Δύο αρχαία αστρικά σμήνη εντοπίστηκαν στον τελευταίο τους χορό
Τα ανοιχτά αστρικά σμήνη είναι οι γενέτειρες των περισσότερων αστεριών, καθιστώντας την εξέλιξή τους σημαντικό μέρος της γαλαξιακής ανάπτυξης. Ωστόσο, μόνο εκείνα που βρίσκονται στα περίχωρα του γαλαξία διαρκούν πολύ. Τα δυαδικά σμήνη έχουν ακόμη μικρότερη διάρκεια ζωής, με μόλις 17 τοις εκατό να διαρκεί περισσότερο από 25 εκατομμύρια χρόνια. Τώρα, ωστόσο, ένα ζευγάρι ανοιχτών συστάδων βρέθηκε να αποτελεί εξαίρεση, με το παλαιότερο από τα δύο να είναι περίπου 2 δισεκατομμυρίων ετών. Τα δύο σμήνη είναι κλειδωμένα σε έναν βαρυτικό χορό που τα διαλύει αργά, αφήνοντας μικρότερα σμήνη και ίχνη αστεριών στο πέρασμά τους.
Τα ανοιχτά σμήνη είναι συλλογές αστεριών που σχηματίστηκαν από το ίδιο νέφος αερίου μέσα σε έναν γαλαξία, σε αντίθεση με τα σφαιρικά σμήνη που βρίσκονται έξω από έναν γαλαξία. Όπου τα σφαιρικά σμήνη είναι συχνά πολύ παλιά, τα ανοιχτά σμήνη είναι πιο πιθανό να γεμίσουν με καυτά νεαρά αστέρια, καθιστώντας τα αγαπημένα αξιοθέατα για ερασιτέχνες αστρονόμους.
Από την ανακάλυψή του το 1786, το NGC 1605 θεωρούνταν ένα αρκετά συνηθισμένο αστρικό σμήνος – μέχρι που ο καθηγητής Denilso Camargo του Colegio Militar de Porto Alegre της Βραζιλίας ανακάλυψε ότι δεν είναι ένα σμήνος, αλλά δύο. Στο Astrophysical Journal (προεκτύπωση στο ArXiv.org) ο Camargo αναφέρεται στο ζεύγος ως NGC 1605a και NGC 1605b και αποκαλύπτει ότι είναι αντίστοιχα 2 δισεκατομμυρίων και 600 εκατομμυρίων ετών.
Γνωρίζουμε λίγα δυαδικά ανοιχτά σμήνη στον Γαλαξία μας, αλλά υπάρχουν περισσότερα στα Νέφη του Μαγγελάνου. Σε συνδυασμό, αυτά μας επέτρεψαν να μάθουμε για τα τυπικά χαρακτηριστικά τους. Είναι σαφές ότι τα NGC 1605a και b δεν μοιάζουν με οτιδήποτε άλλο έχουμε δει. Τα περισσότερα δυαδικά σμήνη είναι νεαρά, κάτι που πιθανώς υποδηλώνει ότι σχηματίστηκαν μαζί από ένα ενιαίο σύννεφο που διαλύθηκε. Αυτό δεν μπορεί να ισχύει για ένα ζευγάρι τόσο διαφορετικών ηλικιών.
Αντίθετα, αυτά τα δύο πρέπει να περνούσαν το ένα δίπλα στο άλλο και να πλησίασαν αρκετά τα βαρυτικά τους πεδία που τους έκαναν να αλληλεπιδράσουν. Οι δύο τους έχουν φτάσει τώρα τόσο κοντά στην επικάλυψη των πληθυσμών των αστέρων τους.
Ωστόσο, δεν πρόκειται για απλή περίπτωση ενός μεγαλύτερου συμπλέγματος που συλλαμβάνει ένα μικρότερο. Πρώτον, οι δυνάμεις που εφαρμόζονται προκαλούν επιπλέον αστέρια να απελευθερωθούν από κάθε σμήνος, μια διαδικασία που οι αστρονόμοι γνωρίζουν ως «εξάτμιση». Εξάλλου; «Υπάρχουν κάποια εμφανή παλιρροϊκά συντρίμμια που φαίνεται να εντοπίζουν τις τροχιές των σμηνών κατά τη διάρκεια της στενής συνάντησης και, απροσδόκητα, μερικά από αυτά φαίνονται να είναι δεσμευμένες δομές», γράφει ο Camargo στην εφημερίδα. Αυτό, "μπορεί να υποδηλώνει ότι επιπλέον της εξάτμισης τα συγχωνευμένα σμήνη διασπώνται σε μικρότερες δομές από το συνδυασμό του γαλαξιακού δίσκου, του βραχίονα του Περσέα και των αμοιβαίων παλιρροϊκών αλληλεπιδράσεων."
Ως αποτέλεσμα, είπε ο Camargo στο IFLScience, τα σμήνη βρίσκονται στον τελευταίο τους χορό, εμπλέκονται σε μια διαδικασία που θα τα χωρίσει σε ένα μείγμα ασυνόδευτων αστεριών και μικρότερων σμηνών. «Κατά τη διάρκεια του χορού χάνουν αστέρια, ειδικά όταν στρίβουν και στρίβουν, αφήνοντας αστρικά ρεύματα». Ο Camargo, ο οποίος έχει ανακαλύψει και ονομάσει πολλά αστρικά σμήνη που έχουν παραβλεφθεί, έχει ονομάσει δύο από τα σμήνη που άφησαν πίσω του Camargo 1110 και 1113. «Είναι το κοσμικό ισοδύναμο της διαιώνισης της ζωής», είπε στο IFLScience, «Δύο σμήνη συγχωνεύονται για να δημιουργήσουν νέα clusters», κάτι που δεν έχει ξαναδεί.
Ο Camargo είπε στο IFLScience ότι ελπίζει να προσομοιώσει τις κινήσεις των συστάδων με βάση τα μονοπάτια που έχουν αφήσει πίσω τους για να υπολογίσει πόσο καιρό «χορεύουν» μαζί.
