Όταν είναι καλό να είσαι αντικοινωνικός
Οι μέλισσες είναι εμβλήματα κοινωνικής πολυπλοκότητας. Οι κηρήθρες τους - περίπλοκα πλέγματα που στάζουν φαγητό - στεγάζουν τα πολυσύχναστα μέλη της κυψέλης που εκτελούν προσεκτικά ενορχηστρωμένα καθήκοντα όπως η άμυνα ενάντια στους θηρευτές και ο συντονισμός της συλλογής πόρων. Μεγάλο μέρος της δικής μας επιτυχίας οφείλεται σε αυτού του είδους τον καταμερισμό της εργασίας. Σαφώς, στο ζωικό βασίλειο, αξίζει να είμαστε κοινωνικοί:ορισμένοι νευρώνες μας κάνουν να αγανακτούμε που είμαστε μόνοι. Θα μπορούσατε να σας συγχωρέσουν που υποθέτετε ότι η περίπλοκη κοινωνική οργάνωση είναι η —ή τουλάχιστον μια— κορυφή της εξέλιξης.
Ωστόσο, από τα 20.000 γνωστά είδη μελισσών, μόνο λίγα είναι κοινωνικά. Μερικά είδη μελισσών έχουν εγκαταλείψει ακόμη και τις κοινωνικές συμπεριφορές, επιλέγοντας την άγρια ζωή. Γιατί;
Για ένα, όπως γνωρίζουν καλά οι εσωστρεφείς, η κοινωνικοποίηση απαιτεί πολλή ενέργεια. Οι εξαιρετικά περίπλοκες κοινωνίες εντόμων απαιτούν ένα περίπλοκο οπλοστάσιο χημικών και φυσικών σημάτων για να κατευθύνουν την κοινή συμπεριφορά τους. Οι κοινωνικές μέλισσες έχουν πιο ανεπτυγμένους εξωκρινείς αδένες από τα μοναχικά ξαδέρφια τους, και οι μοναχικές αλογονώδεις μέλισσες έχουν λιγότερες αισθητήριες τρίχες στις κεραίες τους από τις κοινωνικές τους πρόδρομες. Τα μοναχικά και τα κοινωνικά αλογονοειδή έχουν επίσης διαφορετικά συστήματα οσμών, τα οποία παίζουν σημαντικό ρόλο στην κοινωνική επικοινωνία και αναγνώριση των μελισσών. Καθώς το περιβάλλον έρχεται με νέες απαιτήσεις και η γενετική σύνθεση της κυψέλης προσαρμόζεται, αυτά τα χαρακτηριστικά ίσως σταματήσουν να αξίζουν την επένδυση.
Για έναν άλλον, το να είσαι κοινωνικός μπορεί να καθυστερεί - μερικές φορές οι μέλισσες πρέπει να μεγαλώσουν γρήγορα για να επιβιώσουν. Ερευνητές στο Whitman College στην Ουάσιγκτον ανακάλυψαν ότι η περιοχή του εγκεφάλου της νεοεκκολαπτόμενης αντικοινωνικής μέλισσας οπωρώνα που είναι υπεύθυνη για την ικανότητα αναζήτησης τροφής είναι περίπου τόσο ανεπτυγμένη όσο η αντίστοιχη περιοχή στην έμπειρη τροφοσυλλεκτική μέλισσα. Η αντικοινωνικότητα ενθαρρύνει την αυτάρκεια. Οι μέλισσες των οπωρώνων πρέπει η καθεμία να φροντίζει για τον εαυτό της και εμφανίζονται στον κόσμο γνωρίζοντας πώς να αναζητούν τροφή. Για τις μέλισσες, από την άλλη πλευρά, μόνο ένα μέρος της κυψέλης πρέπει να αναζητήσει τροφή ανά πάσα στιγμή.
Πώς εξελίσσονται τα μοναχικά είδη για να αποκομίσουν αυτά τα οφέλη αφού είναι κοινωνικά; Εξάλλου, η εμφάνιση αντικοινωνικότητας, σε συνδυασμό με άλλους στρεσογόνους παράγοντες, μπορεί να σημαίνει την κατάρρευση ολόκληρης της κυψέλης — αυξάνοντας την ελάχιστη ποσότητα κοινωνικών μελισσών που χρειάζονται για να συντηρήσουν μια κυψέλη και μειώνοντας τη μέγιστη ποσότητα μελισσών που μπορεί να μεταφέρει σταθερά μια κυψέλη. Επομένως, η επικράτηση των μοναχικών δεν είναι ακριβώς ευνοϊκή.
Η μεταβλητότητα στην κοινωνική συμπεριφορά είναι μια πιθανή απάντηση. Η. rubiundus , μια μέλισσα που προέρχεται από κοινωνικούς προγόνους της οικογένειας Halictidae, έχει τόσο μοναχικούς όσο και κοινωνικούς πληθυσμούς στην Ευρώπη. Οι μέλισσες που ζουν σε διαφορετικά περιβάλλοντα προτιμούν διαφορετικές συμπεριφορές:Σε θερμά κλίματα, H. rubiundus Οι πληθυσμοί ευνοούν το σχηματισμό κυψελών, ενώ στο κρύο τείνουν να πηγαίνουν μόνοι.
Αποδεικνύεται επίσης ότι, ακόμη και σε μια ιδιαίτερα συντονισμένη κυψέλη, τα αντικοινωνικά άτομα επιμένουν. Και φαίνεται να γίνονται ανεκτά από άλλες μέλισσες στην αποικία. Εάν μερικοί μοναχικοί βρεθούν σε μια νέα κατάσταση όπου η μοναχική συμπεριφορά είναι επωφελής - ας πούμε ότι η καλλιεργητική περίοδος είναι σύντομη και οι μέλισσες πρέπει να σηκωθούν και να πάνε χωρίς να χωρίσουν εργασίες - θα μπορούσε να προκύψει ένα κοινωνικό είδος.
Οι αλλαγές στα φυτά ξενιστές μπορούν επίσης να οδηγήσουν τις κοινωνικές μέλισσες να επιστρέψουν στη μοναχική συμπεριφορά. Ανάλογα με το περιβάλλον και τις ανάγκες της μέλισσας, η εξειδίκευση σε ένα φυτό είναι συνήθως πιο ωφέλιμη σε ένα πλαίσιο κυψέλης, όπου ολόκληρη η δραστηριότητα της κυψέλης μπορεί να συντονιστεί γύρω από έναν σταθερό πόρο. Οι μοναχικές μέλισσες είναι συνήθως γενικές – βουίζουν από φυτικό είδος σε είδος φυτού.
Η κοινωνικότητα δεν είναι η κορυφή της εξέλιξης. Είναι απλώς ένα άλλο αποτέλεσμα της διαδικασίας. Οι απομονωμένες μέλισσες και άλλα είδη τα πάνε μια χαρά — και μερικές φορές, ακόμη καλύτερα. Είναι σαφές ότι η κοινωνική συμπεριφορά έχει πλεονεκτήματα, προάγοντας την επιβίωση των ειδών και των κοινοτήτων. Αλλά το να είσαι καλός γείτονας δεν είναι το μόνο όφελος για την κυψέλη. Μερικές φορές όλοι κερδίζουν όταν το πας μόνος σου.
Η Silvia Golumbeanu είναι συγγραφέας που ζει στο Λος Άντζελες .
Αυτή η κλασική ανάρτηση Facts So Romantic δημοσιεύτηκε αρχικά τον Σεπτέμβριο του 2017.
