Η χαμένη ατμόσφαιρα της Σελήνης:Πώς τα ηφαίστεια σχημάτισαν την ατμόσφαιρα της Σελήνης
Η εύρεση ζωής στο διάστημα είναι ένα πολύ δύσκολο έργο, επειδή υπάρχουν τόσοι πολλοί διαφορετικοί παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη για να ευδοκιμήσει η ζωή όπως τη γνωρίζουμε. Πρέπει να είναι ένας αρκετά συμπαγής πλανήτης στον οποίο μπορούμε πραγματικά να προσγειωθούμε και να μην πέσουμε. Πρέπει να βρίσκεται σε μια ορισμένη απόσταση από τον ήλιο του, έτσι ώστε να μην καούμε μέχρι θανάτου από τη ζέστη ή να μην παγώσουμε μέχρι θανάτου επειδή υπάρχει ελάχιστο έως καθόλου ηλιακό φως.
Ενώ υπάρχουν πολλοί άλλοι παράγοντες, ίσως ο μεγαλύτερος είναι κάτι που προστατεύει την επιφάνεια του πλανήτη από όλη την κοσμική και ηλιακή ακτινοβολία που εμφανίζεται και βομβαρδίζει συνεχώς τους πλανήτες και τα φεγγάρια. Όταν σκεφτόμαστε τη ζωή στους ωκεανούς της Ευρώπης, ελπίζουμε ότι τα παγωμένα στρώματά της θα περιέχουν και θα προστατεύουν τον ωκεανό από κάτω. Όταν σκεφτόμαστε πώς είμαστε στη Γη, προστατευόμαστε από την ατμόσφαιρα. Κατανοώντας την ατμόσφαιρά μας, συνειδητοποιήσαμε ότι ορισμένα από τα γειτονικά ουράνια σώματα μπορεί να είχαν τις δικές τους ατμόσφαιρες κάποια στιγμή.
Ατμόσφαιρες
Μια ατμόσφαιρα είναι βασικά ένα πολύ μεγάλο στρώμα διαφορετικών αερίων που συγκρατούνται στη θέση τους από τη βαρυτική δύναμη ενός πλανήτη. Η βαρύτητα πρέπει να είναι αρκετά υψηλή και η θερμοκρασία των αερίων αρκετά χαμηλή ώστε η ατμόσφαιρα να μην εξαντλείται με την πάροδο του χρόνου. Για τους σκοπούς της ζωής, τα αέρια που αποτελούν το μακιγιάζ και την ατμόσφαιρα πρέπει να περιλαμβάνουν οξυγόνο σε αρκετά υψηλό επίπεδο για να κάνουν τον πλανήτη να αναπνέει. Το οξυγόνο αποτελεί περίπου το 21% των αερίων στην ατμόσφαιρα της Γης, το οποίο είναι αρκετό για να συνεχίσουμε να αναπνέουμε.
Η ατμόσφαιρα κάνει πολλά σημαντικά καθήκοντα. Όπως αναφέραμε, προστατεύει τη ζωντανή ύλη από την ηλιακή ακτινοβολία, τις κοσμικές ακτίνες και τους ηλιακούς ανέμους. Με τη βοήθεια του μαγνητικού πεδίου γύρω από τη Γη, τα αέρια της ατμόσφαιρας απορροφούν και μερικές φορές εκτρέπουν μερικά από αυτά τα θανατηφόρα πράγματα προσπαθώντας να το ξεπεράσουν. Εάν ήμασταν εκτεθειμένοι σε όλη την ακτινοβολία, θα προκαλούσε χάος στο DNA μας που θα μπορούσε να οδηγήσει στο τέλος της ζωής όπως τη γνωρίζουμε. Η ατμόσφαιρα παρέχει επίσης προστασία από πράγματα όπως μετεωρίτες, επειδή τους κάνει να καίγονται και να αφήνουν σχεδόν τίποτα πίσω τους. Εάν κάποιος μετεωρίτης χτυπήσει, οι άνεμοι θα τους καλύψουν και θα κάνουν να φαίνεται ότι δεν συνέβησαν ποτέ.
Πράγματα όπως η αιολική διάβρωση, ένα συστατικό της ύπαρξης ατμόσφαιρας σε έναν βραχώδη πλανήτη, επηρεάζουν επίσης περιοχές όπως τα βουνά και τα ηφαίστεια, επειδή σιγά σιγά απομακρύνονται από πάνω τους. Ένα άλλο σημαντικό συστατικό της ατμόσφαιρας είναι η ατμοσφαιρική πίεση. Η ατμοσφαιρική πίεση βοηθά στη Γη βοηθά να διασφαλίσουμε ότι το νερό μπορεί να είναι υγρό και να μην συνθλίβουμε, λόγω της υψηλής πίεσης. Βοηθά επίσης στην πρόληψη της απώλειας αρκετών αερίων, λόγω χαμηλής πίεσης, στη συρρίκνωση της ατμόσφαιρας.
Η ατμόσφαιρα του Άρη
Η ατμόσφαιρα του Άρη αποτελείται από αέρια, με τον άνθρακα να είναι ο κύριος όγκος της στο 96%. Είναι μια λεπτή και κρύα ατμόσφαιρα που έχει μόνο ελάχιστα ίχνη οξυγόνου, επομένως δεν μπορεί να υποστηρίξει τη ζωή. Αυτή η λεπτή ατμόσφαιρα είναι πραγματικά ευνοϊκή για την υποστήριξη της ζωής ή την προστασία του πλανήτη από την ακτινοβολία και άλλα κακά πράγματα από το διάστημα. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι ο Άρης είχε ισχυρότερη ατμόσφαιρα παρόμοια με τη Γη πριν από δισεκατομμύρια χρόνια. Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν υπολείμματα υδάτινων μαζών και στοιχεία που είναι ενδεικτικά μιας πιο δυνατής ατμόσφαιρας. Μπορεί ακόμη και να υπήρχε ζωή όλα αυτά τα δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Όλα άλλαξαν όταν κάποιο γεγονός μετέτρεψε την ατμόσφαιρα σε αυτό που είναι σήμερα.
Το MAVEN της NASA έδειξε στοιχεία το 2015 ότι ο Άρης έχανε την ατμόσφαιρά του στο διάστημα. Διαπίστωσαν ότι το μεγαλύτερο μέρος της ατμόσφαιρας του Άρη χάθηκε στο διάστημα λόγω της ηλιακής ακτινοβολίας και των ηλιακών ανέμων που απογύμνωσαν την ατμόσφαιρα επειδή το μαγνητικό του πεδίο δεν μπορούσε να την προστατεύσει όπως το δικό μας. Δεδομένου ότι αυτό συνέβη πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, ο Ήλιος ήταν πολύ πιο πτητικός τότε και απελευθέρωσε πιο έντονες ακτινοβολίες και ανέμους, με αποτέλεσμα τον Άρη σήμερα. Μέτρησαν αυτή την απώλεια κοιτάζοντας τα ευγενή αέρια, τα οποία δεν αντιδρούν στα περισσότερα πράγματα, στην ανώτερη ατμόσφαιρα και στην επιφάνεια γιατί η διαφορά θα μας έδειχνε την απώλεια. Τα ευγενή αέρια στην επιφάνεια θα παρέμεναν όπως ήταν πριν από δισεκατομμύρια χρόνια και αυτά στην ατμόσφαιρα θα είχαν απωθηθεί λόγω των ηλιακών ανέμων.
Η ατμόσφαιρα της Σελήνης
Η Σελήνη είναι γεμάτη κρατήρες από πολλές κρούσεις από μετεωρίτες, επειδή δεν έχει κανένα είδος ατμόσφαιρας που να την προστατεύει από αυτούς τους βομβαρδισμούς. Πρόσφατα, ερευνητές της NASA ανακάλυψαν ότι η Σελήνη είχε τη δική της ατμόσφαιρα πριν από περίπου 3 με 4 δισεκατομμύρια χρόνια. Η Σελήνη ήταν πολύ ηφαιστειακά ενεργή στις νεότερες μέρες της με βάση τα δείγματα του Απόλλωνα που βρήκαμε από ηφαιστειακά υλικά. Χρησιμοποιώντας τα σημερινά δείγματα, οι ερευνητές υπολόγισαν την ποσότητα αερίου που θα διαρρήξει την επιφάνεια και θα επεκταθεί πάνω από αυτήν. Τα αέρια συσσωρεύτηκαν με την πάροδο του χρόνου και σχημάτισαν μια παροδική ατμόσφαιρα πριν από περίπου 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια.
Αυτή η ατμόσφαιρα παρέμεινε για περίπου 70 εκατομμύρια χρόνια προτού εξαντληθεί στο διάστημα λόγω της έλλειψης βαρύτητας για να τη συγκρατήσει καθώς και των ηλιακών ανέμων και της ακτινοβολίας. Τώρα που το φεγγάρι έχει κρυώσει αρκετά, δεν υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να συμβεί ξανά κάτι τέτοιο. Εάν συνέβαινε, θα ήταν μια ασταθής κατάσταση και θα καθιστούσε τις σεληνιακές αποστολές πολύ δύσκολες, αν όχι αδύνατες. Με την ασταθή φύση του παρελθόντος, είναι απίθανο το φεγγάρι να είχε ζωή πάνω του, αλλά θα χρειαζόταν περισσότερη έρευνα για να επιβεβαιωθεί ή να διορθωθεί αυτός ο ισχυρισμός.
Με νέες αποστολές όπως το έργο πύλης από τη NASA, θα είμαστε σε θέση να μάθουμε πολλά περισσότερα για το παρελθόν τόπων όπως το φεγγάρι και ο Άρης. Αν υπήρχε ζωή στον Άρη, πιθανότατα θα ήταν μικροβιακή.
Το να φτάσουμε σε μια επανδρωμένη αποστολή στον Άρη θα μας επέτρεπε να αναζητήσουμε ενδείξεις για το πιθανό παρελθόν του. Εάν το φεγγάρι έχει άλλα μυστικά, η ύπαρξη μιας σεληνιακής αποικίας σε αυτό θα βοηθήσει πολύ στην εύρεση αυτών των μυστικών.
