Η αναζήτηση για εξωγήινη ζωή:Ψάχνουμε σε λάθος μέρη
Η ανθρωπότητα συλλογίζεται την ύπαρξη εξωγήινης ζωής εδώ και αιώνες. Ωστόσο, τα τελευταία 100 περίπου χρόνια η σύγχρονη επιστήμη έχει υποστηρίξει μέρος αυτής της σκέψης. Οι επιστήμονες του τέλους του 1800 και των αρχών του 1900 πίστευαν ότι τα αντικείμενα που εμφανίζονται στην επιφάνεια του Άρη ήταν κανάλια κατασκευασμένα από εξωγήινους. Συγκεκριμένα, ο αστρονόμος Πέρσιβαλ Λόουελ πίστεψε αυτή την ιδέα και την προώθησε σε έργα όπως το βιβλίο Mars As the Abode of Life (1908).
Αυτή η πίστη στην επιστημονική κοινότητα οδήγησε σε μια τεράστια ποπ κουλτούρα βασισμένη στην έννοια των εξωγήινων. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ορισμένοι άνθρωποι να πιστεύουν ακόμη και στην ύπαρξη εξωγήινων όπως αυτοί στις ταινίες. Ποιός ξέρει? Θα μπορούσαν να είναι εκεί έξω. Κάποιοι όμως αναρωτιούνται πόσο πιθανή είναι η ύπαρξή τους.
Με τους εξωγήινους να απεικονίζονται συνεχώς στην ψυχαγωγία, ακόμη και μετά την κατάρριψη της υπόθεσης για το κανάλι εξωγήινων του Άρη, οι επιστήμονες σκέφτηκαν να επικοινωνήσουν με άλλες μορφές ζωής. Οι πρώτοι επιστήμονες που αναζητούσαν μια στενή συνάντηση πίστευαν ότι το καλύτερο στοίχημα ήταν να χρησιμοποιήσουν τα ραδιοκύματα ως μέσο επικοινωνίας. Το πρώτο από αυτά τα προτεινόμενα πειράματα διεξήχθη το 1960 από τον αστρονόμο Frank Drake.
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά αποσπάσματα σχετικά με την εξωγήινη εξωγήινη ζωή προέρχεται από το βιβλίο Time for the Stars του Άλαν Λάιτμαν. Ο συγγραφέας δηλώνει, «Είμαστε μόνοι στο σύμπαν; Λίγες ερωτήσεις είναι πιο βαθιές… Η εξωγήινη επαφή θα άλλαζε για πάντα τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τη θέση μας στον κόσμο» (Lightman 21).
Ο Drake σίγουρα δεν θα ήταν ο τελευταίος επιστήμονας που θα προσπαθήσει να καλέσει μια απάντηση από έναν εξωγήινο. Αλλά αυτό ήταν το πρώτο σύγχρονο παράδειγμα δοκιμών που θα αναφέρονται τώρα ως μέρος του SETI, της αναζήτησης εξωγήινης νοημοσύνης. Το 1980, για να προσελκύσει περισσότερο το δημόσιο ενδιαφέρον στο SETI, ο θρυλικός αστροφυσικός, αστρονόμος και αστροβιολόγος Carl Sagan και αρκετοί άλλοι σχημάτισαν την The Planetary Society. Τα πιο πρόσφατα χρόνια, έχουν δημιουργηθεί άλλα προγράμματα με στόχους παρόμοιους με του SETI, όπως το METI, η ανταλλαγή μηνυμάτων με εξωγήινη νοημοσύνη.
Εκτός από τα ραδιοκύματα, οι άνθρωποι έχουν δοκιμάσει άλλους τρόπους επικοινωνίας με υποθετικούς εξωγήινους. Ένα παράδειγμα είναι μια πλάκα που επικολλήθηκε στο Pioneer 10 ανιχνευτής το 1972. Αυτή η πλάκα θα ήταν ένα μοναδικό είδος «μηνύματος σε μπουκάλι», με τη διαφορά ότι ο ωκεανός στον οποίο ήταν καταδικασμένος να παρασυρθεί ήταν πολύ πιο απέραντος από οποιαδήποτε θάλασσα στη Γη. Ζητήθηκε από τον Carl Sagan να στείλει ένα τέτοιο μήνυμα αρκετούς μήνες πριν από την προγραμματισμένη αναχώρηση του σκάφους. Έτσι, ο Σάγκαν πήγε στη δουλειά και τον βοήθησε σε αυτό το εγχείρημα δεν ήταν άλλος από τον Φρανκ Ντρέικ, τον άνθρωπο που είχε πραγματοποιήσει τις πρώτες σύγχρονες δοκιμές SETI το 1960. Καρπός πολυάριθμων κόπων και εργατών, το Pioneer 10 η πλάκα που στάλθηκε στο διάστημα απεικόνιζε έναν άνδρα και μια γυναίκα και πολλά αντικείμενα. Μέσω των εικόνων, οι επιστήμονες προσπαθούσαν να δώσουν σε οποιονδήποτε εξωγήινο που θα μπορούσε να δει αυτή την πλάκα μια ιδέα για το πώς είναι οι άνθρωποι και πού βρίσκεται η Γη.
Αυτό θα μπορούσε να είναι το πρώτο μεγάλο λάθος που κάνουν οι ερευνητές. Ψάχνουν να έρθουν σε επαφή. Βρίσκουν την πίστη τους σε μια ιδέα ταινίας επιστημονικής φαντασίας. Αυτό που προσπαθούν να κάνουν αυτοί οι επιστήμονες είναι να καλέσουν και να συνομιλήσουν με έναν εξωγήινο ή, ακόμα καλύτερα, μια φυλή εξωγήινων. Αυτό δεν σημαίνει ότι το SETI είναι άσκοπο, αλλά μπορεί να μην είναι η πιο κατάλληλη μέθοδος για την αναζήτηση εξωγήινης ζωής.
Ίσως οι επιστήμονες θα πρέπει να προσπαθήσουν να ανακαλύψουν τη ζωή στις απλούστερες μορφές της. Ως Lee Billings του Scientific American αναφέρει σε ένα πρόσφατο άρθρο, εάν μπορούσατε να ταξιδέψετε σε άλλο πλανήτη, είναι πιθανό «θα βρείτε έναν πλανήτη που κυριαρχείται από μικρόβια και όχι από χαρισματική μεγαπανίδα». Πολλοί επιστήμονες προτείνουν τώρα ότι οι μικροσκοπικοί οργανισμοί θα μπορούσαν να είναι πιο άφθονοι σε ολόκληρο τον κόσμο από τα μακροσκοπικά πλάσματα.
Μια συγκεκριμένη αναζήτηση για τέτοιες μικροσκοπικές μορφές ζωής δεν είναι μια νέα πρακτική. Τα βακτήρια είναι φυσικά μικρόβια. Αστροβιολόγοι όπως ο Richard Hoover και ο Dave McKay έχουν εξετάσει ορισμένους μετεωρίτες. Ορισμένες από τις μικροσκοπικές δομές που βρέθηκαν ενσωματωμένες μέσα ή πάνω στα διαστημικά λείψανα μοιάζουν με βακτήρια. Έχουν δημοσιεύσει τα ευρήματά τους τα προηγούμενα χρόνια. Έχουν παραδεχτεί ότι παρόλο που οι απολιθωμένες δομές φαίνεται να είναι υπολείμματα βακτηρίων, εξακολουθεί να υπάρχει κάποιος σκεπτικισμός ως προς το εάν αυτές οι δομές είναι εξωγήινης προέλευσης. Αυτό συμβαίνει επειδή βακτήρια από τη Γη θα μπορούσαν να είχαν προσκολληθεί στους μετεωρίτες μόλις εισήλθαν στην ατμόσφαιρά μας.
Πώς λοιπόν οι επιστήμονες περιορίζουν ακόμη περισσότερο την αναζήτηση εξωγήινης ζωής; Το κομμάτι του Billings μπορεί να μας δώσει την καλύτερη ιδέα που είναι διαθέσιμη αυτή τη στιγμή. Πληροφορεί τους αναγνώστες του ότι μία από τις ιδιότητες του οξυγόνου είναι ότι τείνει να κατέρχεται από μια ατμόσφαιρα με τη μορφή ορυκτών οξειδίων. Δεν παραμένει για πολύ στην αέρια φάση του. Λόγω της φύσης του, σε μια ατμόσφαιρα όπως αυτή της Γης, το οξυγόνο πρέπει να επανεγκαθίσταται σε τακτική βάση.
Οι αστροβιολόγοι πρέπει να αποδεχτούν το οξυγόνο μπορεί να είναι ένα από τα λιγότερο οικεία στοιχεία που συναντούν όταν μελετούν πιθανά σώματα που υποστηρίζουν τη ζωή. Για παράδειγμα, ο χημικός της ατμόσφαιρας David Catling είπε ότι η ατμόσφαιρα ενός κόσμου που κυριαρχείται από μικροσκοπική ζωή θα μπορούσε να αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από μεθάνιο και αέρια διοξειδίου του άνθρακα. Έχοντας αυτό υπόψη, ελπίζουμε ότι αυτό θα περιορίσει τους πιο πιθανούς πλανήτες υποψήφιους για ζωή.
