Γλυκοαλκαλοειδή στις πατάτες:Η επίδραση των βιοδιεγερτικών και των ζιζανιοκτόνων

Solanum tuberosum L ., γνωστές και ως πατάτες, είναι μια από τις καλλιέργειες λαχανικών με τη μεγαλύτερη κατανάλωση στον κόσμο. Λόγω της θρεπτικής τους αξίας, η ποιότητα και η ασφάλεια της πατάτας είναι πολύ σημαντικές. Υπάρχει ένας πιθανός κίνδυνος για τους καταναλωτές πατάτας λόγω ορισμένων τοξικών ενώσεων που ονομάζονται γλυκοαλκαλοειδή (TGA – ολικά γλυκοαλκαλοειδή), οι οποίες συσσωρεύονται στις πατάτες κατά την ανάπτυξη, τη συγκομιδή και την αποθήκευση. Λειτουργούν φυσικά ως μεταβολίτες του στρες και βοηθούν στην προστασία της πατάτας από επιθέσεις εντόμων, φυτοπαθογόνων και μυκήτων. Η παρουσία γλυκοαλκαλοειδών στους κονδύλους, τα φύλλα και τους μίσχους της πατάτας εμπλέκεται στην αντοχή των φυτών σε μυκητιακές και βακτηριακές ασθένειες, καθώς και σε παράσιτα.

Η υψηλότερη συγκέντρωση γλυκοαλκαλοειδών υπάρχει στους άγουρους καρπούς, τα λάχανα, τα άνθη και κάτω από το δέρμα των κονδύλων της πατάτας. Αυτά τα στεροειδή αλκαλοειδή κατανέμονται σε ολόκληρο το φυτό πατάτας. Αναφέρεται ότι ένα ασφαλές επίπεδο συγκέντρωσης γλυκοαλκαλοειδών σε φρέσκους κονδύλους πατάτας δεν είναι υψηλότερο από 200 mg/kg νωπής ύλης. Όταν η συσσώρευση υπερβαίνει τα 200 mg/kg νωπής ύλης, τα γλυκοαλκαλοειδή είναι επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία. Η δηλητηρίαση από TGA μπορεί να προκαλέσει πεπτικά προβλήματα, διάρροια και έμετο, αν και υψηλότερες δόσεις μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στο νευρικό σύστημα, κώμα, ακόμη και θάνατο.

Οι πατάτες είναι αρκετά διαφορετικές γενετικά ως προς την ικανότητά τους να παράγουν γλυκοαλκαλοειδή. Συνιστάται να βρείτε και να χρησιμοποιήσετε ποικιλίες πατάτας που έχουν χαμηλότερες τάσεις συσσώρευσης γλυκοαλκαλοειδών.

Υπάρχει λίγη διαθέσιμη βιβλιογραφία σχετικά με την επίδραση των φυτοπροστατευτικών χημικών και βιοδιεγερτικών στη συσσώρευση γλυκοαλκαλοειδών στους κονδύλους και τα φύλλα της πατάτας. Ως εκ τούτου, ο στόχος αυτής της μελέτης ήταν να προσδιοριστεί η περιεκτικότητα σε γλυκοαλκαλοειδή στους κονδύλους και τα φύλλα της πατάτας που καλλιεργήθηκαν με χρήση ζιζανιοκτόνων και βιοδιεγερτικών.

Ας εξηγήσουμε τι είναι τα φυτικά βιοδιεγερτικά. Εκτός από τα φυτοφάρμακα, η σύγχρονη γεωργία χρησιμοποιεί επίσης μια σειρά από ουσίες που ονομάζονται βιοδιεγερτικά, οι οποίες διεγείρουν τις διαδικασίες ζωής και ενισχύουν την αντοχή των φυτών στις συνθήκες στρες. Τα φυτικά βιοδιεγερτικά αποτελούνται από διάφορες ουσίες και μικροοργανισμούς που είναι φιλικοί για το περιβάλλον και την υγεία των καταναλωτών.

Στο πείραμά μου, τα επίπεδα TGA δεν ξεπερνούσαν τα 200 mg/kg του νωπού βάρους των κονδύλων. Οι τρεις ποικιλίες πατάτας που εξετάστηκαν είναι επομένως ασφαλείς για ανθρώπινη κατανάλωση. Η περιεκτικότητα σε γλυκοαλκαλοειδή των κονδύλων πατάτας κυμαινόταν από 90,38 έως 93,76 mg/kg νωπών κονδύλων πατάτας και η συγκέντρωση γλυκοαλκαλοειδών στα φύλλα κυμαινόταν από 276,80 έως 279,60 mg/kg. Έτσι, η περιεκτικότητα σε γλυκοαλκαλοειδή στα φύλλα της πατάτας ήταν τρεις φορές μεγαλύτερη σε σύγκριση με τους κονδύλους της πατάτας.

Συνοψίζοντας, τρεις ποικιλίες βρώσιμων πατατών που καλλιεργήθηκαν στη μελέτη διέφεραν ως προς την περιεκτικότητα σε γλυκοαλκαλοειδή σε φύλλα και κόνδυλους. Το επίπεδο γλυκοαλκαλοειδών στα φύλλα και τους κονδύλους της πατάτας επηρεάστηκε σημαντικά από την ποικιλία, τα ζιζανιοκτόνα και τα βιοδιεγερτικά που χρησιμοποιήθηκαν. Η σημαντική συγκέντρωση γλυκοαλκαλοειδών μπορεί επίσης να επηρεαστεί από τις καιρικές συνθήκες κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου και από τις μεθόδους καλλιέργειας που εφαρμόζονται.

Τα ζιζανιοκτόνα που εφαρμόστηκαν μόνα τους συνέβαλαν στην αύξηση των γλυκοαλκαλοειδών τόσο στους κονδύλους όσο και στα φύλλα της πατάτας. Και όταν χρησιμοποιήθηκαν ζιζανιοκτόνα σε συνδυασμό με βιορυθμιστές, η ποσότητα του TGA μειώθηκε ελαφρώς.

Η περιεκτικότητα σε γλυκοαλκαλοειδή των φύλλων πατάτας ήταν ελαφρώς χαμηλότερη στις μονάδες όπου εφαρμόστηκαν συνδυασμοί ζιζανιοκτόνων και βιοδιεγερτικών σε σύγκριση με μονάδες που είχαν υποστεί επεξεργασία με ζιζανιοκτόνο.

Συμπερασματικά, η επιλογή ποικιλίας πατάτας είναι πολύ σημαντική για την αποφυγή τοξικών επιπέδων γλυκοαλκαλοειδών. Οι ακατάλληλες συνθήκες χειρισμού μετά τη συγκομιδή είναι η κύρια αιτία των τοξικών επιπέδων αυτών των χημικών ενώσεων στις πατάτες. Για να διατηρήσετε χαμηλή περιεκτικότητα σε γλυκοαλκαλοειδή, αποθηκεύστε τις πατάτες σε χαμηλότερες θερμοκρασίες, κρατήστε τις πατάτες μακριά από το φως και εμπορεύστε τις πατάτες σε αδιαφανείς πλαστικές μεμβράνες ή χάρτινες σακούλες.