Τι είναι ο Καρνόταυρος;

Ο Carnotaurus περιγράφει ένα γένος μεγάλων δεινοσαύρων therapod που έζησαν στο τέλος της Κρητιδικής περιόδου, αλλά η σπανιότητα των απολιθωμάτων τους και τα μοναδικά φυσικά χαρακτηριστικά αυτού του προϊστορικού θηρίου το καθιστούν ένα ενδιαφέρον μέρος της προϊστορίας.

Όσοι δεν χάνουν ποτέ μια υπερπαραγωγή του Χόλιγουντ εμπνευσμένη από τους δεινό, θα έχουν σίγουρα δει έναν καρνόταυρο στη μεγάλη οθόνη, παρόλο που μπορεί να τον έχουν μπερδέψει με έναν ακόμη Τυραννόσαυρο Ρεξ (T.Rex). Στην πραγματικότητα, αυτοί οι μοναδικά προσαρμοσμένοι δεινόσαυροι περιπλανήθηκαν σε διαφορετικό μέρος του κόσμου, τη νοτιοαμερικανική ήπειρο, και ήταν μερικοί από τους πιο κυρίαρχους θηρευτές, παρά ορισμένες από τις ασυνήθιστες φυσικές τους ιδιότητες.

T-rex (Photo Credit :sruilk/Shutterstock)

Έχοντας αυτό κατά νου, ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στον καρνόσαυρο και ας μάθουμε γιατί συνεχίζει να γοητεύει παλαιοντολόγους και ερευνητές σε όλο τον κόσμο.

Ένα σπάνιο και παράξενο πλάσμα

Σε αντίθεση με πολλά από τα είδη δεινοσαύρων για τα οποία οι άνθρωποι γνωρίζουν με αυτοπεποίθηση, υπάρχει μόνο ένας πλήρης σκελετός από το γένος καρνόταυρος. Το πιο εκπληκτικό είναι ότι αυτό το απολίθωμα ανακαλύφθηκε πριν από λιγότερο από 40 χρόνια στη νότια Αργεντινή, ωστόσο έχει δώσει στους ερευνητές μια πολύτιμη και περιεκτική άποψη για το είδος. Μερικά απολιθώματα έχουν βρεθεί σε άλλες περιοχές της Νότιας Αμερικής, αλλά σε αυτό το σημείο, το μόνο γνωστό είδος στο γένος carnotaurus είναι το Carnotaurus sastrei, που μεταφράζεται σε «ταύρος που τρώει κρέας».

Από αυτόν τον ενιαίο πλήρη σκελετό, οι ερευνητές μπόρεσαν να μάθουν πολλά για αυτόν τον δεινόσαυρο, ιδιαίτερα λαμβάνοντας υπόψη τα άλλα απολιθώματα που έχουν ανακαλυφθεί σε αυτήν την περιοχή, από εκείνη τη χρονική περίοδο. Όπως αποδεικνύεται, ο καρνόταυρος ήταν πιθανότατα ο κορυφαίος θηρευτής στη νότια περιοχή Gondwana, πιθανότατα να τρώει με τα πάντα, από μικρά σαυρόποδα μέχρι χελώνες, φίδια και άλλα πρώιμα ερπετά που είχαν εμφανιστεί στο τέλος της Κρητιδικής. Ορισμένοι ερευνητές εικάζουν ότι αυτοί οι δεινόσαυροι ήταν πολύ κοινωνικά πλάσματα, ακόμη και κυνηγούσαν σε αγέλες, κάτι που θα τους επέτρεπε να κυριαρχούν σε μεγαλύτερες μορφές θηράματος, παρά το ότι είχαν ένα σχετικά αδύναμο δάγκωμα.

Ο Carnotaurus σχετίζεται στενά με μια ομάδα μεγάλων θηραπόδων που ονομάζονται Abelisaurs, τα οποία ήταν σαρκοφάγα αρπακτικά που κυριαρχούσαν στην περιοχή που σήμερα είναι γνωστή ως Νότια Αμερική (προηγουμένως νότια Gondwana). Ζώντας πριν από περίπου 70 εκατομμύρια χρόνια, ακριβώς πριν από την πρόσκρουση του αστεροειδούς Chicxulub που εξαφάνισε τους δεινόσαυρους, ο καρνόταυρος κατασκευάστηκε για ταχύτητα και ευκινησία, ζυγίζοντας έως και 1,5 τόνους και εκτείνεται περίπου 30 πόδια σε μήκος. Με τεράστιους μύες των ποδιών, πιστεύεται ότι ήταν ένας από τους ταχύτερους δεινόσαυρους της ύστερης Κρητιδικής περιόδου και πιθανότατα ένας από τους πιο ικανούς κυνηγούς, αν και η προτιμώμενη λεία του εξακολουθεί να συζητείται από τους παλαιοντολόγους. Σε αντίθεση με άλλους δεινόσαυρους της εποχής, τα μάτια του ήταν στραμμένα προς τα εμπρός και το κρανίο ήταν σχετικά πιο κοντό και βαθύτερο από συγγενικά είδη, κάτι που έκανε ορισμένους ειδικούς να πιστέψουν ότι ο καρνόταυρος είχε κάποια μορφή διόφθαλμης όρασης, παρά το γεγονός ότι είχε αναλογικά μικρά μάτια.

Όπλα Carnotaurus

Η πιο αξιοσημείωτη παράξενη πτυχή του σώματος αυτού του δεινοσαύρου είναι τα μπράτσα του, τα οποία ήταν κωμικά μικρά, ακόμη πιο μικροσκοπικά από τα θρυλικά μικροσκοπικά μπράτσα του T-Rex. Παρά το γεγονός ότι είχαν σχετικά ανεπτυγμένα οστά ακτίνας και ωλένης στο κάτω μέρος του βραχίονα, τα χέρια με τα τέσσερα δάχτυλα ήταν μικροσκοπικά και αδύναμα και πιθανότατα δεν μπορούσαν να εξυπηρετήσουν κανέναν πραγματικό σκοπό. Ωστόσο, αυτό δεν είναι τόσο ασυνήθιστο. καθ' όλη την Κρητιδική περίοδο, οι μεγαλύτεροι δεινόσαυροι παρουσίασαν σταδιακή μείωση στο μέγεθος και τη λειτουργικότητα των βραχιόνων τους. Οι περισσότεροι παλαιοντολόγοι πιστεύουν ότι τα χέρια του καρνόταυρου είτε είχαν γίνει πρόσφατα υπολείμματα είτε κινούνταν γρήγορα προς αυτή την κατεύθυνση.

Ευτυχώς, οι βραχίονες του καρνόταυρου δεν τον εμπόδισαν να κυνηγήσει ή να μπορέσει να αμυνθεί. Κάθονταν στην κορυφή του κεφαλιού του δύο μεγάλα κέρατα — κάτι σπάνιο για τα σαρκοφάγα θηράποδα. Το απολίθωμα δείχνει μόνο περίπου μια προεξοχή έξι ιντσών, αλλά αυτές θα ήταν πιθανότατα ο πυρήνας μακρύτερων, κερατινωδών κεράτων. Η στήριξη και η τοποθέτηση αυτών των κεράτων υποδηλώνει ότι χρησιμοποιήθηκαν ως εργαλεία μάχης εναντίον άλλων μελών του είδους τους ή εναντίον των πιθανών θηραμάτων τους. Επιπλέον, ο λαιμός τους φαίνεται να έχει προσαρμοστεί για να μάχεται (και να υποστηρίζει το κεφάλι τους ως κριάρι), είτε σε τελετουργικές μάχες ζευγαρώματος με άλλα αρσενικά, είτε για την ανικανότητα της λείας τους. Αυτοί οι τύποι προσαρμογών σπάνια έχουν παρατηρηθεί σε θεράποδες, υποδηλώνοντας ότι ο καρνόταυρος ήταν μοναδικά προηγμένος σε σύγκριση με τα ξαδέρφια του στη Βόρεια Αμερική και την Ευρασία.

Απολίθωμα Carnotaurus

Τα τελευταία χρόνια, η ιδέα των δεινοσαύρων της ύστερης Κρητιδικής εποχής να έχουν φτερά έχει γίνει ευρέως δημοφιλής, ιδιαίτερα από τη στιγμή που έχουν βρεθεί ορισμένα απολιθώματα με καθαρά φτερά. Η ποιότητα και η πληρότητα του απολιθώματος του καρνόταυρου που ανακαλύφθηκε άφησε πίσω του ακόμη και δερματικές εντυπώσεις - κάτι σπάνιο στην παλαιοντολογία. Το τρομακτικό T-Rex της φήμης του Χόλιγουντ πιστεύεται ότι είχε τούφες από φτερά που κάλυπταν το σώμα του, αλλά ο καρνόταυρος φαίνεται να είχε ένα πλήρες δέρμα από μη επικαλυπτόμενα λέπια και φτερά που δεν φαίνονται πουθενά. Κάτω από τον λαιμό, την πλάτη και την ουρά του δεινοσαύρου υπάρχουν μικρές σειρές οστεοδερμάτων—προεξοχές οστών που πιστεύεται ότι λειτουργούν ως αμυντικό μέτρο, όπως μια μερική πανοπλία κατά τη διάρκεια της μάχης.

Carnotaurus, μουσείο Chlupac, Πράγα (Φωτογραφία :Packa/Wikimedia Commons)

Μια τελευταία λέξη

Είναι ασυνήθιστο για τους παλαιοντολόγους να μαθαίνουν τόσα πολλά για ένα πλάσμα από ένα μόνο απολίθωμα, αλλά ο καρνόταυρος είναι ήδη μοναδικός από πολλές απόψεις, επομένως η μέθοδος μελέτης/ανακάλυψής του δεν αποτελεί έκπληξη. Ενώ οι ερευνητές ελπίζουν να βρουν πιο παρθένα παραδείγματα αυτού του περίεργου "κρεατοφάγου ταύρου", τα υπολείμματα που έχουν βρεθεί παρέχουν μια συναρπαστική ματιά στο T-Rex του νότου - ένα γρήγορο, έξυπνο και κοινωνικό πλάσμα με άχρηστα χέρια , ένα τρομακτικό ζευγάρι κέρατων και κυριαρχία των σαρκοφάγων σε όλο το νότιο τμήμα της Αμερικής.