Η ανάγκη για βιωσιμότητα στο έδαφος μας
Το έδαφος σχηματίζεται στη διεπιφάνεια της λιθόσφαιρας, της βιόσφαιρας, της ατμόσφαιρας και της υδρόσφαιρας και αποτελεί το θεμέλιο της επίγειας ζωής. Είναι το σπίτι σε ένα μεγάλο ποσοστό της βιοποικιλότητας της γης και ρυθμίζει σημαντικές υπηρεσίες οικοσυστήματος, όπως η παροχή τροφίμων, η ρύθμιση των πλημμυρών και η διείσδυση νερού, μεταξύ άλλων. Επιπλέον, οι λειτουργίες και οι υπηρεσίες του εδάφους είναι θεμελιώδεις για την ύπαρξη και την επέκτασή μας.
Η χρήση των εδαφών για γεωργικές προτάσεις πηγαίνει πίσω 13.000 χρόνια (Pereira et al. 2018) και ήταν υπεύθυνη για την άνθηση αρκετών πολιτισμών. Ωστόσο, η μη βιώσιμη διαχείριση του εδάφους και η επακόλουθη υποβάθμιση έχουν επίσης οδηγήσει στην παρακμή πολλαπλών πολιτισμών (Nearing et al. 2017). Ως εκ τούτου, πρέπει να μάθουμε από την ιστορία και να αποφύγουμε μη βιώσιμες πρακτικές που μπορούν να οδηγήσουν σε ανθρώπινη παρακμή.
Η σύγχρονη κοινωνία αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις όπως η κλιματική αλλαγή, η μη βιώσιμη χρήση του εδάφους από την εντατική γεωργία και η αύξηση της κατανάλωσης. Η κλιματική αλλαγή αυξάνει τη συχνότητα, τη διάρκεια και τη σοβαρότητα των ξηρασιών, μειώνοντας τη διαθεσιμότητα νερού και αυξάνοντας τα προβλήματα ερημοποίησης. Η εντατική γεωργία είναι υπεύθυνη για τη μη βιώσιμη χρήση του νερού και της υποβάθμισης του εδάφους, ειδικά σε περιοχές όπου οι υδάτινοι πόροι είναι σπάνιοι και τα επίπεδα άρδευσης είναι υψηλά.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της γονιμότητας του εδάφους, την αλάτωση και άλλες μορφές υποβάθμισης. Επιπλέον, τα καταναλωτικά μας πρότυπα προκαλούν σοβαρές επιπτώσεις στους πόρους του εδάφους, ιδιαίτερα στο κρέας. Το μεγαλύτερο μέρος των σιτηρών που παράγεται στον κόσμο δεν προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση, αλλά για να θρέψει μια εξαιρετικά επεκτατική βιομηχανία κρέατος, όπως φαίνεται στο ντοκιμαντέρ Home, που κυκλοφόρησε πριν από μερικά χρόνια.
Πιο πρόσφατα, τα πλαστικά και τα μικροπλαστικά έχουν τεκμηριωθεί ότι έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην υποβάθμιση και τη ρύπανση του εδάφους (Steinmatz et al. 2016). Τέτοιες επιπτώσεις είναι αποτέλεσμα των καταναλωτικών επιλογών μας. Τέτοιες απαιτήσεις δημιουργούν έντονη πίεση στις λειτουργίες του εδάφους καθώς και ρυθμίζουν (π.χ. αστική εξάπλωση, σφράγιση, διάβρωση, νερό, εξόρυξη) και παρέχουν (π. Τα εδάφη και η ζωή είναι αδιαίρετα και αλληλοεξαρτώμενα και καθορίζουν τον κοινωνικό πλούτο.
Η ποιότητα και η ποσότητα των υπηρεσιών του οικοσυστήματος του εδάφους είναι ζωτικής σημασίας για τις βασικές ανθρώπινες και περιβαλλοντικές ανάγκες, όπως η ασφάλεια των τροφίμων και ο καθαρός αέρας. Χωρίς να ληφθούν υπόψη οι λειτουργίες και οι υπηρεσίες του εδάφους, δεν είναι δυνατό να επιτευχθεί βιωσιμότητα. Οι υπηρεσίες που παρέχονται από τα εδάφη σε γεωργικές και δασικές περιοχές αποτελούν τη βάση πολλών οικονομικών δραστηριοτήτων και κοινωνικής σταθερότητας. Οι υπηρεσίες του εδάφους οικοσυστήματος εξαρτώνται από τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά και τις λειτουργίες του εδάφους και αξιολογούνται σύμφωνα με την ικανότητά τους και τα ενδιαφέροντά μας.
Ωστόσο, είναι σημαντικό να χρησιμοποιηθούν βιώσιμες πρακτικές για να διασφαλιστούν οι συνεχείς υπηρεσίες οικοσυστήματος από τους πόρους του εδάφους. Μη βιώσιμες πρακτικές όπως οι μονοκαλλιέργειες, η αστική εξάπλωση και η συμβατική άροση μπορεί να είναι υπεύθυνες για μεγάλο αριθμό κακών υπηρεσιών (π.χ. αλάτωση, συμπύκνωση, διάβρωση, σφράγιση), υποβάθμιση του περιβάλλοντος και απώλεια λειτουργιών του εδάφους και των υπηρεσιών οικοσυστήματος. Από την άλλη πλευρά, μια βιώσιμη προσέγγιση, συμπεριλαμβανομένης της διαφοροποίησης των δασών, της βιολογικής γεωργίας και της ποικιλομορφίας των καλλιεργειών, μπορεί να διατηρήσει ή να βελτιώσει αυτές τις πτυχές.
Η δυνατότητα επιλογής των πρακτικών διαχείρισης είναι στα χέρια μας. Η ανθρωπότητα πρέπει να κατανοήσει ότι η αειφορία συνδέεται με την ικανότητα του εδάφους να παρέχει υπηρεσίες οικοσυστήματος στην απαραίτητη ποσότητα και ποιότητα. Θα πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για να συμπεριληφθούν οι εδαφικές υπηρεσίες (γεωργικές και μη) στα πλαίσια των υπηρεσιών οικοσυστήματος. Η αειφόρος διαχείριση είναι απαραίτητη για την επίτευξη της ασφάλειας των τροφίμων, του νερού, της ενέργειας και του εδάφους.
Αυτά τα ευρήματα περιγράφονται στο άρθρο με τίτλο Υπηρεσίες οικοσυστήματος εδάφους, βιωσιμότητα, αποτίμηση και διαχείριση, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό Current Opinion in Environmental Science &Health . Αυτή η εργασία διεξήχθη από τον Paulo Pereira από το Πανεπιστήμιο Mykolas Romeris, τον Igor Bogunovic από το Πανεπιστήμιο του Ζάγκρεμπ, τη Miriam Muñoz-Rojas από το Πανεπιστήμιο της Δυτικής Αυστραλίας, το Kings Park and Botanic Garden και το University of New South Wales και τον Eric C. Brevik από Dickinson State University.
Αναφορές:
- Nearing, M., Xie, Y., Liu. Υ. (2017) Φυσικοί και ανθρωπογενείς ρυθμοί διάβρωσης του εδάφους. International Soil and Water Conservation Research, 5, 77–84.
- Pereira, P., Bogunovic, I., Muñoz-Rojas, M., Brevik, E.C. (2018) Υπηρεσίες οικοσυστήματος εδάφους, βιωσιμότητα, αποτίμηση και διαχείριση. Current Opinion in Environmental Science and Health, 5, 7–13.
- Steinmatz, Ζ., Wollmann, C., Schaefer, Μ., Buchmann, C., David, J., Troger, J., Munoz, Κ., Fror, Ο., Schaumann, G.E. (2016) Πλαστική σάπια φύλλα στη γεωργία. Εμπορία βραχυπρόθεσμων γεωπονικών οφελών για μακροπρόθεσμη υποβάθμιση του εδάφους. Επιστήμη του συνολικού περιβάλλοντος, 550, 690–705.
