Ποια είναι η γενική δομή της μεμβράνης πλάσματος;
1.
- Η μεμβράνη πλάσματος αποτελείται από μια διπλοστοιβάδα φωσφολιπιδίων, η οποία είναι ένα διπλό στρώμα φωσφολιπιδικών μορίων. Κάθε μόριο φωσφολιπιδίου αποτελείται από μια υδρόφιλη (αγαπημένη) κεφαλή και δύο υδρόφοβες (νερού-μίσους) ουρές.
- Οι υδρόφιλες κεφαλές αντιμετωπίζουν προς τα έξω, αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον με βάση το νερό μέσα και έξω από το κελί, ενώ οι υδρόφοβες ουρές προσφέρονται προς τα μέσα, μακριά από το νερό.
2. πρωτεΐνες:
- Οι πρωτεΐνες είναι το δεύτερο κύριο συστατικό της μεμβράνης πλάσματος. Είναι ενσωματωμένα μέσα στη διπλοστιβάδα φωσφολιπιδίων, με μερικές πρωτεΐνες εν μέρει ενσωματωμένες (ολοκληρωμένες πρωτεΐνες) και άλλες χαλαρά συνδεδεμένες με τη μεμβράνη (περιφερειακές πρωτεΐνες).
- Οι ενσωματωμένες πρωτεΐνες καλύπτουν συχνά ολόκληρη τη μεμβράνη, με υδρόφιλες περιοχές που εκτίθενται σε υδατικά περιβάλλοντα και στις δύο πλευρές και στις υδρόφοβες περιοχές που αλληλεπιδρούν με τη λιπιδική διπλοστοιβάδα.
- Οι περιφερειακές πρωτεΐνες σχετίζονται με την επιφάνεια της μεμβράνης και αλληλεπιδρούν με τις υδρόφιλες περιοχές των ολοκληρωμένων πρωτεϊνών ή φωσφολιπιδίων.
3. Χοληστερόλη:
- Τα μόρια χοληστερόλης υπάρχουν εντός της μεμβράνης πλάσματος, κυρίως σε ζωικά κύτταρα. Βοηθούν στη διατήρηση της σταθερότητας και της ρευστότητας της μεμβράνης.
- Τα μόρια της χοληστερόλης διασκορπίζονται μεταξύ των φωσφολιπιδίων και αλληλεπιδρούν με τις υδρόφοβες ουρές τους, επηρεάζοντας τη ρευστότητα της μεμβράνης και εμποδίζοντας τη μεμβράνη να γίνει υπερβολικά άκαμπτη ή υπερβολικά ρευστό.
4. υδατάνθρακες:
- Οι υδατάνθρακες, με τη μορφή γλυκοπρωτεϊνών και γλυκολιπιδίων, συνδέονται με την εξωτερική επιφάνεια της μεμβράνης πλάσματος (που βλέπει στο εξωκυτταρικό περιβάλλον).
- Αυτά τα τμήματα υδατανθράκων σχηματίζουν το glycocalyx, ένα πυκνό δίκτυο που εξυπηρετεί διάφορες λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης της αναγνώρισης κυττάρων-κυττάρων, προστασίας και αλληλεπιδράσεων ανοσοποιητικού συστήματος.
5. Ασυμμετρία μεμβράνης:
- Η μεμβράνη πλάσματος παρουσιάζει ασυμμετρία, πράγμα που σημαίνει ότι η σύνθεση λιπιδίων και πρωτεΐνης των εσωτερικών και εξωτερικών φυλλαδίων της μεμβράνης διαφέρουν. Αυτή η ασυμμετρία είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της λειτουργίας και της διαχωρισμού του κυττάρου.
Η μεμβράνη πλάσματος είναι μια δυναμική δομή που υφίσταται συνεχώς αλλαγές στη σύνθεση και την οργάνωσή της. Αυτή η δυναμική φύση επιτρέπει στο κύτταρο να ανταποκρίνεται στο περιβάλλον του, να διατηρεί την ομοιόσταση και να πραγματοποιήσει διάφορες κυτταρικές διεργασίες.
