Οφέλη άνθρακα των διαχειριζόμενων δασών

Τα δάση έχουν μια περίπλοκη σχέση με τον άνθρακα και το κλίμα. Αποδεσμεύουν τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα, που υπολογίζονται στο 10-20 τοις εκατό των εκπομπών των ΗΠΑ, περιορίζοντας έτσι τις δυνατότητές του ως αέριο θερμοκηπίου. Με τη σειρά τους, τα δάση επηρεάζονται επίσης από τις κλιματικές αλλαγές, οι οποίες επηρεάζουν την ποσότητα άνθρακα που αποθηκεύουν.

Επειδή τα δάση που διαχειρίζονται με κάποια χωρητικότητα ενδέχεται να περιέχουν λιγότερο άνθρακα από ορισμένα από τα «φυσικά», μη διαχειριζόμενα αντίστοιχά τους και να συλλέγονται περιοδικά, είναι λογικό να υποθέσουμε ότι τα οφέλη άνθρακα μειώνονται σημαντικά. Ωστόσο, τα δάση άνθρακα που συγκρατούνται σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή είναι μόνο ένας από τους πολλούς παράγοντες που επηρεάζουν αυτό που βλέπει η ατμόσφαιρα και αυτοί οι άλλοι παράγοντες τείνουν να ευνοούν τα διαχειριζόμενα δάση.

Χρόνος και χώρος

Τόσο οι χρονικοί όσο και οι χωρικοί παράγοντες επηρεάζουν τα οφέλη άνθρακα των διαχειριζόμενων δασών σε σχέση με εκείνα που διατηρούνται με μικρή παρέμβαση. Σε χρονικούς όρους, ένα «χρέος άνθρακα» σε σχέση με το προηγούμενο δάσος ή χρήση γης μπορεί να προκύψει όταν δημιουργηθεί ένα διαχειριζόμενο δάσος. Ο «χρόνος απόσβεσης» κατά τον οποίο ο άνθρακας στο δάσος που αναγεννάται πρόσφατα φθάνει σε αυτόν της προηγούμενης συνθήκης εξαρτάται τόσο από το μέγεθος του χρέους όσο και από τον επακόλουθο ρυθμό ανάπτυξης των δασών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το νέο δάσος δεν θα φτάσει στην αποθήκη άνθρακα της προηγούμενης κατάστασης. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι το ταχύτερα αναπτυσσόμενο διαχειριζόμενο δάσος σε πολλαπλούς κύκλους συγκομιδής και αναγέννησης αποσύρει τελικά περισσότερο άνθρακα από την ατμόσφαιρα από αυτόν που αποθηκεύτηκε στο προηγούμενο δάσος. Οι εκτενείς αξιολογήσεις καταλήγουν στο συμπέρασμα, όσο μεγαλύτερη είναι η χρονική περίοδος που εξετάζεται, τόσο μεγαλύτερο είναι το όφελος από άνθρακα του διαχειριζόμενου δάσους σε σχέση με τον προκάτοχό του.

Οι χωρικοί παράγοντες είναι επίσης κρίσιμοι για την αξιολόγηση των οφελών του άνθρακα των διαχειριζόμενων δασών. Οι αξιολογήσεις βασίζονται συχνά σε μια μεμονωμένη δασική συστάδα που υποβάλλεται σε κύκλους συγκομιδής και αναγέννησης. Στην πραγματικότητα, ένα δασικό τοπίο αποτελείται συνήθως από πολλούς ιδιοκτήτες γης και με διαφορετικά καθεστώτα διαχείρισης και στόχους. Μια μελέτη για τα ευρωπαϊκά δάση, για παράδειγμα, διαπίστωσε ότι η πιο εντατική συγκομιδή δεν αύξησε το χρέος άνθρακα όταν αξιολογήθηκε σε μεγάλη κλίμακα, σε αντίθεση με τα ευρήματα από μελέτες μικρής κλίμακας όπου η δυναμική μεμονωμένων συστάδων έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο.

Επιπλέον, έρευνες έχουν δείξει ότι το 25 έως 35 τοις εκατό των διαχειριζόμενων δασικών τοπίων συνήθως παραμερίζονται ή διαχειρίζονται με μειωμένη ένταση κατά μήκος υδάτινων σωμάτων ή σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές όπως υπαγορεύονται από απαιτήσεις πιστοποίησης δασών, βέλτιστες πρακτικές διαχείρισης, οικονομικούς παράγοντες και προτιμήσεις ιδιοκτητών γης. Αυτοί οι παράγοντες κλίμακας τοπίου παρέχουν μια πιο ακριβή απεικόνιση των επιπτώσεων του άνθρακα στη διαχείριση.

Πέρα από το δάσος

Οι εκτιμήσεις του δασικού άνθρακα συχνά επικεντρώνονται αποκλειστικά στο ίδιο το δάσος, παρά το γεγονός ότι ο άνθρακας συνεχίζει να αποθηκεύεται σε προϊόντα μετά τη συγκομιδή, όπου μπορεί να παραμείνει για λίγο (π.χ. ορισμένα προϊόντα χαρτιού) ή να παραμείνει ανέπαφο για πολλές δεκαετίες (δομική ξυλεία). Ακόμη μεγαλύτερα οφέλη από τον άνθρακα προκύπτουν από τη βιομάζα που χρησιμοποιείται για την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων, είτε απευθείας για τη βιοενέργεια είτε όταν τα δασικά προϊόντα αντικαθιστούν πιο ενεργοβόρα υλικά, όπως το σκυρόδεμα και ο χάλυβας. Η δασική βιομάζα θεωρείται ανανεώσιμος πόρος, με την προϋπόθεση ότι τα δάση που υλοτομούνται αναγεννώνται άμεσα και διαχειρίζονται με βιώσιμο τρόπο. Αντίθετα, τα ορυκτά καύσιμα αναπληρώνονται μόνο για εκατομμύρια χρόνια, επομένως η αντικατάσταση των εκπομπών τους με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ισοδυναμεί ουσιαστικά με μόνιμη μείωση του διοξειδίου του άνθρακα που φθάνει στην ατμόσφαιρα. Αυτοί οι παράγοντες μετά τη συγκομιδή είναι ο λόγος για τον οποίο τα δάση με αειφόρο διαχείριση που χρησιμοποιούνται αποτελεσματικά για την παραγωγή προϊόντων και βιοενέργειας έχουν μεγαλύτερα μακροπρόθεσμα οφέλη άνθρακα από τα διατηρημένα ή μη διαχειριζόμενα δάση.

Η εντατική διαχείριση έχει οφέλη άνθρακα

Οι πρακτικές διαχείρισης που αυξάνουν την παραγωγικότητα των δασών μπορεί να προκαλέσουν αρχικές καθαρές εκπομπές άνθρακα λόγω διαταραχής της τοποθεσίας και χρήσης ορυκτών καυσίμων, αλλά έχουν μακροπρόθεσμα οφέλη με την ενίσχυση των ρυθμών δέσμευσης και τη μετατροπή της βιομάζας σε προϊόντα και βιοενέργεια. Για παράδειγμα, μια δημοσιευμένη παγκόσμια ανάλυση δασών βρήκε μεγαλύτερα οφέλη άνθρακα από την ενεργό διαχείριση σε σύγκριση με τη διατήρηση των δασών κατά τη διάρκεια των 100 ετών. Στις ΗΠΑ, οι εντατικές πρακτικές έχουν αυξήσει την παραγωγικότητα του νότιου πεύκου κατά έξι φορές και της μεσοδυτικής λεύκας κατά οκτώ φορές, σε σύγκριση με συστάδες που δεν διαχειρίζονται ενεργά.

Αν και τα αέρια του θερμοκηπίου εκπέμπονται κατά τη διάρκεια της συγκομιδής των δασών και άλλων πρακτικών, αυτές οι εκπομπές είναι μικρές σε σχέση με άλλα συστατικά του δασικού άνθρακα. Μελέτες της νοτιοανατολικής πεύκης των ΗΠΑ, για παράδειγμα, έδειξαν ότι οι εκπομπές από τις πρακτικές διαχείρισης και συγκομιδής αποτελούν λιγότερο από το 2 τοις εκατό των δασικών αποθεμάτων άνθρακα και οι εκπομπές από την παραγωγή και τη μεταφορά λιπασμάτων είναι λιγότερο από το πέντε τοις εκατό του πρόσθετου άνθρακα που δεσμεύεται στη βιομάζα ως αποτέλεσμα της εφαρμογής λιπάσματος.

Επειδή τα ταχύτερα αναπτυσσόμενα δάση παράγουν περισσότερη βιομάζα γρηγορότερα, δημιουργούν ευελιξία στη διαχείριση άλλων εδαφών λιγότερο εντατικά ή δίνουν προτεραιότητα σε περιβαλλοντικές αξίες, όπως ο βιότοπος της άγριας ζωής, ως πρωταρχικό στόχο.

Δασική συγκομιδή και άνθρακας του εδάφους

Παραδοσιακά θεωρείται ότι η συγκομιδή των δασών μειώνει σημαντικά τον άνθρακα του εδάφους λόγω της μειωμένης επιστροφής απορριμμάτων δέντρων στο έδαφος, της διαταραχής του εδάφους και των αλλαγών στη θερμοκρασία του εδάφους και στα καθεστώτα υγρασίας που διεγείρουν τη μικροβιακή αποσύνθεση της οργανικής ύλης. Οι αναλύσεις πολυάριθμων μελετών συγκομιδής δασών σε όλο τον κόσμο δείχνουν μικτές επιπτώσεις της συγκομιδής στον άνθρακα του εδάφους, ωστόσο, με τάση για μείωση της μάζας του δασικού δαπέδου και του σχετικού άνθρακα, αλλά συχνά μικρή έως καθόλου επίδραση σε μεγαλύτερες δεξαμενές άνθρακα ορυκτών εδάφους.

Αν και η «συγκομιδή βιομάζας», η οποία περιλαμβάνει την απομάκρυνση των υπολειμμάτων που παραδοσιακά αφήνονται στο εργοτάξιο, τείνει να μειώνει τον άνθρακα του εδάφους, οι αποκρίσεις ποικίλλουν ευρέως καθώς μεγάλο μέρος του άνθρακα στα υπολείμματα αποσύνθεσης απελευθερώνεται ως διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα αντί να προστίθεται στη λίμνη του εδάφους. Επιπλέον, οι επιτόπιες έρευνες δείχνουν ότι σημαντικές ποσότητες υπολειμμάτων συνήθως παραμένουν στο εργοτάξιο μετά από επιχειρησιακές συγκομιδές βιομάζας λόγω τεχνικών ή οικονομικών περιορισμών στη συλλογή αυτών των υλικών. Η αφαίρεση υπολειμμάτων χρησιμοποιείται επίσης συνήθως για βιοενέργεια, μειώνοντας έτσι τις εκπομπές άνθρακα όταν υποκαθιστούν τα ορυκτά καύσιμα.

Διαχείριση, διαταραχή και απώλεια άνθρακα

Οι λειτουργίες διαχείρισης δασών όπως η αραίωση μειώνουν τα φορτία καυσίμων και τις περισσότερες φορές δημιουργούν μια πιο υγιή δασική κατάσταση πιο ανθεκτική σε πυρκαγιές και εστίες παρασίτων και ασθενειών που οδηγούν σε σημαντικές απώλειες άνθρακα. Η ενεργός διαχείριση έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τόσο τη συχνότητα όσο και τη σοβαρότητα των δασικών πυρκαγιών, που είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας ενόχλησης και αντιπροσωπεύει το 62 τοις εκατό της μη αποθηκευμένης δασικής έκτασης στις Η.Π.Α. Ενώ οι δρόμοι μπορούν να λειτουργήσουν ως φράγματα πυρκαγιάς και να αυξήσουν την πρόσβαση σε οχήματα ελέγχου πυρκαγιάς, η μεγαλύτερη δημόσια πρόσβαση έχει συνδεθεί με περισσότερες πυρκαγιές που προκαλούνται από τον άνθρωπο.

Τα οικονομικά κίνητρα μπορούν να περιορίσουν τη μετατροπή των δασών και τις σχετικές απώλειες άνθρακα

Η αποψίλωση των δασών που προκύπτει από την αστικοποίηση και άλλη ανάπτυξη είναι μια σημαντική αιτία απώλειας δασών στις ΗΠΑ. Στο Νότο των ΗΠΑ, η αστικοποίηση προβλέπεται ότι θα προκαλέσει απώλειες έως και 9,3 εκατομμυρίων εκταρίων δασικής γης μεταξύ 1997 και 2060. Σε αντίθεση με τη δασική συγκομιδή που πραγματοποιήθηκε ως μέρος ένα συνεχές καθεστώς διαχείρισης, η αποψίλωση των δασών και οι επιπτώσεις της στον άνθρακα των δασών είναι τις περισσότερες φορές μόνιμες.

Οι αγορές προϊόντων ξύλου και βιοενέργειας που προέρχεται από τα δάση παρέχουν κίνητρα στους ιδιοκτήτες γης να πραγματοποιήσουν απόδοση της επένδυσής τους διατηρώντας τη δασική γη τους ως δάσος. Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα φυτεμένα δάση έχει βρεθεί ότι μειώνουν τη συγκομιδή των φυσικών δασών κατά 26 τοις εκατό. Οι ιδιοκτήτες γης και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα συνεχίσουν να σταθμίζουν τις περιβαλλοντικές και οικονομικές ανταλλαγές σε σχέση με τη διαχείριση, τη μετατροπή και τη διατήρηση των δασών.

Αυτά τα ευρήματα περιγράφηκαν σε ένα άρθρο με τίτλο Συμπεράσματα και προειδοποιήσεις από μελέτες σχετικά με τους προϋπολογισμούς άνθρακα με διαχείριση των δασών, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο Δασική Οικολογία και Διαχείριση . Ο συγγραφέας της εργασίας είναι ο Eric D. Vance, που πρόσφατα συνταξιοδοτήθηκε από το Εθνικό Συμβούλιο για τη Βελτίωση Αέρα και Ρεύματος, Inc. (NCASI).