Αγγειόσπερμο vs Γυμνόσπερμο

Στη βιολογία, τα αγγειόσπερμα και τα γυμνόσπερμα είναι οι δύο ομάδες αγγειακών φυτών που φέρουν σπόρους. Ο όρος "αγγειόσπερμο" προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις που σημαίνουν "σπόρος δοχείου", ενώ το "γυμνόσπερμο" προέρχεται από τις λέξεις "γυμνός σπόρος". Ένας καρπός περικλείει έναν σπόρο αγγειόσπερμου, ενώ ένας σπόρος γυμνόσπερμου στερείται αυτή την επικάλυψη. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες διακρίσεις μεταξύ αυτών των ομάδων. Ακολουθεί μια ματιά στις διαφορές μεταξύ αγγειόσπερμων και γυμνόσπερμων.

Γυμνόσπερμα

Τα γυμνόσπερμα εμφανίζονται στο αρχείο απολιθωμάτων πριν από περίπου 319 εκατομμύρια χρόνια. Αν και δεν ήταν τα πρώτα αγγειακά φυτά, ήταν τα πρώτα με γύρη και σπόρους αντί για σπόρια. Οι σπόροι σχηματίζονται συνήθως μέσα σε μονοφυλόφιλους (ξεχωριστά αρσενικά και θηλυκά) στροβίλους ή κώνους. Η γύρη βοήθησε αυτά τα φυτά να διαδώσουν γενετικές πληροφορίες σε τεράστιες αποστάσεις, ενώ οι σπόροι προστάτευαν τα έμβρυα των φυτών και τα βοήθησαν να επιβιώσουν έως ότου οι συνθήκες ήταν κατάλληλες για βλάστηση. Αυτό βοήθησε τα γυμνόσπερμα να επεκταθούν σε πιο ξηρούς οικοτόπους.

Επί του παρόντος, υπάρχουν περίπου 1.000 είδη γυμνόσπερμου. Περιλαμβάνουν πεύκο, ερυθρελάτη, κέδρο, έλατο, πουρνάρι, κυπαρίσσι και κυκάδια. Τα περισσότερα από αυτά τα είδη είναι κωνοφόρα, τα οποία έχουν φύλλα σε σχήμα βελόνας, είναι αειθαλή και έχουν μαλακό ξύλο. Τα γυμνόσπερμα παραμένουν επιτυχημένα σε κρύα, ξηρά περιβάλλοντα. Είναι οικονομικά σημαντικά ως πηγές ρητίνης και ξύλου για ξυλεία και χαρτί. Το τζίνγκο και το κουκουνάρι είναι βρώσιμα παραδείγματα γυμνόσπερμων.

Αγγειόσπερμα

Τα αγγειόσπερμα δεν εμφανίστηκαν στα απολιθώματα πριν από περίπου 150 εκατομμύρια χρόνια, αλλά μέσα σε 50 εκατομμύρια χρόνια έγιναν ο κυρίαρχος τύπος φυτού. Τα άνθη προσελκύουν επικονιαστές και περιέχουν τις αναπαραγωγικές δομές ενός αγγειόσπερμου. Τα λουλούδια είναι είτε μονοφυλόφιλα (αρσενικά και θηλυκά λουλούδια) είτε αμφιφυλόφιλα (τόσο αρσενικά όσο και θηλυκά μέρη σε ένα μόνο λουλούδι). Οι σπόροι αναπτύσσονται μέσα στην ωοθήκη του άνθους και περιβάλλονται από ένα ενδοσπέρμιο ή καρπό. Τα αγγειόσπερμα συνεξελίχθηκαν με τα ζώα. Ενώ τα γυμνόσπερμα γονιμοποιούνται σχεδόν αποκλειστικά από τον άνεμο, τα αγγειόσπερμα χρησιμοποιούν άνεμο, νερό ή/και ζώα.

Περίπου το 80% των φυτών σήμερα είναι αγγειόσπερμα. Υπάρχουν 300.000 είδη, τα οποία ταξινομούνται είτε ως μονοκοτυλήδονα είτε ως δίκοτυλα. Παραδείγματα περιλαμβάνουν τριαντάφυλλο, πικραλίδα, μαργαρίτα, δρυς, σφένδαμο, μυγοπαγίδα Αφροδίτης, σιτάρι, μήλα, κεράσια και πατάτες. Τα αγγειόσπερμα έχουν συχνά φαρμακευτική αξία και αποτελούν πηγή σκληρού ξύλου. Τα περισσότερα βρώσιμα φυτά είναι αγγειόσπερμα.

Πλεονεκτήματα αγγειόσπερμου

Τα ανθοφόρα φυτά έχουν κάποια πλεονεκτήματα σε σύγκριση με τα γυμνόσπερμα:

• Πιο αποτελεσματική μεταφορά νερού και θρεπτικών συστατικών
• Καλύτερη διατροφή για το έμβρυο
• Καλύτερη προστασία για το έμβρυο

Τα αγγειόσπερμα έχουν εξειδικευμένα κύτταρα που ονομάζονται στοιχεία αγγείων και τα βοηθούν να μετακινούν το νερό πιο γρήγορα από ό,τι στα γυμνόσπερμα, τα οποία έχουν μόνο τραχειίδες για την κίνηση του νερού. Επιπλέον, το αγγειόσπερμο phloem μετακινεί τα σάκχαρα πιο αποτελεσματικά από ό,τι στον ιστό του γυμνόσπερμου. Τα αγγειόσπερμα έχουν διπλή γονιμοποίηση που οδηγεί σε ένα ενδοσπέρμιο γύρω από τον σπόρο που τον προστατεύει και τον θρέφει.

Ωστόσο, πολλά αγγειόσπερμα εξαρτώνται από έντομα ή άλλους επικονιαστές ζώων. Έτσι, είναι πολύ ευαίσθητα στις επιπτώσεις της εξαφάνισης των ειδών.

Σύνοψη των διαφορών μεταξύ αγγειόσπερμων και γυμνόσπερμων

Τόσο τα αγγειόσπερμα όσο και τα γυμνόσπερμα είναι αγγειακά φυτά που παράγουν σπόρους. Και τα δύο έχουν κύκλο ζωής που κυριαρχείται από σπορόφυτα, που σημαίνει ότι το μεγαλύτερο μέρος του κύκλου ζωής τους είναι διπλοειδή (2n), με σύντομη φάση παραγωγής γαμετών. Εδώ είναι οι διαφορές μεταξύ τους:

Αγγειόσπερμα	Γυμνόσπερμα
Ανθισμένα φυτά	Μην παράγετε λουλούδια
Αναπαραγωγικές δομές στα λουλούδια	Αναπαραγωγικές δομές σε κώνο
Σπόρος που περικλείεται σε μια ωοθήκη, που γίνεται καρπός	Γυμνοί ή μη κλειστοί σπόροι
Συνήθως έχουν πεπλατυσμένα φύλλα	Τα περισσότερα έχουν φύλλα που μοιάζουν με βελόνα ή λέπια
Έχετε έναν εποχιακό κύκλο ζωής	Αειθαλές
Περιέχει τριπλοειδή (3n) ιστό / διπλή γονιμοποίηση	Περιέχει απλοειδή (1n) ιστό / απλή γονιμοποίηση
Ποώδη ή άλλη πηγή σκληρού ξύλου	Πηγή μαλακού ξύλου
Συχνά έχουν επικονιαστές ζώων	Σχεδόν αποκλειστικά με επικονίαση από τον άνεμο

Αναφορές

• Cantino, Philip D.; Doyle, James A.; et al. (Αύγουστος 2007). «Προς μια φυλογενετική ονοματολογία των Τραχειοφύτων». Taxon . 56 (3):822–846. doi:10.2307/25065864
• Heywood, V.H.; Brummitt, R.K.; et al. (2007). Οικογένειες ανθισμένων φυτών του κόσμου . Richmond Hill, Οντάριο, Καναδάς:Firefly Books. ISBN 978-1-55407-206-4.
• Μόρις, Τζένιφερ Λ. Puttick, Mark N.; et al. (2018). «Το χρονοδιάγραμμα της πρώιμης εξέλιξης των φυτών της γης». Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής . 115 (10):E2274–E2283. doi:10.1073/pnas.1719588115
• Russell, Peter J.; Wolfe, Stephen L.; et al. (2008). Βιολογία:Η δυναμική επιστήμη (1η έκδ.). Μπρουκς/Κόουλ. ISBN:978-0-534-24966-3.