Πάνω από 100.000 ουρακοτάγκοι έχουν πεθάνει στο Βόρνεο τα τελευταία 16 χρόνια
Οι ουρακοτάγκοι του Βόρνεο που απειλούνται με εξαφάνιση έχουν βιώσει μαζικό θάνατο τα τελευταία 16 χρόνια. Έρευνα που διεξήχθη σε έναν πληθυσμό ουρακοτάγκων στο Βόρνεο από το 1999 αποκάλυψε ότι περισσότεροι από 100.000 ουρακοτάγκοι έχουν πεθάνει τα τελευταία 16 χρόνια, αριθμός που οι ερευνητές στο έργο αποκάλεσαν «συναρπαστικό». Η έρευνα διεξήχθη από επιστήμονες του Ινστιτούτου Max Planck για την Εξελικτική Ανθρωπολογία και τα αποτελέσματα της μελέτης δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Current Biology.
Έμειναν μόνο οι μισοί από τους ουρακοτάγκους του Βόρνεο
Ο ουρακοτάγκος της Βόρνης βρίσκεται μόνο στο νησί του Βόρνεο και βρίσκεται ήδη σε κρίσιμο κίνδυνο, επομένως αυτό είναι ιδιαίτερα καταστροφικά νέα για τους οικολόγους και τους ερευνητές. Το Βόρνεο χωρίζεται σε τρεις διαφορετικές χώρες, το Μπρουνέι, την Ινδονησία και τη Μαλαισία. Το Βόρνεο υφίσταται έντονη αποψίλωση των δασών, καθώς μεγάλα τμήματα της ζούγκλας κόβονται για να δημιουργηθεί χώρος για φυτείες φοινικέλαιου και για να κατασκευαστεί ξυλεία και χαρτί.
Η ερευνητική ομάδα του Max Planck έκανε έρευνα για χρόνια, κάνοντας πολλές έρευνες πεδίου για να συγκεντρώσει δεδομένα σχετικά με τον αριθμό των ουρακοτάγκων στο Βόρνεο. Οι ερευνητές συνδύασαν τα δεδομένα πεδίου που συνέλεξαν 16 χρόνια για να αποκτήσουν μια ιδέα για το πώς άλλαξαν οι πληθυσμοί των ουρακοτάγκων με την πάροδο του χρόνου. Τα δεδομένα που συγκέντρωσαν οι ερευνητές συνδυάστηκαν με δεδομένα χρήσης γης για τη διερεύνηση πιθανών σχέσεων μεταξύ χρήσης γης και πληθυσμού.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, μόνο περίπου 100.000 ουρακοτάγκοι παραμένουν στο Βόρνεο, πράγμα που σημαίνει ότι οι ουρακοτάγκοι του Βόρνεο έχουν χάσει περίπου το ήμισυ του πληθυσμού τους τα τελευταία 16 χρόνια. Οι ουρακοτάγκοι του Βόρνεο έχουν χωριστεί σε 68 διαφορετικούς «μεταπληθυσμούς» από τους ερευνητές. Οι μεταπληθυσμοί είναι μικρές ομάδες που χωρίζονται μεταξύ τους ουρακοτάγκοι από γεωγραφικά χαρακτηριστικά. Μεγάλοι δρόμοι, ελικοειδή ποτάμια και αποψιλωμένες περιοχές χωρίζουν τις ομάδες ουρακοτάγκων η μία από την άλλη. Ενώ οι ερευνητές λένε ότι υπάρχουν 64 μεταπληθυσμοί επί του παρόντος στο Βόρνεο, μόνο 38 πληθυσμοί είναι βιώσιμοι. Βιώσιμο, σε αυτήν την περίπτωση, σημαίνει ότι υπάρχουν 100 ή περισσότεροι ουρακοτάγκοι στην ομάδα και ότι η ομάδα έχει ένα πιθανό μέλλον.
Αποδάσωση και κυνήγι
Οι ερευνητές λένε ότι η αποψίλωση των δασών είναι μία από τις κύριες αιτίες της μείωσης του αριθμού των ουρακοτάγκων, καθώς ο βιότοπος των ουρακοτάγκων συνεχίζει να εξαφανίζεται. Όταν οι περιοχές του Βόρνεο αποψιλώνονται, οι ουρακοτάγκοι ξεμένουν από φαγητό και δεν μπορούν να συντηρηθούν. Οι ουρακοτάγκοι χρειάζονται πολλή τροφή για να επιβιώσουν, καθώς ένας αρσενικός ουρακοτάγκος μπορεί να ζυγίζει έως και 220 κιλά και να είναι σχεδόν 4,5 πόδια ύψος.
Οι ερευνητές λένε ότι η εκμετάλλευση των φυσικών πόρων στο Βόρνεο ασκεί τεράστια, μη βιώσιμη πίεση στην άγρια ζωή εκεί, συμπεριλαμβανομένων των ουρακοτάγκων. Προβλέπουν ότι η αποψίλωση των δασών του Βόρνεο θα μπορούσε να οδηγήσει στον θάνατο άλλων 45.000 ουρακοτάγκων στο Βόρνεο τα επόμενα 35 χρόνια.
Ωστόσο, η καταστροφή των οικοτόπων από μόνη της δεν μπορεί να εξηγήσει τη δραματική μείωση των πληθυσμών των ουρακοτάγκων. Σύμφωνα με τη Maria Voigt, επιστήμονα στο Γερμανικό Κέντρο για την Ολοκληρωτική Έρευνα για τη Βιοποικιλότητα, το κυνήγι είναι άλλος ένας οδηγός της θανάτωσης του ουρακοτάγκου, ίσως η μεγαλύτερη αιτία. Οι ουρακοτάγκοι έχουν εξαφανιστεί σε αριθμούς που δεν μπορούν να εξηγηθούν μόνο με την αποψίλωση των δασών, κάτι που σημαίνει ότι οι κυνηγοί ευθύνονται για πολλούς θανάτους ουρακοτάγκων.
Στους ουρακοτάγκους αρέσει να τρέφονται με τις καλλιέργειες που καλλιεργούνται σε φυτείες και ως αντίποινα, πολλοί αγρότες ή κυνηγοί τους σκοτώνουν, σύμφωνα με τον Voigt. Ο Voigt λέει ότι γνώριζαν ότι οι ουρακοτάγκοι θα σκότωναν περιστασιακά από κυνηγούς, αλλά ότι ο αντίκτυπος της απειλής είχε υποτιμηθεί. Οι πληθυσμοί ουρακοτάγκων δεν μπορούν εύκολα να αναπληρώσουν τον αριθμό τους, καθώς χρειάζονται έως και επτά χρόνια για να μεγαλώσει ένας ουρακοτάγκος έναν απόγονο σε ενήλικη ηλικία. Το Βόρνεο είναι διάσπαρτο από χιλιάδες χωριά και μικρές πόλεις, που σημαίνει ότι ακόμα κι αν κάθε ένας από αυτούς τους οικισμούς σκοτώνει μόνο έναν ουρακοτάγκο το χρόνο, αυτό είναι αρκετό για να σκοτώσει έναν ολόκληρο πληθυσμό. Η ερευνητική ομάδα κάλεσε τους ηγέτες στην Ινδονησία και τη Μαλαισία να καταγγείλουν τη στόχευση ουρακοτάγκων και να λάβουν μέτρα για την προστασία τους.
Άλλες απειλές
Άλλες απειλές για τους πληθυσμούς ουρακοτάγκων περιλαμβάνουν το παράνομο εμπόριο κατοικίδιων ζώων και τις δασικές πυρκαγιές. Οι δασικές πυρκαγιές συμβαίνουν μερικές φορές κοντά σε χωριά και εξαπλώνονται γρήγορα, καταστρέφοντας μεγάλα τμήματα βιότοπων ουρακοτάγκων. Όταν συνδυάζεται με την αποψίλωση των δασών, ο βιότοπος των ουρακοτάγκων εξαφανίζεται γρήγορα.
Ενώ οι δασικές πυρκαγιές και η αδιάκριτη αποψίλωση των δασών έχουν καταστρέψει τους πληθυσμούς των ουρακοτάγκων, ο υψηλότερος απόλυτος αριθμός ουρακοτάγκων που χάθηκαν χάθηκε σε περιοχές που στοχεύονταν επιλεκτικά για εργασίες υλοτομίας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ενώ τα ποσοστά μείωσης ήταν χαμηλότερα σε αυτές τις περιοχές, περισσότεροι ουρακοτάγκοι, γενικά, βρέθηκαν σε περιοχές όπου πραγματοποιήθηκε επιλεκτική υλοτομία.
Οι νεαροί ουρακοτάγκοι επίσης μερικές φορές αιχμαλωτίζονται και πωλούνται ως κατοικίδια. Αν και οι ερευνητές δεν έχουν συγκεκριμένους αριθμούς σχετικά με το πόσο διαδεδομένη είναι η πρακτική, γνωρίζουν ότι συμβαίνει. Ο Voigt λέει ότι η πρακτική μπορεί να είναι εξαιρετικά επιζήμια, επειδή όχι μόνο αιχμαλωτίζονται νεαροί ουρακοτάγκοι, αλλά και οι μητέρες ουρακοτάγκοι συχνά σκοτώνονται ώστε τα μικρά τους να μπορούν να αιχμαλωτιστούν. Αυτό σημαίνει ότι τα θηλυκά που είναι ικανά να συντηρήσουν το είδος σκοτώνονται.
Προστασία των εναπομεινάντων ουρακοτάγκων
Ομάδες διατήρησης της άγριας ζωής και ερευνητές αναλαμβάνουν ενέργειες για την προστασία ομάδων ουρακοτάγκων. Ένα πράγμα που γίνεται για να μειωθεί η αποψίλωση των δασών είναι να αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο καλλιεργείται και συγκομίζεται το φοινικέλαιο. Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Άγριας Ζωής έχει πει ότι είναι σημαντικό για τις εταιρείες να στραφούν σε βιώσιμες προμήθειες φοινικέλαιου και ότι οι καταναλωτές πρέπει να ασκήσουν πίεση στις εταιρείες να το κάνουν.
Οι βιώσιμες πρακτικές καλλιέργειας φοινικέλαιου περιλαμβάνουν απαγορεύσεις στην αποψίλωση των δασών και περιορισμούς στη δημιουργία φυτειών πάνω από τυρφώδη εδάφη. Υπάρχει ένα σύστημα πιστοποίησης που ονομάζεται Round Table on Sustainable Palm Oil (RSPO), το οποίο παρακολουθεί τις φυτείες και τις πολιτικές καλλιέργειας φοινικέλαιου. Μια ανεξάρτητη μελέτη που έγινε το 2017 διαπίστωσε ότι η αποψίλωση των δασών για τις φυτείες φοινικέλαιου έχει μειωθεί σημαντικά, αλλά ότι πρέπει να γίνει κάτι για τις δασικές πυρκαγιές και την εκκαθάριση των τυρφώνων.
Στο μεταξύ, λαμβάνονται μέτρα για να σταματήσει η θανάτωση ουρακοτάγκων της Βόρνης. Ο Voigt λέει ότι η επιβίωση των πληθυσμών θα εξαρτηθεί όχι μόνο από την προστασία των εναπομεινάντων τμημάτων του οικοτόπου ουρακοτάγκων, αλλά και από την ευαισθητοποίηση σχετικά με τη θανάτωση ουρακοτάγκων από κυνηγούς. Ο Voigt λέει ότι είναι σημαντικό να οδηγήσουμε στο σπίτι πώς ακόμη και περιστασιακές δολοφονίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν το είδος σε εξαφάνιση. Ο Voigt πιστεύει ότι το είδος μπορεί να σωθεί εάν ληφθούν μέτρα, καθώς οι ουρακοτάγκοι έχουν αποδειχθεί ανθεκτικοί.
Λέει ο Voigt:
Ως μέτρο αναστολής για να βοηθήσουν τους ουρακοτάγκους, οι οικολόγοι δημιούργησαν τεχνητές γέφυρες με θόλο δασών, επιτρέποντας στους ουρακοτάγκους να διασχίζουν προηγουμένως απομονωμένα τμήματα του δάσους. Οι τεχνητές γέφυρες είναι κατασκευασμένες από τα ίδια υλικά που χρησιμοποιούν οι ζωολογικοί κήποι για να δημιουργήσουν γέφυρες και κούνιες για ουρακοτάγκους σε αιχμαλωσία. Η ελπίδα είναι ότι αυτές οι γέφυρες μπορούν να επανασυνδέσουν ενδιαιτήματα που έχουν κατακερματιστεί από δρόμους και φυτείες, επιτρέποντας στους πληθυσμούς ουρακοτάγκων να ταξιδέψουν και να εξαπλωθούν ξανά.
