Η αποφασιστική στιγμή
Έχετε κοιτάξει ποτέ τα δακτυλικά αποτυπώματα ενός μακάκου ή την ουρά ενός αρκτικού γλαρονιού; Ως φωτογράφος άγριας φύσης, άρχισα να βλέπω τη δουλειά μου να ανακτώ αυτού του είδους τις ασυνήθιστες προοπτικές της φύσης, να προσφέρω στους θεατές μια στιγμή αισθητικής έκπληξης. Αν και οι αναγνώστες κατακλύζονται από εικόνες του φυσικού κόσμου σε εφημερίδες, περιοδικά, διαφημιστικές καμπάνιες και μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έχω την εντύπωση ότι έχουν χάσει την επαφή τους με το περιβάλλον. Ενθαρρύνω τους ανθρώπους να δώσουν προσοχή σε αυτό εκμεταλλευόμενοι το απίθανο.
Όταν σκέφτομαι να βγάλω την τέλεια φωτογραφία, σκέφτομαι να φτιάξω bouillabaisse , μια παραδοσιακή Προβηγκιανή ψαρόσουπα που προέρχεται από το λιμάνι της Μασσαλίας. Μαγειρεμένο από αυτό που κάποτε θεωρούνταν το κατακάθι του αλιεύματος, αυτό το πιάτο έχει γίνει μια γαστρονομική απόλαυση της υψηλότερης τάξης. Συνδυάζει ταπεινά συστατικά όπως κόκκαλα ψαριού και λαχανικά με ένα πολύπλοκο μείγμα βοτάνων και μπαχαρικών όπως σκόρδο, δάφνη, μάραθο, φλούδα πορτοκαλιού και σαφράν. Δεν είναι η πολυπλοκότητα των συστατικών που δίνει στη σούπα την πλούσια και εκπληκτικά αρωματική της ποιότητα, αλλά το πώς ο σεφ τα κάνει να συνεργαστούν, με χρόνο και ταλέντο.
Το ίδιο ισχύει και για τη φωτογραφία:Δεν χρειάζεται να ταξιδέψετε σε εξωτικούς προορισμούς ή να περιμένετε για μια συγκεκριμένη συμπεριφορά συμπεριφοράς για να βρείτε απίθανες εικόνες. Όλο και περισσότερο διαπιστώνω ότι οι φωτογραφίες μου απαιτούν μια συνταγή, μια πίστη στις εσωτερικές και όχι στις εξωτερικές ιδέες – έναν τρόπο να είμαι ανοιχτός στην άνθηση της φύσης, αλλά και να προσδοκώ, όχι απλώς να αντιδράσετε σε αυτήν. Οι φωτογράφοι της φύσης εργάζονται με απρόβλεπτα θέματα, πάνω στα οποία δεν έχουν σχεδόν καθόλου έλεγχο. Αλλά αν δεν περιμένουν το απροσδόκητο, είναι απίθανο να το βρουν.
Συχνά λαμβάνω ερωτήσεις για το χρόνο που περνάω στο χωράφι, ιδρώτας με την άφιξη της κατάλληλης στιγμής. Ένας φίλος θα ρωτήσει, "Πώς ξέρεις τι περιμένεις;" Οι περισσότεροι άνθρωποι υποθέτουν ότι πρέπει να έχω απίστευτη ποσότητα υπομονής, αλλά δεν νομίζω ότι η υπομονή είναι η σωστή λέξη. Ο χρόνος που αφιερώνεται σε αναμονή είναι συχνά παραγωγικός. Θυμάμαι ότι κρύφτηκα σε ένα κανάλι μια άνοιξη στην πατρίδα μου την Ολλανδία, περιμένοντας για μέρες για να γεννήσει ένα αυγό ένα λοφιοφόρο. Αλλά πριν συμβεί αυτό, υπήρχαν τόσα πολλά να δούμε. Παρατήρησα το πουλί ως μέρος του οικοτόπου του, συμπεριλαμβανομένης της αλληλεπίδρασής του με αρπακτικά όπως οι ερωδιοί και οι λούτσοι. Μια γειτονική φαλαρίδα θα κολυμπούσε, λίγο πολύ κοντά για να παρηγορηθεί η γριούλα που φωλιάζει, η οποία θα υπερασπιζόταν σθεναρά την επικράτειά της. Δεν σκότωνα τόσο χρόνο όσο μάθαινα να εκτιμώ το οικοσύστημα στο σύνολό του.
Έφτασα σε ένα σημείο καμπής πριν από μερικά χρόνια, όταν ένας φίλος μου, ο φωτογράφος Bart Breet, με ρώτησε αν θα ήθελα να πάω μαζί του για να τραβήξω φωτογραφίες από γάντια, τα μεγάλα θαλάσσια πουλιά που κατοικούν σε τεράστιες αποικίες κατά μήκος της ακτής του Ατλαντικού. Μου κίνησε το ενδιαφέρον αρκετά για να ταξιδέψω μαζί του στο Γκρέιτ Σάλτι, ένα απομακρυσμένο, μη κατοικημένο νησί στα ανοιχτά της νοτιοανατολικής ακτής της Ιρλανδίας. Για μια εβδομάδα ήμασταν περιτριγυρισμένοι από τα υπέροχα πουλιά, των οποίων η ξεχωριστή στάση έκανε τα τελετουργικά ερωτοτροπίας τους να μοιάζουν με ένα μεγαλοπρεπές μπαλέτο. Ήθελα οι εικόνες μου να αποστάξουν την αίσθηση ότι ένας ντόπιος ψαράς με έφερε στην ακτή λίγο πριν την αυγή, τον ήχο των γαντζών που φωλιάζουν στην κορυφή ενός γκρεμού και το απαλό σύνολο των προσώπων τους.
Αλλά κατά την επιστροφή μου, ανακάλυψα ότι οι φωτογραφίες μου δεν έδειχναν τίποτα από αυτή την ατμόσφαιρα. Ήταν τεχνικά καλοεκτελεσμένα, αλλά μου φάνηκαν σαν άχρηστα, δισδιάστατα πορτρέτα. Στην αναζήτηση της τέλειας εικόνας, είχα αποτύχει να σκεφτώ την ιδέα που ήθελα να επικοινωνήσω ως ξεχωριστή από τη στιγμή που απαθανάτισα. Έτσι, το 2009, τέσσερα χρόνια μετά την πρώτη μου επίσκεψη, επέστρεψα στο Great Saltee.
Για άλλη μια φορά, βυθίστηκα ανάμεσα στα φωλιάσματα. Στην αρχή φάνηκαν έκπληκτοι από τον εισβολέα τους και ενήργησαν λίγο επιφυλακτικοί. Αλλά, καθώς απέφευγα την οπτική επαφή, κινήθηκα με προσοχή και τους μίλησα χαμηλόφωνα, με δέχτηκαν. Ο εισβολέας έγινε καλεσμένος. Σύντομα δεν με έδιναν καθόλου σημασία, καθώς ήταν πολύ απασχολημένοι με το να μαλώνουν με τους γείτονές τους.
Πήρα τη μηχανή μου και άρχισα να τραβάω τις σκηνές που αποκαλύφθηκαν μπροστά μου. Στην αρχή οι φωτογραφίες μου ήταν ακατάστατες, με πάρα πολλές λεπτομέρειες, πάρα πολλά στοιχεία. Αλλά μετά συνειδητοποίησα ότι η ίδια η αποικία και η χαοτική ατμόσφαιρα δεν ήταν εμπόδια που έπρεπε να ξεπεραστούν, μέσα στα οποία ήταν κρυμμένη η απροσδόκητη στιγμή, αλλά ήταν τα βασικά στοιχεία της εκπληκτικής ιστορίας που ήθελα να μοιραστώ με άλλους. Έφερα μια τεχνητή πηγή φωτός για να τονίσω τη δυναμική ενός μέρους της αποικίας και οι εικόνες μου ζωντάνεψαν. Από την ημέρα που επισκέφτηκα ξανά τα gannet, η έκπληξη έγινε μέρος της ταυτότητάς μου ως φωτογράφου. Είχα τη συνταγή μου. Χρειαζόμουν μόνο χρόνο για να διεισδύσουν και να εξελιχθούν οι γεύσεις του.
Ο Jasper Doest είναι ένας ευρέως δημοσιευμένος, βραβευμένος φωτογράφος άγριας ζωής από την Ολλανδία.
