Πώς μοιάζουν οι ψύλλοι;
Οι ψύλλοι έχουν γενικά μήκος 1,5-3,3 χιλιοστά και συνήθως έχουν σκούρο καστανοκόκκινο χρώμα. Όπως όλα τα έντομα, έχουν ένα τμηματοποιημένο σώμα με κεφάλι κοιλιά και θώρακα με 6 πόδια συνολικά. Στο τέλος κάθε ποδιού υπάρχουν μακριά νύχια που προορίζονται για να πιάνουν τις επιφάνειες. Χρησιμοποιούν επίσης προβοσκίδα για να τρυπήσουν το δέρμα και να πίνουν αίμα.
Ο όρος «ψύλλος ” στην πραγματικότητα αναφέρεται σε μια μεγάλη ποικιλία ειδών εντόμων που δεν πετούν με τη σειρά Siphonaptera . Υπάρχουν πάνω από 2.500 γνωστά είδη ψύλλων που υπάρχουν σε όλο τον κόσμο σε διάφορα περιβάλλοντα. Οι ψύλλοι είναι παράσιτα, καθώς εξαρτώνται πλήρως από την εύρεση ενός ξενιστή για την επιβίωσή τους. Πολλά είδη ψύλλων κολλάνε σε ένα μόνο είδος ξενιστή, όπως ο ψύλλος αρμαδίλος και ο ανατολίτικος ψύλλος αρουραίων. Οι ψύλλοι έχουν μια κάπως αρνητική σχέση με τον άνθρωπο και θεωρούνται παράσιτα και παράσιτα που πρέπει να εξοντωθούν. Εκτός από το ότι είναι ένα παράσιτο που προσκολλάται στα κατοικίδια ζώα μας, οι ψύλλοι είναι επίσης ισχυροί φορείς για έναν αριθμό ιικών, βακτηριακών και παρασιτικών παθογόνων.
Ανατομία/Μορφολογία
Οι ψύλλοι είναι μικροί (1,5-3,3 χιλιοστά), συνήθως έχουν κοκκινωπό καφέ χρώμα και είναι εξοπλισμένοι με ένα σύνολο νυχιών και προβοσκίδας για να πιάνουν το δέρμα και να πίνουν το αίμα του ξενιστή του. Το τμηματοποιημένο σώμα τους αποτελείται από κεφάλι, θώρακα και κοιλιά με 6 πόδια. Γύρω από το σώμα τους υπάρχουν μικροσκοπικές ράχες που λειτουργούν σαν χτένα, επιτρέποντάς της να κινείται πιο εύκολα μέσα από τα μαλλιά ή τα φτερά του ξενιστή τους, Δεν έχουν φτερά και αντ' αυτού βασίζονται στο άλμα για να κυκλοφορούν. Ο μέσος ψύλλος μπορεί να πηδήξει περίπου 7 ίντσες κάθετα και 13 ίντσες οριζόντια. Για να επιτύχουν αυτή την εξαιρετική ικανότητα άλματος, οι ψύλλοι χρησιμοποιούν μια ελαστική πρωτεΐνη γνωστή ως ρεζιλίνη. Η μυϊκή ενέργεια αποθηκεύεται σε ένα μαξιλάρι κατασκευασμένο από ρεζιλίνη και στη συνέχεια απελευθερώνεται γρήγορα, εκτοξεύοντας τον ψύλλο στον αέρα σαν τόξο και βέλος. Σε αντίθεση με άλλα έντομα, οι ψύλλοι δεν έχουν σύνθετα μάτια. Ορισμένα είδη έχουν απλές οφθαλμικές κηλίδες το καθένα με έναν μόνο αμφίκυρτο φακό, ενώ ορισμένα είδη ψύλλων δεν έχουν καθόλου μάτια.
Συμπεριφορά/Κύκλος ζωής
Οι ψύλλοι είναι παράσιτα, επομένως εξαρτώνται πλήρως από τους σπονδυλωτούς ξενιστές τους για την επιβίωση. Ως εκ τούτου, η τυπική δίαιτα με ψύλλους ενηλίκων αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από ένα μόνο στοιχείο:αίμα από τον ξενιστή του. Στην πραγματικότητα, οι ψύλλοι πρέπει πρώτα να τρέφονται με αίμα πριν μπορέσουν να αναπαραχθούν καθώς η κατάποση αίματος πυροδοτεί την ωρίμανση τόσο των ανδρικών όσο και των θηλυκών σεξουαλικών οργάνων. Δεδομένου ότι χρειάζονται έναν ξενιστή για να επιβιώσουν, οι ψύλλοι μπορούν να βρεθούν να ζουν στο δέρμα του ξενιστή τους ή να φωλιάζουν σε μέρη όπου ο ξενιστής κοιμάται, ξεκουράζεται κ.λπ.
Κάθε ψύλλος περνά από τέσσερα στάδια ανάπτυξης πριν φτάσει στην ενηλικίωση:αυγό, προνύμφη, νύμφη και ιμάγκο (ενήλικα). Τα αυγά των ψύλλων χρειάζονται οπουδήποτε από 2 ημέρες έως 3 εβδομάδες για να εκκολαφθούν με τη διακύμανση να εξαρτάται από περιβαλλοντικούς παράγοντες. Μετά την εκκόλαψη από το αυγό, ο ψύλλος εισέρχεται στο στάδιο της προνύμφης όπου αρχίζει να τρέφεται με οποιοδήποτε διαθέσιμο οργανικό υλικό, όπως νεκρά έντομα, συγγενικά αυγά και κόπρανα. Οι προνύμφες των ψύλλων είναι τυφλές, επομένως μένουν μακριά από το φως και κολλάνε σε κλειστούς χώρους.
Αφού περάσει λίγο χρόνο στο στάδιο της προνύμφης, ο ψύλλος εισέρχεται στο στάδιο της νύμφης, όπου εγκλωβίζεται σε ένα μεταξωτό κουκούλι για να εξελιχθεί σε ενήλικο. Η μεταμόρφωση διαρκεί γενικά περίπου 4 ημέρες, αλλά μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερη παρουσία δυσμενών συνθηκών. Οι μελέτες φαίνεται να υποδεικνύουν ότι τα ποσοστά εκκόλαψης των νυμφών των ψύλλων συνδέονται θετικά με τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα και την παρουσία θερμότητας στο περιβάλλον, γεγονός που υποδηλώνει την παρουσία ενός βιώσιμου ξενιστή.
Αφού βγήκε από το κουκούλι του ο ψύλλος έχει ενηλικιωθεί και αρχίζει να ψάχνει για αίμα. Η διάρκεια ζωής ενός ενήλικου ψύλλου εξαρτάται άμεσα από το πόσο αίμα λαμβάνει. Χωρίς κατάλληλο ξενιστή για να πάρουν αίμα, οι ενήλικοι ψύλλοι θα ζήσουν μόνο λίγες μέρες. Ωστόσο, κάτω από ιδανικές συνθήκες παροχής τροφής, θερμοκρασίας και υγρασίας, οι ενήλικοι ψύλλοι έχουν παρατηρηθεί να ζουν έως και ενάμιση χρόνο. Η συντριπτική πλειοψηφία των ψύλλων πέφτει κάπου στη μέση, με μέση διάρκεια ζωής 2-3 μήνες.
Κατά τη διάρκεια της ζωής του, ένας θηλυκός ψύλλος μπορεί να παράγει πάνω από 5000 αυγά, πράγμα που σημαίνει ότι μια μικρή ομάδα ψύλλων μπορεί να μετατραπεί σε μαζική προσβολή μάλλον γρήγορα. Οι ψύλλοι δεν έχουν περίοδο ζευγαρώματος και μπορούν να αναπαραχθούν μόνιμα. Ορισμένα είδη ψύλλων, όπως ο ψύλλος κουνελιού (Spilopsyllus cuniculi ), συγχρονίζουν τους κύκλους γέννησής τους με αυτόν του ξενιστή τους, έτσι ώστε όταν γεννιούνται οι απόγονοι του ξενιστή, οι απόγονοι του ψύλλου έχουν κατάλληλους ξενιστές.
Ψύλλοι και άνθρωποι
Οι ψύλλοι θεωρούνται παράσιτα από τους ανθρώπους, επομένως η σχέση μεταξύ των δύο σε όλη την ιστορία ήταν μια σχέση εχθρότητας. Τούτου λεχθέντος, κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, τα τσίρκα με ψύλλους ήταν εξαιρετικά δημοφιλή στην Ευρώπη ως μέσο για τους τεχνίτες και τους μεταλλουργούς για να επιδείξουν τις δεξιότητές τους στη μινιατούρα. Οι τεχνίτες έφτιαχναν μικροσκοπικά μικρά σετ για τσίρκο και κολλούσαν ψύλλους στις συσκευές τους, για να δώσουν την εντύπωση ότι οι ψύλλοι έκαναν εκπαιδευμένα κατορθώματα. Για παράδειγμα, οι εργάτες μετάλλων θα έβαζαν ψύλλους σε μικρά άρματα ή οι ράφτες έφτιαχναν μικρά κοστούμια και καπέλα για να φορέσουν οι ψύλλοι.
Ίσως κατά ειρωνικό τρόπο, αυτά τα μικροσκοπικά πλάσματα ήταν επίσης υπεύθυνα για αυτό που ήταν αναμφισβήτητα ένα από τα μεγαλύτερα και πιο σημαντικά γεγονότα στην ανθρώπινη ιστορία. η εξάπλωση της βουβωνικής πανώλης στην Ευρώπη κατά τον 14ο αιώνα. Αρουραίοι δαγκωμένοι από ψύλλους που έφεραν το Yersinia pestis βακτήρια εξαπλώνουν τη βουβωνική πανώλη σε κάθε γωνιά της Ευρασίας, σκοτώνοντας περίπου το 30-60% του πληθυσμού. Η δραστική μείωση του πληθυσμού προκάλεσε μια σειρά από πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές αναταραχές που επηρέασαν βαθιά την πορεία της ανθρώπινης ιστορίας. Επειδή φέρουν την πανώλη, οι ψύλλοι έχουν χρησιμοποιηθεί σε βιολογικούς πολέμους, κυρίως από τους Ιάπωνες που έριξαν ψύλλους μεταφέροντας Y. pestis στην Κίνα.
