Οι πολιτικές διατήρησης των δασών του Μπουτάν επηρεάζουν αποτελεσματικά τις αλλαγές δασικής κάλυψης

Αν και η αποψίλωση των τροπικών δασών είναι ακόμη ευρέως διαδεδομένη, η αναδάσωση παρατηρείται σε αρκετές τροπικές χώρες, κυρίως σε περιθωριακές περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των ορεινών περιβαλλόντων. Με τη μακρά παράδοσή του στη διατήρηση του περιβάλλοντος και τα πλούσια και άφθονα δάση του, το ορεινό βασίλειο του Μπουτάν παρουσιάζεται συχνά ως πρότυπο προστασίας των δασών.

Η κυβέρνηση του Μπουτάν έχει ορίσει την περιβαλλοντική βιωσιμότητα ως έναν από τους τέσσερις πυλώνες της μοναδικής της φιλοσοφίας ανάπτυξης - την επιδίωξη της ακαθάριστης εθνικής ευτυχίας. Το Μπουτάν θεωρείται ευρέως ως μια από τις λίγες τροπικές χώρες που θα μπορούσαν να έχουν βιώσει πρόσφατα μια δασική μετάβαση, δηλαδή μια μετάβαση από την καθαρή απώλεια σε μια καθαρή αύξηση της δασικής κάλυψης. Ωστόσο, με την απομόνωση της χώρας, τα διοικητικά εμπόδια για τους ξένους ερευνητές και τις τεχνικές δυσκολίες, όπως η πολύ τραχιά τοπογραφία και η επίμονη νεφοκάλυψη, οι πραγματικές τάσεις στη δυναμική των δασών και η αποτελεσματικότητα της περιβαλλοντικής διακυβέρνησης του Μπουτάν παρέμειναν αρκετά αβέβαιες.

Προκειμένου να ρίξουμε φως στο εάν η ισχυρή αφοσίωση της κυβέρνησης του Μπουτάν στη διατήρηση της φύσης ήταν πράγματι αποτελεσματική στη διατήρηση των δασών της χώρας, χρησιμοποιήσαμε πρώτα προηγμένες τεχνικές τηλεπισκόπησης για να αξιολογήσουμε εάν όντως έλαβε χώρα μια τέτοια δασική μετάβαση στο Μπουτάν (1). Δείξαμε ότι κατά την περίοδο 1990-2011, η δασική κάλυψη στο Μπουτάν παρέμεινε πολύ σταθερή, με δασική έκταση που καλύπτει περισσότερο από το 60% της χώρας και αξιοσημείωτα μικρές αλλαγές στην ακαθάριστη και καθαρή δασοκάλυψη. Αναλύσαμε επίσης πώς αυτές οι αλλαγές στη δασική κάλυψη θα μπορούσαν εν μέρει να εξηγηθούν από τις κοινωνικοοικονομικές και πολιτικές αλλαγές που σχετίζονται με το σταδιακό άνοιγμα της χώρας στο εμπόριο, το οποίο προκάλεσε τη μετάβαση από την καλλιέργεια επιβίωσης στη γεωργία προσανατολισμένη στην αγορά και την αύξηση των εισαγωγών προϊόντων ξύλου από την Ινδία (2).

Με αυτό το υπόβαθρο, στρέψαμε την προσοχή μας στις συγκεκριμένες πολιτικές που ρυθμίζουν τις δασικές χρήσεις στο Μπουτάν. Ένα σημαντικό μερίδιο των δασών του Μπουτάν είναι αφιερωμένο στη διατήρηση της φύσης, με ένα εκτεταμένο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών που συνδέεται με βιολογικούς διαδρόμους. Ωστόσο, η γεωργία και η δασοκομία παρέχουν επίσης μια ουσιαστική βάση για την οικονομία. Η επιβίωση και η εμπορική γεωργία είναι ευρέως διαδεδομένες σε όλη τη χώρα και οι δασικές εκτάσεις διατίθενται εν μέρει στην παραγωγή ξυλείας, συμπεριλαμβανομένων των μονάδων διαχείρισης δασών που υπόκεινται σε αυστηρούς κανονισμούς.

Για να αξιολογήσουμε την αποτελεσματικότητα αυτών των διαφόρων χωροταξικών μονάδων χρήσης γης για την προστασία της δασικής κάλυψης, έπρεπε πρώτα να ξεπεράσουμε αυτό που είναι γνωστό ως «προκαταλήψεις επιλογής» ή προκαταλήψεις τοποθεσίας. Οι μονάδες χωροθέτησης, όπως οι προστατευόμενες περιοχές, δεν βρίσκονται τυχαία στα τοπία, αλλά τείνουν να επικεντρώνονται σε περιοχές που είναι λιγότερο προσβάσιμες, πιο μακριά από ανθρώπινες δραστηριότητες και γενικά σε γη λιγότερο κατάλληλη για γεωργικές ή δασοκομικές δραστηριότητες, όπως εκείνες με σκληρό κλίμα. , απότομες πλαγιές και εδάφη κακής ποιότητας. Αυτό είναι γνωστό ως η «υψηλή και μακρινή» προκατάληψη στην τοποθεσία των προστατευόμενων περιοχών. Αυτό σημαίνει ότι οι προστατευόμενες περιοχές και άλλες μονάδες που έχουν καθοριστεί για δασοκομία τείνουν επίσης να έχουν μικρότερη ανθρώπινη πίεση και κίνδυνο αποψίλωσης των δασών. Μια απλή σύγκριση των ρυθμών αποψίλωσης και αναδάσωσης σε μονάδες που έχουν διαμορφωθεί για προστασία ή δασοκομία έναντι εκείνων που είναι διαθέσιμες για τη γεωργία θα έδειχνε συνεπώς ότι οι προστατευόμενες περιοχές έχουν χαμηλότερα ποσοστά αποψίλωσης, αλλά αυτό θα μπορούσε να οφείλεται στη μεροληψία τοποθεσίας αντί της πραγματικής αποτελεσματικότητάς τους στη ρύθμιση ανθρώπινες δραστηριότητες.

Χρησιμοποιήσαμε επομένως μια διαδικασία αντιστοίχισης για τον έλεγχο αυτών των μεροληψιών τοποθεσίας. Αυτή η διαδικασία ξεκινά με την επιλογή ενός δείγματος σημείων στις περιοχές που βρίσκονται υπό διαφορετικές μορφές χωροταξικής χρήσης γης. Αυτά ονομάζονται «επεξεργασμένα» σημεία. Στη συνέχεια, ο αλγόριθμος αντιστοίχισης αναζητά σημεία που βρίσκονται εκτός των ζωνών χρήσης γης και αντιστοιχίζει κάθε "επεξεργασμένο" σημείο με ένα "μη επεξεργασμένο" σημείο το οποίο κατά τα άλλα είναι παρόμοιο σε όλα τα παρατηρήσιμα χαρακτηριστικά που μπορεί να επηρεάσουν τόσο την κατάσταση της ζώνης όσο και τις αλλαγές χρήσης γης ( π.χ. και τα δύο σημεία θα είχαν τις ίδιες κλιματολογικές συνθήκες, απόσταση από ανθρώπινους οικισμούς κ.λπ.). Η σύγκριση των ρυθμών αποψίλωσης και αναδάσωσης σε αυτά τα δύο δείγματα παρείχε αμερόληπτες εκτιμήσεις για τον αντίκτυπο των διαφορετικών τύπων ζωνών χρήσης γης στις αλλαγές δασικής κάλυψης κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2000. Ερευνήσαμε επίσης υποσύνολα του δικτύου προστατευόμενων περιοχών για να ελέγξουμε για ετερογένειες αποτελεσματικότητας εντός αυτού του δικτύου.

Τα αποτελέσματά μας έδειξαν ότι οι προστατευόμενες περιοχές απέτρεψαν το 63% της αναμενόμενης απώλειας δασών σε δασικές εκτάσεις υπό αυτό το καθεστώς προστασίας. Αυτές οι μονάδες περιόρισαν επίσης το δασικό κέρδος. Οι μακροχρόνιες προστατευόμενες περιοχές ήταν πιο αποτελεσματικές στην πρόληψη της απώλειας δασών από τις πρόσφατες περιοχές, ενώ τα επίπεδα αυστηρότητας και λειτουργικότητας των προστατευόμενων περιοχών δεν είχαν διαφοροποιημένο αντίκτυπο στην απώλεια δασών. Εντοπίσαμε περισσότερες απώλειες δασών στα δάση που περιβάλλουν προστατευόμενες περιοχές σε σύγκριση με πιο απομακρυσμένες δασικές εκτάσεις, παρουσιάζοντας αποτέλεσμα διαρροής και οι βιολογικοί διάδρομοι δεν είχαν καμία επίδραση στην απώλεια και το κέρδος των δασών. Οι μονάδες διαχείρισης δασών μείωσαν στο μισό την απώλεια δασών. Λαμβάνοντας υπόψη την προκατάληψη, αυτή η μελέτη κατέδειξε την αποτελεσματικότητα της χωροταξικής χρήσης γης για τη διατήρηση των δασών στο Μπουτάν.

Αυτά τα ευρήματα περιγράφονται στο άρθρο με τίτλο Επίδραση της χωροταξικής χρήσης γης για προστασία και παραγωγή δασών στις αλλαγές δασικής κάλυψης στο Μπουτάν, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό Applied Geography. Αυτή η εργασία διεξήχθη από τους Derek Bruggeman και Patrick Meyfroidt από το Université Catholique de Louvain και Eric F. Lambin από το Université Catholique de Louvain και Stanford University.

Αναφορές:

1. Bruggeman D, Meyfroidt P, Lambin EF (2016). Αλλαγές δασικής κάλυψης στο Μπουτάν:Επανεξέταση της δασικής μετάβασης. Εφαρμοσμένη Γεωγραφία , 67, 49-66 (2016). https://dx.doi.org/10.1016/j.apgeog.2015.11.019
2. Jadin I, Meyfroidt P, Lambin EF (2016). Προστασία των δασών και οικονομική ανάπτυξη με εξόρυξη ξυλείας στο εξωτερικό:η καθαρή αναπτυξιακή πορεία του Μπουτάν. Περιφερειακή Περιβαλλοντική Αλλαγή , 16(2), 401-415, https://dx.doi.org/10.1007/s10113-014-0749-y
3. Bruggeman D., Meyfroidt P., Eric Lambin E.F. (2018). Επίδραση της χωροταξικής χρήσης γης για την προστασία και την παραγωγή δασών στις αλλαγές δασικής κάλυψης στο Μπουτάν. Εφαρμοσμένη Γεωγραφία , 96, 153-165, https://doi.org/10.1016/j.apgeog.2018.04.011