Μια ματιά στο κλίμα της ηλιακής ακτινοβολίας στην Αθήνα κατά την περίοδο λάμψης

Η ηλιακή ακτινοβολία στην επιφάνεια της Γης (SSR) είναι η κύρια πηγή ζωής, καθώς ελέγχει διάφορα πεδία όπως το ατμοσφαιρικό περιβάλλον, τα χερσαία οικοσυστήματα και το χερσαίο κλίμα. Η SSR είναι η πιο άφθονη ανανεώσιμη πηγή ενέργειας στη Γη. Ωστόσο, υφίσταται παραλλαγές που προκαλούνται από αλλαγές στα ατμοσφαιρικά συστατικά, νεφοκάλυψη (ποσοστό του ουρανού που καλύπτεται από σύννεφα) και διακυμάνσεις στη γεωμετρία Ήλιου-Γης (απόσταση από τη Γη στον Ήλιο). Το τρίτο είδος παραλλαγών δεν ενδιαφέρει αυτή τη μελέτη καθώς είναι ένα καθαρά αστρονομικό (μαθηματικό) ζήτημα.

Οι αλλαγές στο SSR είναι βραχυπρόθεσμες (ενδοετής, εποχιακές) και μακροπρόθεσμες (δεκαετίες). Η πρώτη κατηγορία οφείλεται στην περιστροφή της Γης γύρω από τον Ήλιο, ενώ η δεύτερη αποδίδεται σε αλλαγές στην ατμοσφαιρική σύσταση και νεφελότητα (νέφωση). Η πολυδεκαετία διακύμανση της SSR στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη δείχνει μια φθίνουσα τάση από τη δεκαετία του 1960 έως τα τέλη της δεκαετίας του 1980, ένα φαινόμενο που ονομάζεται global dimming; Αυτό το φαινόμενο έχει αποδοθεί στα αυξανόμενα επίπεδα ατμοσφαιρικών ρύπων στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη. Ωστόσο, μια αυξανόμενη τάση στα επίπεδα SSR έχει εντοπιστεί σε αυτές τις περιοχές την περίοδο 1990-2000. αυτή η ανάκτηση της έντασης SSR έχει ονομαστεί σφαιρική φωτεινότητα .

Το κλίμα ηλιακής ακτινοβολίας σε ένα μέρος αναφέρεται στα επίπεδα και τις τάσεις των συστατικών SSR (δηλαδή, η διάχυτη ηλιακή ακτινοβολία , η ακτινοβολία που λαμβάνεται από όλα τα μέρη του ουρανού εκτός από τον Ήλιο. την άμεση ηλιακή ακτινοβολία , η ακτινοβολία που λαμβάνεται μόνο από τον Ήλιο. η παγκόσμια ηλιακή ακτινοβολία , το άθροισμα των διάχυτων και άμεσων συστατικών). Το SSR εξασθενεί από τα σύννεφα και τα ατμοσφαιρικά αερολύματα (αιωρούμενα σωματίδια στην ατμόσφαιρα όπως ατμοσφαιρικοί ρύποι, ηφαιστειακή τέφρα, σκόνη της ερήμου, θαλάσσιο σπρέι). Τα σύννεφα και τα ατμοσφαιρικά αερολύματα ποικίλλουν στο χώρο και στο χρόνο, προκαλώντας έτσι ανάλογες διακυμάνσεις στα επίπεδα SSR.

Συλλογή και ανάλυση δεδομένων

Για την ανάλυση των επιπέδων SSR, ωριαίες τιμές της παγκόσμιας ηλιακής ακτινοβολίας (G _e , μονάδες Wm) και διάχυτη ηλιακή ακτινοβολία (D _e , μονάδες Wm) από τον Ακτινομετρικό Σταθμό του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΑΣΝΟΑ) την περίοδο 1992-2017 χρησιμοποιήθηκαν. Τέτοιες μετρήσεις εξακολουθούν να πραγματοποιούνται από συγκεκριμένα όργανα που ονομάζονται πυρανόμετρα .

Πριν από οποιαδήποτε ανάλυση, εφαρμόστηκε μια δοκιμή ποιοτικού ελέγχου (QCT) στις ωριαίες τιμές και των δύο G _e και Δ _e σειρές δεδομένων. Οι τιμές που δεν συμμορφώνονται με τα κριτήρια QCT απορρίφθηκαν από περαιτέρω επεξεργασία. Το τελικό G _e και Δ _e Οι χρονοσειρές αποεποχοποιήθηκαν (η επίδραση των εποχών στις χρονοσειρές καταργήθηκε). Προκειμένου να διερευνηθεί η τάση και στα δύο G _e και Δ _e Η σειρά ITA (Innovative Trend Analysis) εφαρμόστηκε στα αποεποχικά δεδομένα.

Για να εφαρμόσετε τη μέθοδο ITA σε μια χρονοσειρά Z _k (k=1, 2, …, n), στην περίπτωσή μας το G _e και Δ _e δεδομένα, Z χωρίστηκε σε δύο ίσα μισά X _i (i =1, 2, … n/2) και Y _j (j =n/2 +1, n/2 +2, …, n), με το n να είναι ο αριθμός των τιμών δεδομένων στο αρχικό Z χρονική σειρά. Στη συνέχεια, το X _i και Ε _j Οι υποσειρές ταξινομήθηκαν με αύξουσα σειρά. Χ _i τοποθετήθηκε στον άξονα x και Y _j στον άξονα y στην ίδια γραφική παράσταση (Σχ. 1 δείχνει ένα παράδειγμα). Εάν και οι δύο υποσειρές δεν έχουν καμία τάση, τα δεδομένα τους βρίσκονται στη γραμμή 1:1 (45). Εάν υπάρχει θετική τάση, τα δεδομένα συσσωρεύονται πάνω από τη γραμμή 1:1, ενώ σε αρνητική τάση τα δεδομένα πέφτουν κάτω από τη γραμμή 1:1. Εάν όλα τα δεδομένα συγκεντρωθούν πάνω ή κάτω από τη γραμμή 1:1, η τάση λέγεται ότι είναι μονότονη. Εάν ορισμένα σημεία δεδομένων βρίσκονται πάνω και άλλα κάτω από τη γραμμή 1:1, τότε η τάση είναι μη μονότονη (δηλαδή, υπάρχουν διαφορετικές τάσεις στη χρονοσειρά, βλέπε Εικόνα 1).

Για να προσδιορίσετε μια τάση στη χρονοσειρά, ο ακόλουθος δείκτης τάσης (D ) χρησιμοποιήθηκε σε αυτήν την εργασία:

όπου x_i και y_i είναι τιμές δεδομένων του X _i και Ε _j υποσειρές, αντίστοιχα, ενώ x είναι ο αριθμητικός μέσος όρος του X _i υποσειρά.

Προκειμένου να διερευνηθεί η επίδραση της θολότητας στο SSR, ο δείκτης νεφελότητας (F ) χρησιμοποιήθηκε σε αυτήν την εργασία:

όπου CR είναι ο λόγος νέφους σε πραγματικές (μετρούμενες) καταστάσεις (CR _Μ ) και υπό (θεωρητικές) συνθήκες καθαρού ουρανού (CR _Τ ) Δ _e,sci , η διάχυτη ακτινοβολία καθαρού ουρανού και P _e,sci , η θεωρητική άμεση οριζόντια ακτινοβολία, δίνονται από τις ακόλουθες σχέσεις:

Όλοι οι συντελεστές στην Εξ. (2δ) είναι σε Wm; μ , Τ _L , και α _r είναι η σχετική οπτική μάζα, ο συντελεστής απόσβεσης, ο συντελεστής θολότητας Linke, αντίστοιχα. γ είναι το ηλιακό υψόμετρο (σε μοίρες):

Σ κυμαίνεται μεταξύ 0 και 1. Ο Πίνακας 1 δίνει τις 5 κατηγορίες ουρανού σύμφωνα με τις τιμές του F ευρετήριο.

Αποτελέσματα και συζήτηση

Το σχήμα 2 δείχνει το αρχικό και αποεποχικό G _e και Δ _e ετήσιες σειρές δεδομένων. Οι προσαρμοσμένες ευθείες (μπλε διακεκομμένες) γραμμές έχουν τις εκφράσεις:G _e =30,45+0,17 έτος (3α) και D _e =1682,07-0,77 έτος (3β). Εφαρμόζοντας έτος=1992 και έτος=2001 (τα δύο άκρα της δεκαετίας 1992-2001) στην Εξ. (3α), λαμβάνοντας τη διαφορά G _e2001 –Γ _e1992 , διαιρώντας το αποτέλεσμα με το μέσο όρο G _e τιμή για την περίοδο 1992-2017 ίση με 370,12 Wm και πολλαπλασιάζοντάς την επί 100%, διαπιστώνεται τάση +0,41%/δεκαετία, υποδηλώνοντας μια ελαφρά ανάκαμψη (παγκόσμια λάμψη) στα επίπεδα SSR από τις χαμηλότερες τιμές τους της περιόδου 1950-1980 . Από την άλλη πλευρά, η τάση +0,41%/δεκαετία ισοδυναμεί με +0,15 Wm/έτος (ή +1,50 Wm/δεκαετία). Επαναλαμβάνοντας τους υπολογισμούς για την τάση στο D _e χρονοσειρές στην Εξ. (3β), όπως για το G _e , και λαμβάνοντας υπόψη ότι ο μέσος όρος D _e η τιμή στην περίοδο της μελέτης είναι 133,64 Wm, βρέθηκε ότι D _e έχει τάση -5,19%/δεκαετία (ή ≈-0,52%/έτος), υποδηλώνοντας έντονη πτωτική τάση. Αυτό ισοδυναμεί με μια φθίνουσα τάση -23 Wm/δεκαετία (ή -2,30 Wm/έτος).

Η ανάκαμψη των επιπέδων SSR μετά το 1992 μπορεί να οφείλεται στα διάφορα αντιρρυπαντικά μέτρα που έλαβαν οι χώρες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Από την άλλη πλευρά, η μείωση της διάχυτης ακτινοβολίας μπορεί να αποδοθεί στη μείωση της θολότητας κατά την περίοδο της μελέτης, καθώς και στη μείωση των επιπέδων ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Ευρώπη και στη φόρτωση αερολυμάτων στα Βαλκάνια.

Ο Πίνακας 2 δείχνει μια σύγκριση των ευρημάτων τάσης σε αυτή τη μελέτη με εκείνα σε άλλες σχετικές εργασίες όσον αφορά το G _e δεδομένα. Σύγκριση της τάσης του D _e δεδομένα στην παρούσα εργασία με άλλες μελέτες είναι αδύνατα καθώς τέτοια δεδομένα δεν παρέχονται στη βιβλιογραφία.

Το σχήμα 3-αριστερά δείχνει τη μέθοδο ITA για τις μέσες μηνιαίες τιμές του G _e , ενώ το Σχήμα 3-δεξιά το άτομο D τιμές που υπολογίστηκαν πριν από την άθροιση στην Εξ. (1). Το συνολικό D Η τιμή (μετά την άθροιση στην εξίσωση 1) είναι +0,11, πρακτικά υποδηλώνοντας καμία τάση. Το G _e Η χρονοσειρά είναι μη μονότονη στην περίοδο που μελετήθηκε, καθώς πολλά σημεία δεδομένων βρίσκονται πάνω και κάτω από τη γραμμή 1:1.

Η εφαρμογή της μεθόδου ITA στον μηνιαίο μέσο όρο D _e τιμές και το αντίστοιχο διάγραμμα του D Οι τιμές φαίνονται στο σχήμα 4. Από το αριστερό γράφημα του σχήματος, φαίνεται ότι τα περισσότερα από τα σημεία δεδομένων του D _e υποσειρά A – D _e Οι υποσειρές Β βρίσκονται στην περιοχή [-10%, -5%] και μερικές κάτω από τη γραμμή -10%. Το συνολικό D Η τιμή είναι -0,90, δηλαδή μια σημαντική αρνητική τάση.

Η χρονική σειρά SSR για καθαρούς ουρανούς φαίνεται στο Σχήμα 5. Εδώ, οι προσαρμοσμένες ευθείες (μπλε διακεκομμένες) γραμμές έχουν τις εκφράσεις:G _e =-1633,15+1,01 έτος και D _e =2210,76-1,03 έτος. Εφαρμόζοντας έτος=1992 και έτος=2001 (τα δύο άκρα της δεκαετίας 1992-2001) στην Εξ. (3α), λαμβάνοντας τη διαφορά G _e2001 –Γ _e1992 , διαιρώντας το αποτέλεσμα με το μέσο όρο G _e τιμή για την περίοδο 1992-2017 ίση με 382,21 Wm και πολλαπλασιάζοντάς την επί 100%, διαπιστώνεται τάση +2,36%/δεκαετία, υποδηλώνοντας μια αξιοσημείωτη ανάκαμψη (παγκόσμια λάμψη) στα επίπεδα SSR από τις χαμηλότερες τιμές τους της περιόδου 1950-1980 . Από την άλλη πλευρά, η τάση του +2,36%/δεκαετία ισοδυναμεί με ≈+0,91 Wm/έτος (ή +9,09 Wm/δεκαετία). Επαναλαμβάνοντας τους υπολογισμούς για την τάση στο D _e χρονοσειρές στην Εξ. (3β), όπως για το G _e , και λαμβάνοντας υπόψη ότι ο μέσος όρος D _e η τιμή στην περίοδο της μελέτης είναι 136,95 Wm, βρέθηκε ότι D _e έχει τάση -6,77%/δεκαετία (ή ≈-0,68%/έτος), υποδηλώνοντας έντονη πτωτική τάση. Αυτό ισοδυναμεί με μια φθίνουσα τάση -9,27 Wm/δεκαετία (ή ≈-0,93 Wm/έτος).

Ο Πίνακας 3 δείχνει μια σύγκριση των ευρημάτων της τάσης σε αυτή τη μελέτη με αυτά σε άλλες σχετικές εργασίες όσον αφορά το G _e δεδομένα. Σύγκριση της τάσης του D _e δεδομένα στην παρούσα εργασία με άλλες μελέτες είναι αδύνατα καθώς τέτοια δεδομένα δεν παρέχονται στη βιβλιογραφία.

Το σχήμα 6-αριστερά δείχνει τη μέθοδο ITA για τις μέσες μηνιαίες τιμές καθαρού ουρανού του G _e , ενώ το Σχήμα 6-δεξιά το αντίστοιχο D Οι τιμές υπολογίζονται όπως αναφέρεται στην Ενότητα 2. Το συνολικό D η τιμή είναι +0,43, υποδηλώνοντας ελαφρώς θετική τάση. Από την άλλη, η εφαρμογή της μεθόδου ITA στον μηνιαίο μέσο όρο D _e τιμές και το αντίστοιχο διάγραμμα του D Οι τιμές φαίνονται στο σχήμα 7. Από το αριστερό γράφημα του σχήματος φαίνεται ότι σχεδόν τα μισά από τα ζεύγη δεδομένων του D _e υποσειρά A εναντίον D _e Η υποσειρά Β βρίσκεται στην περιοχή [-10%, -5%] και οι υπόλοιπες είναι κάτω από τη γραμμή -10% (παρόμοιο αποτέλεσμα λήφθηκε για το all-sky D _e τάση στο Σχ. 4). Αυτό σημαίνει ότι οι μηνιαίες τιμές διάχυτης ακτινοβολίας παρουσιάζουν σημαντικές/πολύ σημαντικές αρνητικές τάσεις στην περίοδο της μελέτης. Πράγματι, το D Το διάγραμμα στο σχήμα 7-δεξιά δείχνει όλες τις τιμές του που πρέπει να συσσωρεύονται στο εύρος [-0,5, -1,0] καθώς και κάτω από τη γραμμή -1,0, επιβεβαιώνοντας έτσι το παραπάνω συμπέρασμα. Αυτό είναι σύμφωνο με το συνολικό D =-1,18 τιμή (πολύ σημαντικά αρνητική τάση).

Συμπεράσματα

Η παρούσα μελέτη διερεύνησε τις διακυμάνσεις και τις τάσεις της ΜΣΑ έναντι της Αθήνας την περίοδο 1992-2017, η οποία μπορεί να χαρακτηριστεί ως η εποχή της λαμπρότητας στα περισσότερα μέρη της Ευρώπης. Η εργασία αυτή ενσωμάτωσε αρκετές καινοτομίες:(i) για πρώτη φορά, η μεθοδολογία ITA εφαρμόστηκε σε κλιματολογικές χρονοσειρές στην Ελλάδα. (ii) για πρώτη φορά παγκοσμίως, μια διάχυτη χρονοσειρά ηλιακής ακτινοβολίας συμπεριλήφθηκε και εξετάστηκε στο πεδίο της κλιματολογίας της ηλιακής ακτινοβολίας σε ένα μέρος.

Η μέθοδος ITA εφαρμόστηκε τόσο σε καθολικές όσο και σε διάχυτες αποεποχικές μηνιαίες μέσες τιμές. Η παγκόσμια ακτινοβολία παρουσίασε μια μη μονότονη τάση κατά την περίοδο 1992-2017 υπό συνθήκες παντελούς ουρανού (όλα F κατηγορίες)· Ωστόσο, η ανάλυση ITA έδωσε συνολική τάση +0,11 (καμία τάση). Εφαρμόζοντας μια γραμμική παλινδρόμηση στις αποεποχοποιημένες ετήσιες μέσες παγκόσμιες τιμές ακτινοβολίας, βρέθηκε μια τάση +0,41%/δεκαετία (ή +1,50 Wm/δεκαετία). Αυτό το αποτέλεσμα συγκρίθηκε με εκείνα από άλλες παρόμοιες μελέτες που διεξήχθησαν κυρίως στην Ευρώπη σε περιόδους που περιλαμβάνουν αυτήν που εξετάστηκε σε αυτήν την εργασία.

Η επανάληψη της μεθόδου ITA στις αποεποχικές μηνιαίες μέσες τιμές διάχυτης ακτινοβολίας έδειξε μη μονοτονική διακύμανση κατά την περίοδο 1992-2017 με σημαντικές και πολύ σημαντικές αρνητικές τάσεις. Πράγματι, ο δείκτης συνολικής τάσης έδωσε τιμή -0,90 (σημαντικά αρνητική τάση). Η προσαρμογή γραμμικής παλινδρόμησης στην αποεποχική ετήσια χρονοσειρά διάχυτης ακτινοβολίας έδωσε -5,19%/δεκαετία (ή ≈-6,93 Wm/δεκαετία), ένα αποτέλεσμα που δεν μπορούσε να συγκριθεί με παρόμοια αποτελέσματα καθώς η ανάλυση διάχυτης ακτινοβολίας είναι σχεδόν ανύπαρκτη στην διεθνής βιβλιογραφία.

Η μέθοδος ITA για τον μηνιαίο μέσο καθαρό ουρανό (F 5 κατηγορία μόνο) τιμές του G _e παρουσίασε μια μη μονότονη τάση με συνολική D =+0,43 (ελαφρώς θετική τάση). Μια γραμμική προσαρμογή στο αποεποχικό G _e Οι ετήσιες τιμές έδωσαν θετική τάση +2,36%/δεκαετία (ή +9,09 Wm/δεκαετία), τιμή συγκρίσιμη μόνο με αυτή της Ν. Ιταλίας (+7,90 Wm/δεκαετία). Η επανάληψη της μεθόδου ITA στον αποεποχικό μηνιαίο μέσο όρο D _e Οι τιμές έδειξαν μια μη μονότονη τάση με D =-1,18 (πολύ σημαντικά αρνητική τάση). Μια γραμμική προσαρμογή στον αποεποχικό ετήσιο μέσο όρο D _e Οι τιμές έδωσαν μια τάση -6,77%/δεκαετία (ή -9,27 Wm/δεκαετία). Αυτή η μείωση της διάχυτης ακτινοβολίας κάτω από καθαρό ουρανό πάνω από την Αθήνα μετά το 1992 μπορεί να αποδοθεί στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της φόρτισης αεροζόλ στα Βαλκάνια. Όπως σε όλους τους ουρανούς, τα σημερινά αποτελέσματα της ανάλυσης διάχυτης ακτινοβολίας δεν μπορούσαν να συγκριθούν με άλλα καθώς τέτοια αποτελέσματα είναι σχεδόν ανύπαρκτα στη διεθνή βιβλιογραφία.

Αυτά τα ευρήματα περιγράφονται στο άρθρο με τίτλο The solar radiationklima of Athens:Variations and tendencies in the period 1992–2017, the brightening era, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό Solar Energy. Αυτή η εργασία έγινε από τον Χάρη Καμπεζίδη από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.

Αναφορές:

• Alexandri, G., Georgoulias, A.K., Meleti, C., Balis, D., Kourtidis, K.A., Sanchez-Lorenzo, A., Trentmann, J., Zanis, P., 2017. Ένας δορυφόρος υψηλής ανάλυσης άποψη της επιφανειακής ηλιακής ακτινοβολίας πάνω από την κλιματικά ευαίσθητη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Atmos. Res., 188, 107-121, doi:10.1016/j/atmosres.2016.12.015.
• Bais, A., Drosoglou, T., Meleti, C., Tourpali, K., Kouremeti, N., 2013. Canges in surface shortwave solar irradiance from 1993 to 2011 at Thessaloniki (Greece). Int. J. Climatol., 33, 2871-2876, doi:10.1002/joc.3636.
• Boers, R., Brandsma, T., Siebesma, A.P., 2017. Επίδραση αερολυμάτων και νεφών στις δεκαετιακές τάσεις σε όλη την ακτινοβολία στην Ολλανδία (1966-2015). Atmos. Chem. Phys., 17, 8081-8100, doi:10.5194/acp-17-8081-2017.
• Folini, D., Wild, M., 2011. Εκπομπές αερολύματος και dimming/brightening στην Ευρώπη:μελέτες ευαισθησίας με το ECHAM5-HAM. J. Geophys. Res., 116, D21104, doi:10.1029/2011JD016227.
• Καμπεζίδης, H.D., Kaskaoutis, D.G., Kharol, S.K., Moorthy, K.K., Satheesh, S.K., Kalapureddy, M.C.R., Badarinath, K.V.S., Sharma, A.R., Wild, M., 2012 Multi-decadal downvaration. Ακτινοβολία βραχέων κυμάτων στη νότια Ασία:Η ηλιακή ακτινοβολία. Atmos. Environ., 50, 360-372.
• Kambezidis, H.D., Kaskaoutis, D.G., Kalliampakos, G.K., Rashki, A., Wild, M. 2016. The solar dimming/brightening effect over the Mediterranean basin in the period 1979-2012. J. Atmos. Solar-Terr. Phys., 150, 31-46.
• Καζάτζης, Σ., Φούντα, Δ., Ψίλογλου, Β.Ε., Καμπεζίδης, Χ., Μιχαλόπουλος, Ν., Σάντσεζ-Λορέντζο, Α., Μελέτη, Χ., Ράπτης, Π.Ι., Πιέρρος, Φ., Ναμπάτ, Π., 2018. Μακροχρόνιες σειρές και τάσεις στην επιφανειακή ηλιακή ακτινοβολία στην Αθήνα, Ελλάδα. Atmos. Phys. Chem., 18, 2395-2411, doi:10.194/acp-18-2395-2018.
• Manara, V., Brunetti, M., Celozzi, A., Maugeri, M., Sanchez-Lorenzo, A., Wild, M., 2016. Ανίχνευση εξασθένισης/φωτεινότητας στην Ιταλία από ομογενοποιημένο όλο ουρανό και γ· καταγραφές επιφανειακής ακτινοβολίας του λευκού ουρανού και υποκείμενες αιτίες (1959-2013). Atmos. Chem. Phys., 16, 11145-11161, doi:10.5194/acp-16-11145-206.
• Manara, V., Bassi, M., Brunetti, M., Cagnazzi, B., Maugeri, M., 2018. Μεταβλητότητα και τάση επιφανειακής ηλιακής ακτινοβολίας 1990-2016 στην περιοχή Peidmont (Βορειοδυτική Ιταλία). Θεωρ. Appl. Climatol., που δημοσιεύτηκε στο διαδίκτυο στις 31 Μαΐου 2018, doi:10.1007/s00704-018-2521-6.
• Nabat, P., Somot, S., Mallet, M., Sanchez-Lorenzo, A., Wild, M., 2014. Συμβολή ανθρωπογενών θειικών αερολυμάτων στο μεταβαλλόμενο ευρωμεσογειακό κλίμα από το 1980. Geophys. Res. Lett., 41, doi:10.1002/2014GL060798.
• Norris, J.R., Wild, M., 2007. Οι τάσεις στις ακτινοβολίες αερολυμάτων στην Ευρώπη συνάγονται από την παρατηρούμενη νεφοκάλυψη, την ηλιακή "θάμβωση" και την ηλιακή "φωτεινότητα". J. Geophys. Res., 112, D08214, doi:10.1029/2006JD007794.
• Pfeiforth, U., Kothe, S., Müller, R., Trentmann, J., Hollmann, R., Fuchs, P., Werscheck, M., 2017. Σύνολο δεδομένων ακτινοβολίας επιφάνειας – Ηλιοστάτης (SARAH) – Έκδοση 2. Εφαρμογή Δορυφόρου. Facility on Climate Monitoring, doi:10.5676/EUM_SAF_CM/SARAH/V002.
• Sanchez-Lorenzo, A., Enriquez-Alonso, A., Wild, M., 2017. Τάσεις στην καθοδική επιφανειακή ηλιακή ακτινοβολία από δορυφόρους και επίγειες παρατηρήσεις στην Ευρώπη κατά την περίοδο 1983-2010. Rem. Sens. Environ., 189, 108-117, doi:10.1016/j.rse.2016.11.018.
• Wild, M., Trüssel, B., Ohmura, A., Long, C.N., König-Langlo, G., Dutton, E.G., Tsvetkov, A., 2009. Παγκόσμια εξασθένιση και φωτεινότητα:Μια ενημέρωση μετά το 2000. J. Geophys. Res., 114, D00D13, doi:10.1029/2008JD011382.