Ένα βήμα μπροστά για την πρόβλεψη πιθανών σημείων λαθροθηρίας:Μια προσέγγιση για βοήθεια στην επιτήρηση προστατευόμενων περιοχών
Οι ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν αλλάξει ριζικά τα περισσότερα οικοσυστήματα σε διάφορες περιοχές της Γης, προκαλώντας εκτεταμένη απώλεια βιοποικιλότητας και απώλεια λειτουργιών και υπηρεσιών του οικοσυστήματος. Η υπερβολική απομάκρυνση δειγμάτων από τη φύση θεωρείται μία από τις σημαντικότερες απειλές για την παγκόσμια πανίδα και διαφορετικές μελέτες δείχνουν ότι, γενικά, οι δραστηριότητες κυνηγιού στα Νεοτροπικά διεξάγονται με ανεξέλεγκτο τρόπο και ως εκ τούτου επηρεάζουν, καθιστώντας τους πληθυσμούς μη βιώσιμους και ορισμένες φυσικές μη βιώσιμοι πόροι για την πανίδα.
Η άγρια ζωή είναι ένας πόρος για τον άνθρωπο από τότε που η γενεαλογία μας αποκλίνει από άλλα πρωτεύοντα, πριν από περισσότερα από 6 εκατομμύρια χρόνια στην Αφρική. Οι άνθρωποι έχουν αλληλεπιδράσει με άγρια είδη θηλαστικών πολλών διαφορετικών μορφών κατά τη διάρκεια της ιστορίας. Αυτό έχει προωθήσει σχέσεις που ποικίλλουν ανάλογα με τους διαφορετικούς ανθρώπινους πολιτισμούς και οι οποίες αντανακλώνται σε αρνητικές ή θετικές επιπτώσεις στα άγρια θηλαστικά που εμπλέκονται. Εκτός από το κρέας του που χρησιμοποιείται ως σημαντική πηγή πρωτεΐνης, τα άγρια θηλαστικά έχουν χρησιμοποιηθεί ευρέως στη δημιουργία αντικειμένων όπως στηρίγματα, ως πηγή ενέργειας για κίνηση ή μεταφορά, και έχουν χρησιμοποιηθεί ως πηγές ομορφιάς και έμπνευσης ή σύμβολα θεών σε θρησκευτικές τελετουργίες.
Το κυνήγι άγριων ζώων συμβαίνει σε όλη τη Νεοτροπική περιοχή, από αυτόχθονες, αγροτικούς ή αστικούς πληθυσμούς. Το κυνήγι μπορεί να θεωρηθεί ως ένα πολιτιστικό χαρακτηριστικό που έχει ισχυρές ρίζες στους Νεοτροπικούς και εξετάζεται από πολλές απόψεις, ανάλογα με την εν λόγω ανθρώπινη κοινότητα και την εξεταζόμενη περιοχή. Η σημαντική πρόοδος των συνθηκών διαβίωσης που σημειώθηκε στο δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα είχε ως αποτέλεσμα την άνευ προηγουμένου αστικοποίηση, καθώς και τη βελτίωση και δυναμισμό των παραγωγικών διαδικασιών της ζωικής πρωτεΐνης (κρέας) και των παραγώγων της. Μαζί με την προώθηση της αντίληψης των αξιών για τη σημασία της διατήρησης των φυσικών πόρων, το κυνήγι άρχισε να συζητείται πιο έντονα στην κοινωνία. Πολλές ομάδες έχουν υποστηρίξει μια απεριόριστη απαγόρευση του κυνηγιού, ειδικά του αθλητικού κυνηγιού.
Η ταχεία και συνεχής αύξηση της πυκνότητας του ανθρώπινου πληθυσμού σε κοντινά δασικά οικοσυστήματα, ειδικά σε τροπικές περιοχές, έχουν αυξήσει την πρόσβαση και διευκόλυναν τη συγκομιδή, το κυνήγι και τη λαθροθηρία. Στα δάση του Κονγκό, για παράδειγμα, η αύξηση του ανθρώπινου πληθυσμού ως αποτέλεσμα της σύστασης εταιρειών υλοτομίας και της επέκτασης των αυτοκινητοδρόμων, ενίσχυσαν περαιτέρω την εξόρυξη και την πώληση κρέατος άγριων ζώων στις αγορές της περιοχής. Λόγω της μακράς ιστορίας κατοχής και καταστροφής του μετά τον ευρωπαϊκό αποικισμό, τα εναπομείναντα θραύσματα δάσους και τα λίγα αποθέματα στο hotspot βιοποικιλότητας του Δάσους του Ατλαντικού γίνονται εύκολα προσβάσιμα από λαθροκυνηγούς.
Δυστυχώς, η λαθροθηρία εξακολουθεί να είναι διαδεδομένη ακόμη και σε προστατευόμενες περιοχές, εν μέρει λόγω του υψηλού κόστους παρακολούθησης και καταπολέμησης της λαθροθηρίας σε μεγάλες εκτάσεις. Για την καλύτερη εστίαση των προσπαθειών διατήρησης εντός των προστατευόμενων περιοχών, είναι ακόμη απαραίτητη η καλύτερη κατανόηση της χωρικής κατανομής των δραστηριοτήτων λαθροθηρίας. Η σπανιότητα των ποσοτικών πληροφοριών σχετικά με τη διανομή της λαθροθηρίας εξηγείται εν μέρει από το γεγονός ότι οι δραστηριότητες λαθροθηρίας πραγματοποιούνται κάτω από το δάσος, γεγονός που εμποδίζει την παρακολούθησή του με συμβατικές τεχνικές τηλεπισκόπησης. Αντίθετα, η διερεύνηση των προτύπων λαθροθηρίας απαιτεί συχνά τεχνικές in situ που μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο τόσο τη χωρική έκταση όσο και τον αριθμό των επαναλήψεων της έρευνας, καθώς και να οδηγήσουν σε αυξημένο κόστος της ερευνητικής δραστηριότητας.
Ως εκ τούτου, απαιτούνται επειγόντως μελέτες για την πρόβλεψη πιθανών περιοχών λαθροθηρίας και τον προσδιορισμό του συνόλου των συνθηκών που ευνοούν αυτή τη δραστηριότητα, για τη μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας των προσπαθειών επιτήρησης και για την καλύτερη υποστήριξη της διαδικασίας λήψης αποφάσεων με στόχο την προστασία της άγριας ζωής. Εδώ, δοκιμάσαμε μια προσέγγιση για την πρόβλεψη πιθανών τοποθεσιών λαθροθηρίας χρησιμοποιώντας μια μεθοδολογία που ονομάζεται μοντελοποίηση κατοχής. Η μοντελοποίηση κατοχής είναι μια ανάλυση που προτάθηκε από τον Mackenzie και τους συνεργάτες του το 2002, η οποία βασίζεται στην κατασκευή ενός ιστορικού ανίχνευσης σε κάθε δειγματοληπτική μονάδα και υπολογίζει την αναλογία της περιοχής που καταλαμβάνει το είδος (δηλαδή λαθροκυνηγοί) καθώς και την πιθανότητα ανίχνευσης. Αυτός ο τύπος προσέγγισης μπορεί να ξεπεράσει κοινά μεθοδολογικά σφάλματα όταν συγκρίνεται, για παράδειγμα, με μοντελοποίηση που βασίζεται σε δεδομένα παρουσίας-απουσίας, τα οποία σιωπηρά μπορεί να περιέχουν σφάλματα ανιχνευσιμότητας, δημιουργώντας «ψευδείς απουσίες». Τέτοια σφάλματα, εάν δεν ληφθούν υπόψη, μπορούν να παράγουν παραμορφωμένα αποτελέσματα, με σφάλματα παράλειψης (μη ανίχνευση όταν το άτομο είναι παρόν). Η καινοτόμος μεθοδολογική προσέγγιση που χρησιμοποιείται εδώ, καθώς και τα ευρήματα της εμπειρικής μας μελέτης, ενδέχεται να προωθήσουν την κατανόηση και την καταπολέμηση των δραστηριοτήτων λαθροθηρίας σε διαφορετικές προστατευόμενες περιοχές.
Αυτή η μελέτη διεξήχθη στο Vale Natural Reserve (VNR), μια ιδιωτική προστατευόμενη περιοχή 23.500 εκταρίων που ανήκει στην εταιρεία Vale. Το VNR διαθέτει ένα σύστημα περιβαλλοντικής επιτήρησης (τοπικά ονομάζεται Ecosystem Protection) υπεύθυνο για την προστασία της περιοχής από απειλές (π.χ. λαθροθηρία, υλοτόμηση, υλοτομία και δασικές πυρκαγιές). Τα δεδομένα λαθροθηρίας δημιουργήθηκαν από την ομάδα προστασίας οικοσυστήματος σε ολόκληρο το VNR, λαμβάνοντας υπόψη κάθε γεγονός λαθροθηρίας ξεχωριστά (ημερομηνία, τοποθεσία/περιοχή του συμβάντος, γεωγραφικές συντεταγμένες και τύπος στοιχείων που συλλέχθηκαν). Χρησιμοποιήσαμε έναν δείκτη έντασης λαθροθηρίας (αρχεία/2-km2) εντός της περιοχής μελέτης για να συγκρίνουμε τις εκτιμήσεις μας για τα hotspot λαθροθηρίας. Αυτός ο δείκτης υπολογίστηκε χρησιμοποιώντας τη γεωγραφική βάση δεδομένων με αρχεία λαθροθηρίας 14 ετών που συλλέχθηκαν από το σύστημα επιτήρησης του Reserve. Ο δείκτης υπολογίστηκε για κάθε τετράγωνο πλέγματος για να συγκριθεί με εκτιμήσεις πληρότητας με βάση μια μελέτη κάμερας-παγίδα διάρκειας 1 έτους. Τα αποτελέσματα που βρέθηκαν στη μελέτη μας διάρκειας ενός έτους είναι περίπου 81% παρόμοια με τα αποτελέσματα της 14χρονης παρακολούθησης που πραγματοποιήθηκε από το VNR.
Τα αποτελέσματά μας παρέχουν επιδοτήσεις για την αύξηση της γνώσης σχετικά με μια παράνομη αλλά ακόμα ευρέως διαδεδομένη και κοινή πρακτική. Τα μοναδικά ιστορικά δεδομένα λαθροθηρίας επικύρωσαν το μοντέλο που παρουσιάζεται εδώ, υπογραμμίζοντας τη χρησιμότητα της προσέγγισης που χρησιμοποιήθηκε (δηλ. μοντελοποίηση κατοχής δεδομένων παγίδευσης κάμερας) για την πρόβλεψη της χωρικής κατανομής της λαθροθηρίας. Η προσέγγιση που παρουσιάζεται εδώ για τον εντοπισμό των σημείων λαθροθηρίας είναι οικονομικά αποδοτική και πολύ φθηνότερη από 14 χρόνια εκτεταμένης παρακολούθησης και επομένως μπορεί να εφαρμοστεί σε άλλες προστατευόμενες και μη περιοχές σε όλο τον κόσμο. Συνιστούμε στους ερευνητές και τους διαχειριστές του Αποθεματικού να συνεργαστούν για να εφαρμόσουν την προσέγγιση που παρουσιάζεται εδώ σε άλλα Αποθεματικά, όποτε είναι δυνατόν. Η παγίδευση κάμερας χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο σε όλο τον κόσμο και είναι πιθανό ότι οι απαραίτητες πληροφορίες για την αναπαραγωγή των αναλύσεών μας έχουν ήδη ληφθεί σε πολλά αποθεματικά.
Με την αναπαραγωγή της ανάλυσής μας σε άλλα Αποθεματικά, θα είναι δυνατός ο εντοπισμός μοτίβων και γενικεύσεων που θα είναι χρήσιμες για την ενημέρωση της διοίκησης σε διαφορετικούς τομείς. Ωστόσο, αναγνωρίζουμε ότι η αναπαραγωγή μπορεί να είναι απαγορευτική σε πολλούς τομείς στις αναπτυσσόμενες χώρες, λόγω των περιορισμών τόσο στους ανθρώπινους όσο και στους οικονομικούς πόρους. Εάν συμβαίνει αυτό, συνιστούμε ως πρώτη γενική οδηγία να εστιάσετε την επιτήρηση/παρακολούθηση κυρίως κοντά σε δασικές παρυφές και υδάτινους πόρους.
Αυτά τα ευρήματα περιγράφονται στο άρθρο με τίτλο Ένα βήμα μπροστά για την πρόβλεψη πιθανών εστιών λαθροθηρίας:Μοντελοποίηση κατοχής και ανίχνευσης λαθροθήρων στο νεοτροπικό τροπικό δάσος, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό Biological Conservation. Αυτή η εργασία διεξήχθη από τους Átilla Colombo Ferreguetti, Juliane Pereira-Ribeiro, Jayme Augusto Prevedello, Walfrido Moraes Tomás, Carlos Frederico Duarte Rocha και Helena Godoy BergalloRio State UniversityRio de Janei.
