Γιατί η εξαφάνιση των μελισσών θα σήμαινε το τέλος της ανθρωπότητας;

Οι μέλισσες εξαφανίζονται με ανησυχητικό ρυθμό λόγω της υπερβολικής χρήσης φυτοφαρμάκων στις καλλιέργειες και ορισμένων παρασίτων που απορροφούν το αίμα και αναπαράγονται μόνο σε αποικίες μελισσών. Είναι αλήθεια ότι η εξαφάνιση των μελισσών θα σήμαινε το τέλος της ανθρωπότητας. Αν δεν υπήρχαν οι μέλισσες, δεν θα υπήρχαν ούτε οι άνθρωποι.

Για πολλούς από εμάς, οι μέλισσες είναι ενοχλητικές. Πιστεύουμε ότι ο μόνος σκοπός τους είναι να συνεχίσουν να βουίζουν και να ρίχνουν τα τσιμπήματα τους με μυρμηκικό οξύ σε τυχαίους ανθρώπους (αυτή η εντύπωση σίγουρα θα αλλάξει όταν σταματήσουμε να παίρνουμε κουταλιές γλυκό μέλι στα πρωινά δημητριακά μας).

Η αλήθεια είναι ότι οι μέλισσες είναι κρίσιμα στοιχεία του περιβάλλοντός μας και σχεδόν ποτέ δεν παίρνουν τα εύσημα που τους αξίζουν.

Αν δεν υπήρχαν οι μέλισσες, δεν θα υπήρχαν ούτε οι άνθρωποι.

Από τα 100 είδη καλλιεργειών που μας παρέχουν το 90% της τροφής μας, το 35% γονιμοποιείται από μέλισσες, πουλιά και νυχτερίδες (πηγή). Είναι τόσο απλό.

Οι μέλισσες είναι οι κύριοι εκκινητές της αναπαραγωγής μεταξύ των φυτών, καθώς μεταφέρουν τη γύρη από τους αρσενικούς στήμονες στα θηλυκά ύπερα.

Η διαδικασία επικονίασης

Από το 2006, ο πληθυσμός των μελισσών έχει μειωθεί σημαντικά (πηγή). Τα φυτοφάρμακα, οι ασθένειες, τα παράσιτα και οι κακές καιρικές συνθήκες λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη έχουν παίξει σημαντικό ρόλο σε αυτήν την ανησυχητική μείωση.

Οι μέλισσες κινδυνεύουν με εξαφάνιση;

Ο πληθυσμός των μελισσών παρουσιάζει μείωση τα τελευταία χρόνια. Μερικά είδη προστέθηκαν στον κατάλογο απειλούμενων με εξαφάνιση το 2017 (επτά είδη μελισσών με κίτρινο πρόσωπο της Χαβάης) και το 2018 (The rusty-patched bumblebee, Bombus affinis ) ώστε να προστατευθούν και να αναβιώσουν οι αριθμοί τους. Υπήρξαν αρκετοί λόγοι για αυτήν την πτώση. Ας ρίξουμε μια ματιά σε μερικά από αυτά.

Γιατί οι μέλισσες κινδυνεύουν με εξαφάνιση;

Οι μέλισσες εξαφανίζονται κυρίως για δύο λόγους:τα φυτοφάρμακα και τα παράσιτα.

Φυτοφάρμακα

Από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η χρήση φυτοφαρμάκων στη γεωργία έχει αυξηθεί εκθετικά.

Αυτή η έντονη χρήση φυτοφαρμάκων, γνωστών ως νεονικοτινοειδή (μια σχετικά νέα κατηγορία εντομοκτόνων που επηρεάζουν το κεντρικό νευρικό σύστημα των εντόμων, με αποτέλεσμα την παράλυση και τον θάνατο), έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πτώση των μελισσών (πηγή). Όταν οι μέλισσες εκτίθενται σε νεονικοτινοειδή, παθαίνουν σοκ και ξεχνούν το δρόμο τους για το σπίτι (κάπως σαν την εκδοχή του Αλτσχάιμερ με έντομα).

Παράσιτα

Μαζί με τα φυτοφάρμακα, τα παράσιτα γνωστά ως άκαρια Varrao (ονομάζονται επίσης καταστροφείς Varrao) είναι επίσης υπεύθυνοι για τον θάνατό τους (πηγή). Το Varrao μπορεί να αναπαραχθεί μόνο σε αποικία μελισσών. Είναι παράσιτα που ρουφούν το αίμα και επηρεάζουν εξίσου τις ενήλικες και τις νεαρές μέλισσες. Η ασθένεια που προκαλείται από αυτά τα ακάρεα μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα οι μέλισσες να χάσουν πόδια ή φτερά, σκοτώνοντάς τα ουσιαστικά.

Διαταραχή κατάρρευσης αποικίας

Οι μελισσοκόμοι άρχισαν να αναφέρουν ξαφνική μείωση του αριθμού των μελισσών. Οι ενήλικες μέλισσες εξαφανίστηκαν ξαφνικά και κυρίως μαζί. Οι κυψέλες έμειναν μόνο με τη βασίλισσα και τις ανώριμες μέλισσες. Ακόμη και το φαγητό ήταν παρόν σε μεγάλες ποσότητες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, λίγες ενήλικες μέλισσες βρέθηκαν να φροντίζουν τη βασίλισσα. Οι λόγοι που αναφέρονται παραπάνω είναι δύο από τους πολλούς παράγοντες που παίζουν ρόλο σε αυτή τη διαταραχή.

Επιπτώσεις της εξαφάνισης των μελισσών

Η εξαφάνιση των μελισσών θα επηρεάσει τα φυτά, τα ζώα, τη διαθεσιμότητα καυσίμων, την τοπογραφία, τα ρούχα και φυσικά την ανθρώπινη ζωή.

Επιδράσεις στα φυτά

Ορισμένα φυτά γονιμοποιούνται από τον άνεμο, αλλά αυτός ο ρυθμός είναι πολύ αργός. Τα έντομα είναι οι κύριοι επικονιαστές στον πλανήτη. Τα σκαθάρια και οι πεταλούδες επικονιάζουν επίσης, αλλά οι μέλισσες είναι τα πιο αποτελεσματικά έντομα για αυτόν τον σκοπό. Χωρίς τις μέλισσες, δεν θα μπορούσαμε να γευτούμε νόστιμα μήλα, κεράσια και πολλά άλλα φρούτα και λαχανικά (μύρτιλα, αβοκάντο, μπρόκολο, τα περισσότερα φυλλώδη λαχανικά, αγγούρια, κολοκύθες και πολλά άλλα). Οι αμυγδαλιές θα ήταν από τα πρώτα θύματα.

Εάν οι μέλισσες εξαφανίζονταν, θα υπήρχε τεράστια μείωση της παραγωγής των καλλιεργειών. Αν και καλλιέργειες όπως το ρύζι και το σιτάρι δεν απαιτούν επικονίαση από έντομα, μπορούν οι άνθρωποι να επιβιώσουν τρώγοντας ρύζι και ψωμί όλη τους τη ζωή;

Επιδράσεις στα ζώα

Τα φυτοφάγα ζώα, που εξαρτώνται από ορισμένα είδη φυτών, θα επηρεαστούν πρώτα. Θα εξαφανίζονταν αν τα φυτά έπαυαν να υπάρχουν. Για παράδειγμα, πολλά βοοειδή που χρησιμοποιούνται για το γάλα και το κρέας εξαρτώνται από τη μηδική και τα λούπινα, και τα δύο εξαρτώνται από την επικονίαση των εντόμων. Εάν η προσφορά τροφής της αγελάδας μειωθεί, τότε η παραγωγή κρέατος και γάλακτος θα μειωθεί. Αυτό θα επηρεάσει σοβαρά την ανθρώπινη διατροφή.

Λόγω της μείωσης του πληθυσμού των φυτοφάγων, τα τριτογενή σαρκοφάγα θα αρχίσουν να υποφέρουν αμέσως. Οι μόνοι ωφελούμενοι από αυτό το σενάριο θα είναι οδοκαθαριστές (αετοί, γύπες, κοράκια κ.λπ.)

Καύσιμα

Το Canola, το οποίο καλλιεργείται για να χρησιμοποιηθεί τόσο ως καύσιμο όσο και ως μαγειρικό λάδι, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την επικονίαση. Χρησιμοποιείται επίσης για την παραγωγή βιοκαυσίμων. Αν μας τελειώσουν τα βιοκαύσιμα, θα έπρεπε να βασιστούμε πλήρως στα ορυκτά καύσιμα, ασκώντας έτσι περαιτέρω πίεση στο περιβάλλον.

Ρούχα

Το βαμβάκι εξαρτάται πολύ από την επικονίαση. Η εξαφάνιση των μελισσών θα οδηγήσει σε τεράστια οπισθοδρόμηση στην παραγωγή βαμβακιού, καθώς θα μειώσει σημαντικά τις επιλογές μας στα ρούχα (καλή τύχη να αντέχετε την υγρασία των τροπικών περιοχών φορώντας νάιλον ενδυμασία).

Τοπογραφία

Αυτό θα είναι σύνηθες θέαμα αν εξαφανιστούν οι μέλισσες (Credits:WichitS/Shutterstock)

Δεδομένου ότι τα περισσότερα φυτά δεν θα μπορούσαν να αναπτυχθούν, τα λιβάδια θα γίνουν άγονα και θα σημειωθεί ερημοποίηση μεγάλης κλίμακας. Οι κατολισθήσεις θα εξαφάνιζαν χωριά με ένα σκούπισμα. Τελικά, η Γη θα γίνει μια μεγάλη έρημος γεμάτη πλαστικά.

Επιπτώσεις της εξαφάνισης των μελισσών στην ανθρώπινη ζωή

Η λιγότερη παραγωγή τροφίμων θα οδηγήσει τελικά σε παγκόσμιο λιμό. Η πείνα και η φτώχεια θα είναι πολύ συνηθισμένα. Το γλυκό νερό θα αρχίσει να στεγνώνει επίσης, καθώς θα υπάρχουν λιγότερα δέντρα για κατακράτηση νερού. Με λιγότερο νερό και λιγότερη τροφή, οι άνθρωποι θα πεθάνουν από δίψα και πείνα. Η γονιμότητα θα υποστεί επίσης οπισθοδρόμηση, ακολουθούμενη από πτώση του ρυθμού αναπαραγωγής. Τελικά, δεν θα μπορούσαμε να συντηρηθούμε και θα εξαναγκαζόμασταν σε εξαφάνιση μέσα σε μερικές εκατοντάδες χρόνια.

Αν οι επιστήμονες δεν κατασκευάσουν ρομποτικές μέλισσες για να κάνουν τις δουλειές που έκαναν κάποτε οι μέλισσες, είμαστε τελικά καταδικασμένοι. Και παρόλο που αυτό δεν είναι ο πιο σοβαρός αντίκτυπος, δεν θα γευόμασταν ποτέ ξανά αυτό το γλυκό, αλμυρό μέλι που κλέβουμε με το ζόρι από τις μέλισσες κάθε μέρα.

Η τραγική ειρωνεία αυτού είναι ότι σκοτώνοντας μέλισσες, βλάπτουμε μόνο τον εαυτό μας. Η επιβίωσή μας εξαρτάται από την υγεία του πλανήτη και των ειδών του, και αν δεν αρχίσουμε να αντιμετωπίζουμε αυτό το γεγονός, θα συνεχίσουμε να συμβάλλουμε στον δικό μας θάνατο. Αν δεν λάβουμε δραστικά μέτρα για να σώσουμε τις μέλισσες, η επιβίωση του πλανήτη είναι αμφίβολη.