Ποιες είναι μερικές επιβλαβείς χημικές αλλαγές στην καθημερινή μας ζωή;
- Ακρυλαμίδιο σε τηγανητά τρόφιμα: Το ακρυλαμίδιο είναι μια επιβλαβή χημική ένωση που μπορεί να σχηματιστεί σε αμυλούχα τρόφιμα όταν θερμαίνονται σε υψηλές θερμοκρασίες. Βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα σε τηγανητά και ψητά τρόφιμα, όπως πατάτες, πατάτες τηγανητές και κόκκους καφέ. Το ακρυλαμίδιο έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου και νευροτοξικότητας.
- ετεροκυκλικές αμίνες (HCAs) και πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (PAHs) σε ψητά και καρυκεύματα: Οι HCAs και οι PAH είναι καρκινογόνες ενώσεις που σχηματίζονται όταν το κρέας μαγειρεύεται σε υψηλές θερμοκρασίες, ειδικά όταν είναι φορτωμένο ή υπερβολικό. Η ψησίματα, το μπάρμπεκιου και το κρέας με πατάτα σε υψηλή θερμοκρασία μπορούν να αυξήσουν τον σχηματισμό αυτών των επιβλαβών ενώσεων.
2. Προϊόντα καθαρισμού:
- αντιδράσεις του νατρίου (λευκαντικό) και αμμωνίας: Η ανάμειξη λευκαντικού και αμμωνίας, κοινά προϊόντα καθαρισμού των νοικοκυριών, μπορεί να οδηγήσει στον σχηματισμό αερίου χλωραμίνης. Το αέριο χλωραμίνης είναι εξαιρετικά τοξικό και μπορεί να προκαλέσει αναπνευστικά προβλήματα, ερεθισμό των ματιών και ακόμη και θάνατο σε υψηλές συγκεντρώσεις.
- Φορμαλδεΰδη σε οικιακά καθαριστικά: Η φορμαλδεΰδη είναι ένα γνωστό καρκινογόνο που βρίσκεται συχνά σε απολυμαντικά, αποσμητικά αέρα και ορισμένα προϊόντα καθαρισμού. Μπορεί να ερεθίσει τα μάτια, τη μύτη και το λαιμό και μπορεί να συμβάλει σε αναπνευστικά προβλήματα όπως το άσθμα.
3. Προϊόντα προσωπικής φροντίδας:
- Parabens σε καλλυντικά και προϊόντα προσωπικής φροντίδας: Τα Parabens είναι μια ομάδα συντηρητικών που χρησιμοποιούνται ευρέως σε καλλυντικά, ενυδατικά και άλλα προϊόντα προσωπικής φροντίδας. Ορισμένα parabens έχουν συνδεθεί με ενδοκρινική διαταραχή και μπορεί να παρεμβαίνουν στη φυσική ορμονική ισορροπία του σώματος.
- Φθαλικά σε αρώματα και βερνίκι νυχιών: Οι φθαλικές ενώσεις είναι μια ομάδα χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται για την αύξηση της ευελιξίας και της ανθεκτικότητας των πλαστικών. Βρίσκονται συνήθως σε αρώματα, βερνίκια νυχιών και άλλα προϊόντα ομορφιάς. Οι φθαλικές ενώσεις έχουν συσχετιστεί με αναπαραγωγικά και αναπτυξιακά προβλήματα, ιδιαίτερα σε αρσενικά βρέφη.
4. Οικοδομικά υλικά:
- αμίαντος σε παλαιότερα κτίρια: Ο αμίαντος είναι ένα ινώδες ορυκτό που κάποτε χρησιμοποιήθηκε ευρέως σε δομικά υλικά όπως μόνωση, πλακίδια οροφής και στέγες. Οι ίνες αμιάντου μπορούν να εισπνευσθούν και να προκαλέσουν σοβαρές πνευμονικές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του πνεύμονα και της αμιάντας.
- πτητικές οργανικές ενώσεις (VOC) σε βαφή και επικαλύψεις: Οι πτητικές οργανώσεις είναι χημικές ουσίες που εξατμίζονται εύκολα σε θερμοκρασία δωματίου και βρίσκονται συνήθως σε χρώματα, επικαλύψεις, διαλύτες και προϊόντα καθαρισμού. Ορισμένοι πτητικοί οργανισμοί μπορούν να προκαλέσουν αναπνευστικά προβλήματα, ερεθισμό των ματιών, πονοκεφάλους και ακόμη και βλάβες στο νευρικό σύστημα.
5. Φυτοφάρμακα και λιπάσματα:
- υπολείμματα φυτοφαρμάκων σε φρούτα και λαχανικά: Τα φυτοφάρμακα είναι χημικά που χρησιμοποιούνται για τη θανάτωση των παρασίτων και την προστασία των καλλιεργειών. Ωστόσο, η υπερβολική χρήση ή η ακατάλληλη εφαρμογή των φυτοφαρμάκων μπορεί να αφήσει υπολείμματα σε φρούτα και λαχανικά. Η κατανάλωση υψηλών επιπέδων υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας όπως η νευροτοξικότητα, τα αναπαραγωγικά προβλήματα και ο καρκίνος.
- μόλυνση νιτρικών στα υπόγεια ύδατα: Τα λιπάσματα νιτρικών χρησιμοποιούνται ευρέως στη γεωργία για την ενίσχυση της ανάπτυξης των καλλιεργειών. Ωστόσο, η υπερβολική χρήση λιπασμάτων νιτρικών μπορεί να οδηγήσει σε νιτρικά μόλυνση των υπογείων υδάτων, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας όπως η μεθημοσφαιριναιμία, ειδικά σε βρέφη.
Είναι σημαντικό να γνωρίζετε αυτές τις επιβλαβείς χημικές αλλαγές και να λάβετε προφυλάξεις για να ελαχιστοποιήσετε την έκθεση σε αυτές. Ανάγνωση ετικετών προϊόντων, χρησιμοποιώντας προσωπικό προστατευτικό εξοπλισμό κατά την αντιμετώπιση επικίνδυνων ουσιών και μετά από ασφαλείς πρακτικές προετοιμασίας τροφίμων μπορούν να συμβάλουν στη μείωση των κινδύνων που σχετίζονται με αυτές τις χημικές αλλαγές.
