Θάνατος στο Διάστημα:Να τι θα συνέβαινε στο σώμα μας

Καθώς τα διαστημικά ταξίδια για ψυχαγωγικούς σκοπούς γίνονται μια πολύ πραγματική δυνατότητα, θα μπορούσε να έρθει μια στιγμή που ταξιδεύουμε σε άλλους πλανήτες για διακοπές ή ίσως ακόμη και για να ζήσουμε. Η εμπορική διαστημική εταιρεία Blue Origin έχει ήδη αρχίσει να στέλνει πελάτες που πληρώνουν σε υποτροχιακές πτήσεις. Και ο Elon Musk ελπίζει να ξεκινήσει μια βάση στον Άρη με την εταιρεία του SpaceX.

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε πώς θα είναι να ζεις στο διάστημα – αλλά και τι θα συμβεί αν κάποιος πεθάνει εκεί.

Μετά τον θάνατο εδώ στη Γη, το ανθρώπινο σώμα προχωρά σε διάφορα στάδια αποσύνθεσης. Αυτά περιγράφηκαν ήδη από το 1247 στο Song Ci, The Washing Away of Wrongs, ουσιαστικά το πρώτο εγχειρίδιο ιατροδικαστικής επιστήμης.

Πρώτα το αίμα σταματά να ρέει και αρχίζει να συσσωρεύεται ως αποτέλεσμα της βαρύτητας, μια διαδικασία γνωστή ως livor mortis. Στη συνέχεια, το σώμα ψύχεται για να γίνει algor mortis, και οι μύες σκληραίνουν λόγω της ανεξέλεγκτης συσσώρευσης ασβεστίου στις μυϊκές ίνες. Αυτή είναι η κατάσταση αυστηρότητας mortis. Επόμενα ένζυμα, πρωτεΐνες που επιταχύνουν τις χημικές αντιδράσεις, διασπούν τα κυτταρικά τοιχώματα απελευθερώνοντας το περιεχόμενό τους.

Ταυτόχρονα, τα βακτήρια στο έντερο μας διαφεύγουν και εξαπλώνονται σε όλο το σώμα. Καταβροχθίζουν τους μαλακούς ιστούς - σήψη - και τα αέρια που απελευθερώνουν προκαλούν το πρήξιμο του σώματος. Το Rigor mortis αναιρείται καθώς οι μύες καταστρέφονται, εκπέμπονται έντονες μυρωδιές και διασπώνται οι μαλακοί ιστοί.

Αυτές οι διαδικασίες αποσύνθεσης είναι οι εγγενείς παράγοντες, αλλά υπάρχουν και εξωτερικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη διαδικασία αποσύνθεσης, όπως η θερμοκρασία, η δραστηριότητα των εντόμων, η ταφή ή το τύλιγμα ενός σώματος και η παρουσία φωτιάς ή νερού.

Η μουμιοποίηση, η αποξήρανση ή η ξήρανση του σώματος, συμβαίνει σε ξηρές συνθήκες που μπορεί να είναι ζεστές ή κρύες.

Σε υγρά περιβάλλοντα χωρίς οξυγόνο, μπορεί να συμβεί σχηματισμός λιποκυττάρου, όπου το νερό μπορεί να προκαλέσει τη διάσπαση των λιπών σε ένα κηρώδες υλικό μέσω της διαδικασίας υδρόλυσης. Αυτή η κηρώδης επίστρωση μπορεί να λειτουργήσει ως φράγμα στην κορυφή του δέρματος για να το προστατεύσει και να το διατηρήσει.

Αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις, οι μαλακοί ιστοί θα εξαφανιστούν τελικά για να αποκαλυφθεί ο σκελετός. Αυτοί οι σκληροί ιστοί είναι πολύ πιο ανθεκτικοί και μπορούν να επιβιώσουν για χιλιάδες χρόνια.

Διακοπή αποσύνθεσης

Λοιπόν, τι γίνεται με τον θάνατο στα τελευταία σύνορα;

Λοιπόν, η διαφορετική βαρύτητα που παρατηρείται σε άλλους πλανήτες σίγουρα θα επηρεάσει το στάδιο livor mortis και η έλλειψη βαρύτητας ενώ επιπλέει στο διάστημα θα σήμαινε ότι το αίμα δεν θα λιμνάζει.

Μέσα σε μια διαστημική στολή, το rigor mortis θα εξακολουθούσε να εμφανίζεται καθώς είναι το αποτέλεσμα της διακοπής των σωματικών λειτουργιών. Και τα βακτήρια από το έντερο θα εξακολουθούσαν να καταβροχθίζουν τους μαλακούς ιστούς. Αλλά αυτά τα βακτήρια χρειάζονται οξυγόνο για να λειτουργήσουν σωστά και έτσι οι περιορισμένες παροχές αέρα θα επιβράδυναν σημαντικά τη διαδικασία.

Τα μικρόβια από το έδαφος βοηθούν επίσης στην αποσύνθεση, και έτσι κάθε πλανητικό περιβάλλον που αναστέλλει τη μικροβιακή δράση, όπως η υπερβολική ξηρότητα, βελτιώνει τις πιθανότητες διατήρησης των μαλακών ιστών.

Η αποσύνθεση σε συνθήκες τόσο διαφορετικές από το περιβάλλον της Γης σημαίνει ότι οι εξωτερικοί παράγοντες θα ήταν πιο περίπλοκοι, όπως με τον σκελετό. Όταν είμαστε ζωντανοί, τα οστά είναι ένα ζωντανό υλικό που περιλαμβάνει τόσο οργανικά υλικά όπως τα αιμοφόρα αγγεία και το κολλαγόνο, όσο και ανόργανα υλικά σε μια κρυσταλλική δομή.

Κανονικά, το οργανικό συστατικό θα αποσυντεθεί, και έτσι οι σκελετοί που βλέπουμε στα μουσεία είναι κυρίως τα ανόργανα υπολείμματα. Αλλά σε πολύ όξινα εδάφη, τα οποία μπορεί να βρούμε σε άλλους πλανήτες, μπορεί να συμβεί το αντίστροφο και το ανόργανο συστατικό μπορεί να εξαφανιστεί αφήνοντας μόνο τους μαλακούς ιστούς.

Στη Γη, η αποσύνθεση των ανθρώπινων υπολειμμάτων αποτελεί μέρος ενός ισορροπημένου οικοσυστήματος όπου τα θρεπτικά συστατικά ανακυκλώνονται από ζωντανούς οργανισμούς, όπως έντομα, μικρόβια, ακόμη και φυτά. Τα περιβάλλοντα σε διαφορετικούς πλανήτες δεν θα έχουν εξελιχθεί για να κάνουν χρήση του σώματός μας με τον ίδιο αποτελεσματικό τρόπο. Έντομα και ζώα που σαρώνουν δεν υπάρχουν σε άλλους πλανήτες του συστήματός μας.

Αλλά οι ξηρές συνθήκες που μοιάζουν με την έρημο του Άρη μπορεί να σημαίνουν ότι οι μαλακοί ιστοί στεγνώνουν και ίσως το ίζημα που φυσάει ο αέρας να διαβρώνει και να βλάπτει τον σκελετό με τρόπο που βλέπουμε εδώ στη Γη.

Η θερμοκρασία είναι επίσης βασικός παράγοντας αποσύνθεσης. Στη Σελήνη, για παράδειγμα, οι θερμοκρασίες μπορεί να κυμαίνονται από 120°C έως -170°C. Ως εκ τούτου, τα σώματα θα μπορούσαν να δείξουν σημάδια αλλαγής που προκαλείται από τη θερμότητα ή ζημιά λόγω παγετού.

Αλλά νομίζω ότι είναι πιθανό τα υπολείμματα να εξακολουθούν να φαίνονται ανθρώπινα καθώς η πλήρης διαδικασία αποσύνθεσης που βλέπουμε εδώ στη Γη δεν θα συμβεί. Τα σώματά μας θα ήταν οι «εξωγήινοι» στο διάστημα. Ίσως θα χρειαζόταν να βρούμε μια νέα μορφή ταφικής πρακτικής, που να μην περιλαμβάνει τις υψηλές ενεργειακές απαιτήσεις της καύσης ή το σκάψιμο τάφων σε ένα σκληρό αφιλόξενο περιβάλλον.

Tim Thompson, Κοσμήτορας Επιστημών Υγείας &Ζωής + Καθηγητής Εφαρμοσμένης Βιολογικής Ανθρωπολογίας, Πανεπιστήμιο Teesside

Αυτό το άρθρο αναδημοσιεύεται από το The Conversation με άδεια Creative Commons. Διαβάστε το αρχικό άρθρο.