Μια ευρωπαϊκή προοπτική για την οικιακή κατανάλωση ενέργειας
Είναι γνωστό ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) θέλει να γίνει μια ανταγωνιστική οικονομία, με χαμηλές εκπομπές άνθρακα και ενεργειακά αποδοτική οικονομία. Σύμφωνα με την Ενεργειακή Στρατηγική του 2030, οι ενεργειακοί στόχοι για το 2030 περιλαμβάνουν μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 40% (από τα επίπεδα του 1990), εξοικονόμηση ενέργειας τουλάχιστον κατά 27% και βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατά 30% σε σύγκριση με μια συνηθισμένη επιχείρηση. σενάριο.
Εκτός από τις μεταφορές και τη βιομηχανία, ο τομέας των νοικοκυριών είναι ένας από τους τρεις κύριους τελικούς χρήστες ενέργειας, με μερίδιο περίπου 25% της συνολικής τελικής κατανάλωσης ενέργειας. Ως εκ τούτου, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην επίτευξη των ενεργειακών στόχων της ΕΕ. Η κατανόηση της συμπεριφοράς των καταναλωτών, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου με τον οποίο τα νοικοκυριά λαμβάνουν αποφάσεις για τη χρήση ενέργειας, είναι σημαντική όχι μόνο για τους ερευνητές αλλά και για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής που στοχεύουν στην ενθάρρυνση και την προώθηση μιας σοφής, αποτελεσματικής και βιώσιμης χρήσης της ενέργειας μέσω διαφορετικών προγραμμάτων πολιτικής, σχεδίων και μέτρων.
Παρόλα αυτά, λίγα είναι ακόμα γνωστά για τους παράγοντες που επηρεάζουν την κατανάλωση ενέργειας στον τομέα των νοικοκυριών, ιδιαίτερα σε περιφερειακό επίπεδο. Ασφαλώς, η συμπεριφορά των καταναλωτών, γενικά, έχει μελετηθεί εκτενώς και έχουν προταθεί διάφορες προσεγγίσεις. Όμως, η εμπειρική βιβλιογραφία σε αυτόν τον τομέα προσανατολίζεται στο εθνικό ερευνητικό επίπεδο χρησιμοποιώντας ένα σύνολο δεδομένων μικροεπίπεδου στις περισσότερες περιπτώσεις. Μέχρι στιγμής, έχουν γίνει μόνο λίγες μελέτες για τους καθοριστικούς παράγοντες της χρήσης ενέργειας σε περιφερειακό επίπεδο στην ΕΕ. Προτείνουν ότι οι περιφερειακές διαφορές έχουν σημασία όταν τίθεται υπό αμφισβήτηση η κατανάλωση ενέργειας στα νοικοκυριά. Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτό το επίπεδο είναι το πιο σημαντικό επίπεδο για το σχεδιασμό και την εφαρμογή της πολιτικής της ΕΕ.
Ως εκ τούτου, πραγματοποιήσαμε μια έρευνα σε ένα πιο ολοκληρωμένο ερευνητικό πλαίσιο με στόχο να εντοπίσουμε τους καθοριστικούς παράγοντες της κατανάλωσης ενέργειας στα νοικοκυριά σε περιφερειακό επίπεδο και στη συνέχεια να διερευνήσουμε εάν είναι ευαίσθητα στο επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης των περιφερειών στην ΕΕ. Ξεκινήσαμε με την υπόθεση ότι η χρήση ενέργειας είναι πολλαπλή και αλληλένδετη, διαμορφωμένη από πολλούς κοινωνικοοικονομικούς και συμφραζόμενους παράγοντες που επικαλύπτονται όχι μόνο σε ατομικό επίπεδο αλλά και σε υψηλότερα επίπεδα.
Τα αποτελέσματα της μελέτης μας επιβεβαίωσαν ότι οι κοινωνικοοικονομικές μεταβλητές (π.χ. διαθέσιμο εισόδημα, μακροχρόνια ανεργία, εκπαίδευση ή φτώχεια) και οι μεταβλητές του πλαισίου (π. Ανακαλύψαμε ότι υπάρχουν κοινοί καθοριστικοί παράγοντες κατανάλωσης ενέργειας όπως οι κλιματικές συνθήκες και εκείνες που εξαρτώνται από το επίπεδο ανάπτυξης των περιφερειών και την ενεργειακή πολιτική που εφαρμόζεται. Ενώ το πρόσημο αλλά όχι η έκταση του αντίκτυπου του πρώτου είναι το ίδιο μεταξύ των περιοχών, ο αντίκτυπος του δεύτερου (το πρόσημο και η έκταση) μπορεί να διαφέρει, ανάλογα ιδίως με τον χαρακτήρα των μέτρων ενεργειακής πολιτικής που εφαρμόζονται.
Για παράδειγμα, το διαθέσιμο εισόδημα, το οποίο μπορεί να θεωρηθεί γενικά σημαντικό για την εξήγηση της κατανάλωσης ενέργειας, επηρεάζει θετικά την κατανάλωση ενέργειας. Ως εκ τούτου, παρατηρείται μικρότερη θετική επίδραση σε πιο ανεπτυγμένες περιοχές, υποδηλώνοντας ότι ανακάμπτουν λιγότερο. Συγκεκριμένα, οι άνθρωποι σε αυτές τις περιοχές είναι πιο ικανοί να επενδύσουν και να χρησιμοποιούν περισσότερα προϊόντα και βελτιώσεις εξοικονόμησης ενέργειας. Έτσι, έχουν υιοθετήσει μια αποτελεσματική χρήση της ενέργειας σε μεγαλύτερο βαθμό. Το υψηλότερο διαθέσιμο εισόδημα τους δίνει τη δυνατότητα να αλλάξουν τον τρόπο ζωής τους και, κατά συνέπεια, να επενδύσουν και να χρησιμοποιούν συσκευές που εξαρτώνται περισσότερο από την ενέργεια. Με τη σειρά του, αυτό αυξάνει την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας αλλά λιγότερο από ό,τι σε λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές.
Ομοίως, αποδεικνύεται ότι η μελλοντική χρήση ενέργειας σε λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές καθορίζεται πολύ περισσότερο από το παρελθόν τους από ό,τι συμβαίνει με τις πιο ανεπτυγμένες περιοχές. Για παράδειγμα, όπως έδειξε η μελέτη μας, η επίδραση του ανθρώπινου κεφαλαίου στην κατανάλωση ενέργειας σε λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές είναι σημαντική και ότι οι αρχές ενεργειακής πολιτικής ενδέχεται να επηρεάσουν αποτελεσματικότερα την κατανάλωση ενέργειας στα νοικοκυριά σε αυτές τις περιοχές. Μπορούν να το κάνουν αυτό ορίζοντας μέτρα πολιτικής που στοχεύουν τη συμπεριφορά των καταναλωτών ενέργειας και τις χρησιμοποιούμενες πρακτικές, καθώς και τονίζοντας τη σημασία της αποτελεσματικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αντί να εστιάζουν αποκλειστικά σε διαφορετικά χρηματοοικονομικά προγράμματα των οποίων τα αποτελέσματα είναι βραχυπρόθεσμα.
Αυτά τα ευρήματα περιγράφονται στο άρθρο με τίτλο Περιφερειακό επίπεδο οικιακής κατανάλωσης ενέργειας καθοριστικοί παράγοντες:Η ευρωπαϊκή προοπτική, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό Renewable and Sustainable Energy Reviews . Ο συγγραφέας αυτού του άρθρου είναι η Djula Borozan από το Πανεπιστήμιο Josip Juraj Strossmayer του Osijek, Οικονομική Σχολή στο Όσιγιεκ της Κροατίας.
