Τα δάση χρειάζονται νερό και χρειαζόμαστε δάση:Το υδάτινο αποτύπωμα του ξύλου και των παραγόμενων προϊόντων

Τα δάση χρειάζονται νερό. Χωρίς νερό, δεν υπάρχει βλάστηση. Όταν βρέχει πάνω από ένα δάσος, το νερό της βροχής βρέχει τα φύλλα και την επιφάνεια του εδάφους. Το νερό που μένει προσωρινά πάνω από τα φύλλα θα εξατμιστεί όταν ξαναβγεί ο ήλιος. Το νερό στο έδαφος θα απορροφηθεί από τα δέντρα και θα διαρρεύσει μέσω των φύλλων, γεγονός που συμβάλλει στην ανάπτυξη του δέντρου.

Και στις δύο περιπτώσεις, το νερό αποστέλλεται πίσω στην ατμόσφαιρα και – αν και θα βρέξει ξανά κάποια μέρα – αυτό το νερό δεν θα είναι πλέον διαθέσιμο σε αυτό το συγκεκριμένο μέρος και χρονική στιγμή. Το δάσος έχει χρησιμοποιήσει αυτό το νερό. Έχει αποτύπωμα νερού.

Χρειαζόμαστε δάση. Τα δάση παρέχουν μια ολόκληρη σειρά από τις λεγόμενες υπηρεσίες οικοσυστήματος. Τα δάση ρυθμίζουν τα πρότυπα θερμοκρασίας και βροχοπτώσεων σε όλη τη Γη, παρέχουν βιότοπο για την άγρια ​​ζωή, αποτρέπουν τη διάβρωση του εδάφους και είναι δημοφιλή για τους ανθρώπους να αναδημιουργηθούν. Μεταξύ αυτών και πολλών άλλων υπηρεσιών, τα δάση παρέχουν επίσης ξύλο.

Η χρήση νερού από ένα δάσος εξυπηρετεί έμμεσα τις υπηρεσίες οικοσυστήματος που παράγει το δάσος. Σε αυτή τη μελέτη, έχουμε υπολογίσει ποιο μέρος της χρήσης του δασικού νερού σχετίζεται με την παραγωγή ξύλου και προϊόντων που προέρχονται από ξύλο όπως ξυλεία, χαρτοπολτός, χαρτί, καύσιμα και καυσόξυλα. Με άλλα λόγια, έχουμε εκτιμήσει το υδάτινο αποτύπωμα ξύλου και παράγωγων προϊόντων.

Υπολογίσαμε αρχικά τη χρήση νερού των δασών παραγωγής παγκοσμίως σε υψηλή χωρική ανάλυση για κάθε έτος την περίοδο 1961-2010. Στη συνέχεια, αποδώσαμε μόνο μέρος της συνολικής χρήσης δασικού νερού στην παραγωγή ξύλου. Το κάναμε με βάση τη σχετική αξία της παραγωγής ξύλου σε σύγκριση με τη συνολική αξία των υπηρεσιών οικοσυστήματος που παράγονται από τα δάση. Στο τέλος, υπολογίσαμε πόσο ξύλο – και επομένως έμμεσα, νερό – θα χρειαστείτε για την παραγωγή πολλών τελικών προϊόντων από ξύλο (βλ. εικόνα).

Η αξία ενός δάσους; Ναι, όλες οι υπηρεσίες οικοσυστήματος που παράγονται από ένα δάσος έχουν μια ορισμένη αξία. Το ξύλο έχει τιμή αγοράς. Οι άλλες υπηρεσίες οικοσυστήματος έχουν επίσης αξία, αν και συχνά δεν αποτυπώνονται σε τιμές αγοράς. Είναι δυνατόν να εκτιμηθεί η αξία, για παράδειγμα, της κλιματικής ρύθμισης, των οικοτόπων και της πρόληψης της διάβρωσης του εδάφους και σε χρηματικούς όρους. Υπάρχει ένα ολόκληρο πεδίο επιστήμης αφιερωμένο στην εκτίμηση της αξίας της φύσης. Οι μελετητές σε αυτόν τον τομέα έχουν υπολογίσει την αξία των υπηρεσιών οικοσυστήματος σε εύκρατα/βόρεια δάση και (υπο)τροπικά δάση, τα οποία χρησιμοποιήσαμε για αυτήν τη μελέτη.

Βρήκαμε ότι το υδάτινο αποτύπωμα του ξύλου αυξήθηκε κατά 25% σε 50 χρόνια σε 961 δισεκατομμύρια μέτρα κύβου ετησίως το 2001-2010. Με αυτό, ο δασικός τομέας προσθέτει περίπου 12% στο συνολικό υδατικό αποτύπωμα της ανθρωπότητας, το οποίο περιλαμβάνει επίσης τον αγροτικό, βιομηχανικό και οικιακό τομέα. Η εκτίμησή μας για το υδάτινο αποτύπωμα της παγκόσμιας παραγωγής ξύλου συμβάλλει σε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα της ανθρώπινης οικειοποίησης νερού και τροφοδοτεί τη συζήτηση για το νερό για τροφή, ενέργεια και ξύλο.

Μάθαμε επίσης ότι η εντατικοποίηση της παραγωγής ξύλου (απόκτηση περισσότερης ξυλείας από ένα εκτάριο δάσους) – η οποία είναι φαινομενικά πιο αποτελεσματική – δεν μειώνει απαραίτητα το αποτύπωμα νερού ανά μονάδα ξύλου. Το θέμα είναι ότι, παρόλο που λαμβάνετε περισσότερη αξία ξύλου ανά εκτάριο, άλλες υπηρεσίες οικοσυστήματος, όπως ο βιότοπος και η αναψυχή, μειώνονται σε αξία μόλις αρχίσετε να εκμεταλλεύεστε το δάσος πιο εντατικά. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για τη μείωση του αποτυπώματος νερού του δασικού τομέα είναι η ανακύκλωση προϊόντων ξύλου. Χρησιμοποιώντας λιγότερο νερό για την παραγωγή νέου ξύλου, μπορούμε να αφήσουμε περισσότερο νερό διαθέσιμο για την παραγωγή άλλων υπηρεσιών οικοσυστήματος.

Αυτά τα ευρήματα περιγράφονται στο άρθρο με τίτλο The water footprint of wood for lumber, pulp, paper, fuel and firewood, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Advances in Water Resources . Αυτή η εργασία διεξήχθη από τους Joep F. Schyns, Martijn J. Booij και Arjen Y. Hoekstra από το Πανεπιστήμιο του Twente.