Ένα άγνωστο αντικείμενο εκπέμπει απέραντα σύννεφα σκόνης που σκιάζουν ακανόνιστα ένα αστέρι
Οι δραματικές βυθίσεις στη φωτεινότητα ενός αστρικού ζεύγους έχουν αποδοθεί σε παλμούς σκόνης σε σχεδόν ασύλληπτη κλίμακα, αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά ότι το σύμπαν περιέχει πράγματα πιο περίεργα από ό,τι μπορούμε να φανταστούμε – μέχρι να τα βρούμε. Δεν γνωρίζουμε τι προκαλεί αυτή τη διαδικασία, αλλά οι κάτοικοι του νότιου ημισφαιρίου που διαθέτουν τηλεσκόπια μεσαίου μεγέθους θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν να το μάθουμε.
Οι προβλεπόμενες αποστολές των διαστημικών τηλεσκοπίων Kepler και TESS ήταν να αναζητήσουν πλανήτες αναζητώντας βυθίσεις στο φως των άστρων καθώς τα αντικείμενα περνούν μπροστά τους. Τα κατάφεραν σε θεαματικό βαθμό, αλλά εμφανίστηκαν επίσης κάποιες αλλαγές στη φωτεινότητα πολύ μεγάλες ή ακανόνιστες για να εξηγηθούν από οποιονδήποτε πλανήτη – με πιο εμφανή το KIC 8462852, διάσημο για τις πρώιμες εικασίες ότι το φως του μπλοκάρεται από μια «μεγαδομή».
Το πιο πρόσφατο παράδειγμα προέρχεται από το ζευγάρι αστεριών που ονομάζεται TIC 400799224 μέχρι να βρεθεί κάτι πιο ελκυστικό, και τα δύο λίγο πιο μαζικά από τον Ήλιο μας. Στο The Astronomical Journal, μια ομάδα επαγγελματιών και επιστημόνων πολιτών ανακοινώνει ότι ένα από τα αστέρια του TIC 400799224 υφίσταται πτώση φωτεινότητας σε έναν κύκλο 20 ημερών, αλλά η απρόβλεπτη πτώση των πτώσεων δείχνει ότι συμβαίνει κάτι πολύ περίπλοκο.
Το TIC 400799224 ήρθε για πρώτη φορά στην προσοχή των αστρονόμων όταν οι πολίτες επιστήμονες ανέφεραν μεγάλη πτώση στη φωτεινότητά του. Η επαγγελματική παρακολούθηση αποκάλυψε ότι περίπου το ένα τέταρτο του συνολικού φωτός ήταν καλυμμένο. Ωστόσο, τρεις αλληλεπικαλυπτόμενες βυθίσεις, αντί για ένα ομαλό ξεθώριασμα, έδειξαν αυτό που το χαρτί αποκαλεί «ένα εξαιρετικά ακανόνιστο απόκρυφο σώμα». Ο συνδυασμός των παρατηρήσεων του TESS με αρχειακά δεδομένα από άλλα όργανα αποκαλύπτει έναν κύκλο 19,77 ημερών.
Στα δυαδικά συστήματα, οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ των άστρων είναι συνήθως ύποπτες για οτιδήποτε περίεργο. Ωστόσο, τα αστέρια στο TIC 400799224 απέχουν περίπου 300 αστρονομικές μονάδες – δέκα φορές την απόσταση μεταξύ του Ήλιου και του Ποσειδώνα. Σε αυτήν την απόσταση, τυχόν εφέ θα ήταν πολύ μικρά και πολύ αργά για να εξηγήσουν κάτι τέτοιο.
Παρά τον μεγάλο αυτό διαχωρισμό, η ανάλυση εικόνας του TESS είναι ανεπαρκής για να προσδιορίσει ποιο αστέρι βυθίζεται, ιδιαίτερα επειδή η φωτεινότητά του είναι παρόμοια. Η μείωση κατά 25 τοις εκατό της συνολικής φωτεινότητας που παρατηρήθηκε σημαίνει απώλεια είτε του 37 τοις εκατό του φωτός του φωτεινότερου αστεριού είτε του άνευ προηγουμένου 75 τοις εκατό του ασθενέστερου.
Η πιο αινιγματική πτυχή σε αυτό, σημειώνει η εφημερίδα είναι ότι? «Ενώ οι κρίσεις φαίνεται να έχουν μια αυστηρή υποκείμενη περίοδο, είναι ασταθείς σε σχήμα, βάθος και διάρκεια». Τις περισσότερες φορές, δεν μπορεί να εντοπιστεί καθόλου βουτιά.
Τα TIC 400799224 και KIC 8462852 δεν είναι τα μόνα παραδείγματα αστεριών που παρουσιάζουν πτώσεις φωτεινότητας πολύ μεγάλες για να εξηγηθούν από πλανήτες. Το KIC-1520 ανακαλύφθηκε το 2012 ότι ήταν σε κύκλο 15,6 ωρών, ο οποίος τελικά εξηγήθηκε ότι προέρχεται από ένα τεράστιο σύννεφο σκόνης που δημιουργήθηκε από έναν μικρό και κοντινό πλανήτη που αποσυντίθεται. Κάθε φορά που ο πλανήτης και το σύννεφο περνούσαν ανάμεσα στο αστέρι και τον εαυτό μας, η φωτεινότητα πέφτει δραματικά.
Πολλά άλλα αστέρια έχουν από τότε εξηγηθεί με τον ίδιο τρόπο. Ωστόσο, όλα αυτά τα παραδείγματα είναι αστέρια πολύ πιο αμυδρά και με μικρότερη μάζα από το TIC 400799224 και οι βυθίσεις τους είναι πολύ μικρότερες και πιο κανονικές. Το TIC 400799224 εκπέμπει πολύ περισσότερη ακτινοβολία που θα πρέπει να διαταράξει τη κοντινή σκόνη, κάνοντας την ύπαρξή του ακόμα πιο αξιοσημείωτη. Αν η Δήμητρα έβγαζε τόση σκόνη, θα διαλυόταν εντελώς σε 8.000 χρόνια – μια ανοιγοκλείδα για ένα αστρικό σύστημα σαν αυτό.
Οι συγγραφείς παραδέχονται ότι δεν μπορούν να εξηγήσουν ποιες δυνάμεις θα κατέστρεφαν έναν αστεροειδή σαν αυτόν, μεταξύ άλλων μυστηρίων. Ωστόσο, εάν θέλετε να μάθετε, μπορείτε να βοηθήσετε. Με μέγεθος 12,6 το TIC 400799224 είναι αρκετά φωτεινό ώστε να είναι ορατό στα μεγάλα τηλεσκόπια της πίσω αυλής. Ακριβώς όπως οι πολίτες επιστήμονες ειδοποίησαν τους αστρονόμους για αυτό, οι τακτικοί έλεγχοι από ερασιτέχνες θα μπορούσαν να συμπληρώσουν επαγγελματικά δεδομένα για την παρακολούθηση των αλλαγών του, αν και βρίσκεται πολύ νότια για να φαίνεται από βόρεια γεωγραφικά πλάτη.
