστήματος.

Για να διερευνήσει την πιθανότητα ενός NEO να χτυπήσει τη Γη, το CNEOS υπολογίζει την τροχιά του αντικειμένου γύρω από τον Ήλιο χρησιμοποιώντας δεδομένα που παρέχονται από παρατηρητήρια σε όλο τον κόσμο. Όσο περισσότερες παρατηρήσεις έχει το CNEOS για ένα NEO, τόσο καλύτερα μπορεί να εντοπίσει τη μελλοντική τροχιά του αντικειμένου.

Οι αστεροειδείς που ενέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο ταξινομούνται ως «δυνητικά επικίνδυνοι αστεροειδείς» (PHAs). Υπολογίζεται ότι βρίσκονται σε απόσταση περίπου 7,5 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη (περίπου 20 φορές την απόσταση από τη Γη στη Σελήνη) και έχουν διάμετρο μεγαλύτερη από 140 μέτρα. Αυτήν τη στιγμή υπάρχουν περίπου 2.100 PHA στα βιβλία της NASA.

Ένας αστεροειδής πλάτους 140 μέτρων θα μπορούσε να καταστρέψει μια περιοχή στο μέγεθος του Ηνωμένου Βασιλείου, λέει ο Δρ Paul Chodas, διευθυντής του CNEOS, «αλλά ακόμη και οι μικροί αστεροειδείς μπορούν να προκαλέσουν σημαντική ζημιά».

Για παράδειγμα, ο μετεωρίτης του Τσελιάμπινσκ, που αιφνιδίασε τους αστρονόμους όταν εξερράγη πάνω από τη Ρωσία τον Φεβρουάριο του 2013, προκλήθηκε από έναν αστεροειδή πλάτους μόλις 20 μέτρων. Το ωστικό κύμα από την έκρηξη ήταν αρκετά ισχυρό ώστε να προκαλέσει 1.500 έμμεσους τραυματισμούς, κυρίως λόγω του πετώντας γυαλί από σπασμένα παράθυρα.

Οι μικρότεροι αστεροειδείς, όπως το 2018 VP1, είναι εξαιρετικά συνηθισμένοι, λέει ο Chodas. «Ένα αντικείμενο δύο μέτρων χτυπά τη Γη κάθε δύο μήνες». Αλλά αυτά δεν προκαλούν ανησυχία, γιατί καίγονται στην ατμόσφαιρα.

«Ο χρόνος μεταξύ των προσκρούσεων μεγαλώνει εκθετικά καθώς πηγαίνετε σε μεγαλύτερα μεγέθη αστεροειδών», λέει ο Chodas. Αστεροειδή στο μέγεθος του Τσελιάμπινσκ υπολογίζεται ότι εισέρχονται στην ατμόσφαιρα της Γης, κατά μέσο όρο, μία φορά κάθε 80 χρόνια. «Όταν φτάσετε στο μέγεθος των PHA - 140 μέτρα - μπορείτε να περιμένετε μια πρόσκρουση, κατά μέσο όρο, μόνο μία φορά κάθε 20.000 χρόνια», λέει ο Chodas.

Και αστεροειδείς του μεγέθους που σκότωσαν τους δεινόσαυρους – πλάτους περίπου 10 χιλιομέτρων – συμβαίνουν περίπου μία φορά κάθε 100 εκατομμύρια χρόνια. Αλλά ο Chodas λέει ότι αυτές οι πιθανότητες δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να προβλεφθεί πότε θα συμβεί η επόμενη επίπτωση. «Δεν συμβαίνει σαν ρολόι», λέει.

Τι ποσοστό λοιπόν NEOs έχουμε ανακαλύψει; Αναζητώντας τα NEO στον νυχτερινό ουρανό – ορατά στα τηλεσκόπια ως κινούμενες κουκκίδες φωτός – και κρατώντας καρτέλες στα οποία έχουν ανακαλυφθεί πρόσφατα και τα οποία έχουν εντοπιστεί στο παρελθόν, οι επιστήμονες του CNEOS είναι σε θέση να εκτιμήσουν τον συνολικό πληθυσμό των NEO.

Ο Chodas λέει ότι μέχρι στιγμής έχουν βρει περίπου το 95 τοις εκατό των αστεροειδών πλάτους ενός χιλιομέτρου και άνω, και περίπου το 40 τοις εκατό των αστεροειδών με πλάτος 140 μέτρα και μεγαλύτερο.

Διαβάστε περισσότερα από τον Έλεγχος πραγματικότητας:

• Πρέπει να μολύνουμε άτομα με COVID-19 για έρευνα εμβολίων;
• Μπορεί η επίγνωση και ο διαλογισμός να είναι επιβλαβείς;
• Φυσικές θεραπείες:Μπορεί πραγματικά το μέλι να βοηθήσει στη θεραπεία ενός κρυολογήματος;

Το Chelyabinsk NEO κατάφερε να περάσει κρυφά από τα τηλεσκόπια λόγω του μικρού του μεγέθους (όσο μικρότερο είναι το αντικείμενο, τόσο πιο αχνό είναι) και επειδή προερχόταν από την κατεύθυνση του Ήλιου, γεγονός που καθιστούσε αδύνατη την ορατότητα έναντι της λάμψης. Αλλά οι μεγαλύτεροι, πιο απειλητικοί αστεροειδείς μπορούν να φαίνονται πιο μακριά, λέει ο Chodas, και αυτό μας δίνει περισσότερες πιθανότητες να τους εντοπίσουμε στον νυχτερινό ουρανό, ελπίζουμε να μας παρέχει "χρόνια ή δεκαετίες" εκ των προτέρων προειδοποίησης.

Αυτό θα δώσει στους επιστήμονες αρκετό χρόνο για να προετοιμάσουν τη γνωστή ως αποστολή «εκτροπής», η οποία στοχεύει να ωθήσει την τροχιά του εισερχόμενου αστεροειδούς έτσι ώστε να χάσει τη Γη – για παράδειγμα, εμβολίζοντας ένα διαστημόπλοιο στον αστεροειδή.

Υπάρχει ακόμα μια πιθανότητα, λέει ο Chodas, ότι ένας μεγάλος αστεροειδής θα μπορούσε να μας αιφνιδιάσει εάν βρισκόταν σε τροχιά που τον έφερνε σε στενή εγγύτητα με τη Γη πολύ σπάνια. Σε μια τέτοια περίπτωση, μπορεί να έχουμε μόνο μερικούς μήνες προειδοποίηση – πολύ σύντομο για μια αποστολή εκτροπής, αλλά ίσως αρκετό χρόνο για μια αποστολή «διακοπής», όπου ο αστεροειδής ανατινάζεται, για παράδειγμα, εκτοξεύοντας μια πυρηνική συσκευή σε αυτόν .

"Αλλά μειώνουμε τις πιθανότητες να συμβεί αυτό σαρώνοντας συνεχώς τους ουρανούς και κάνοντας τα τηλεσκόπια μας πιο ευαίσθητα ώστε να μπορούν να δουν αστεροειδείς που είναι πιο μακριά", λέει ο Chodas.

Τελικά, όλα καταλήγουν στο τι επιλέγουμε να ανησυχούμε. Οι πιθανότητες να μας πιάσει ένας μεγάλος αστεροειδής χωρίς να το γνωρίζουμε είναι τόσο μικρές, λέει ο Chodas, που υπάρχουν πολλά άλλα άσχημα πράγματα εκεί έξω που είναι πιο πιθανό να συμβούν σε εμάς. «Η απειλή μιας πρόσκρουσης αστεροειδούς δεν με κρατά ξύπνιο τη νύχτα», λέει.

Επισκεφτείτε τον Έλεγχος πραγματικότητας του BBC ιστότοπο στη διεύθυνση bit.ly/reality_check_ ή ακολουθήστε τους στο Twitter @BBCRealityCheck