Η εξερεύνηση για πετρέλαιο θα μπορούσε να ωθήσει τους προϊστορικούς κοελακάνθους στην εξαφάνιση

Ζώντας στα ανοικτά των ακτών της Αφρικής, υπάρχουν μόνο τριάντα αφρικανικοί (ή του Δυτικού Ινδικού Ωκεανού) κοελακάνθη που είναι γνωστό ότι υπάρχουν σήμερα. Παρά τη σπανιότητα αυτών των προϊστορικών θηρίων, κατά κάποιο τρόπο έχουν καταφέρει να αποτρέψουν την εξαφάνιση. Σύντομα, ωστόσο, τα εγχειρήματα για νέες πηγές πετρελαίου κάτω από τον ωκεανό μπορεί να είναι αρκετά για να εξαφανίσουν τον υπόλοιπο πληθυσμό αυτού του είδους και να απομακρύνουν έναν τύπο αυτού του συναρπαστικού υδρόβιου δεινοσαύρου από το πρόσωπο της Γης για πάντα.

Τι είναι το Coelacanth;

Το 1938, ένα ψάρι πιάστηκε στα ανοικτά των ακτών της Νότιας Αφρικής και αναγνωρίστηκε ως κοελακάνθη του Δυτικού Ινδικού Ωκεανού (Latimeria chalumnae) , ένα είδος προϊστορικού ψαριού που πιστεύεται ότι είχε εξαφανιστεί για πάνω από εξήντα εκατομμύρια χρόνια. Αυτά τα ψάρια μπορούν να φτάσουν τα δύο μέτρα σε μήκος και να ζυγίζουν περίπου ογδόντα κιλά ως ενήλικες. Οι κοελακάνθοι μπορεί να έχουν σκούρο και ζωηρό μπλε χρώμα με λευκές κηλίδες ή ανοιχτό καφέ χρώμα, επίσης με λευκά σημάδια. Αυτά τα σημάδια είναι μοναδικά για κάθε ψάρι και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αναγνώριση ατόμων.

Αν και μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τον πληθυσμό της κοελακάνθου είναι το ψάρεμα, ο θάνατος αυτών των ψαριών από την αλίευση είναι τυχαίος. Επειδή η σάρκα τους είναι πολύ λιπαρή και περιέχει ουρία, οι κοελακάνθοι δεν τρώγονται καλά και μπορούν να αρρωστήσουν αρκετά όσους καταναλώνουν το ψάρι.

Ένας νεότερος παράγοντας που θέτει σε κίνδυνο τη ζωή του αρχαίου κοελακάνθου είναι η εξερεύνηση πετρελαίου. Οι τυπικές συνήθειες διαβίωσης των κοελακάνθων προσφέρουν κάποια προστασία στα ψάρια, καθώς προτιμούν να κρύβονται σε σπηλιές βαθέων υδάτων κατά μήκος της ακτής κατά τη διάρκεια της ημέρας, αν και περνούν τη νύχτα κυνηγώντας σε βαθιά ανοιχτά νερά. Ωστόσο, οι κοελακάνθοι είναι αρκετά ευαίσθητοι στις αλλαγές στο περιβάλλον διαβίωσής τους. Η αύξηση της εξερεύνησης πετρελαίου σε παράκτιες περιοχές της Νότιας Αφρικής λόγω της πιθανότητας μιας μελλοντικής μεγάλης ανακάλυψης και ενθάρρυνσης από την κυβέρνηση θα δημιουργήσει απειλές για πετρελαιοκηλίδες και εκρήξεις που θα μπορούσαν να βλάψουν ανεπανόρθωτα τα νερά στα οποία ζουν οι κοελακάνθοι.

Πώς επηρεάζει η εξερεύνηση πετρελαίου τους κοελακάνθους;

Στο πλαίσιο του Εθνικού της Σχεδίου Ανάπτυξης, με τίτλο «Επιχείρηση Φακίσα», η κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής έχει σχέδια να επεκτείνει τη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου της μέσω υπεράκτιων εξερευνήσεων. Μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια, η γεώτρηση τριάντα ερευνητικών γεωτρήσεων αποτελεί βασικό στόχο. Αρκετές μεγάλες εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου έχουν εκφράσει έντονο ενδιαφέρον για την απόκτηση δικαιωμάτων σε τμήματα υπεράκτιων τοποθεσιών γεώτρησης κατά μήκος των ακτών της Νότιας Αφρικής, και ενώ οι ξένες επενδύσεις και η ανάπτυξη της βιομηχανίας πετρελαίου και φυσικού αερίου τους θα ωφελούσαν οικονομικά τη Νότια Αφρική, η εξερεύνηση αποθεμάτων πετρελαίου θα μπορούσε να είναι πολύ επιζήμιο για τον πληθυσμό της κοελακάνθου.

Για την εύρεση υποβρύχιων αποθεμάτων πετρελαίου, οι τοποθεσίες γεώτρησης προσδιορίζονται με χρήση σόναρ. Μια κινητή μονάδα γεώτρησης ανοικτής θαλάσσης χρησιμοποιείται για τη γεώτρηση στον πυθμένα του ωκεανού για να προσπαθήσει να βρει πετρέλαιο ως το αρχικό μέρος της εξερεύνησης πετρελαίου. Μια αναφορά από την Scandpower (εταιρία διαχείρισης κινδύνου) που χρησιμοποιεί δεδομένα που συνέλεξε η SINTEF (μια νορβηγική ερευνητική εταιρεία) έδειξε ότι η φάση εξερεύνησης γεωτρήσεων της υπεράκτιας εξόρυξης πετρελαίου ήταν το στάδιο στο οποίο ο κίνδυνος έκρηξης είναι ο υψηλότερος. Μια έκρηξη κατά τη γεώτρηση πετρελαιοπηγών συμβαίνει όταν τα συστήματα ελέγχου πίεσης αποτυγχάνουν και το λάδι απελευθερώνεται γρήγορα με ανεξέλεγκτο τρόπο.

Καθώς οι κοελακάνθοι είναι ευαίσθητοι στις αλλαγές στο περιβάλλον τους, η διαταραχή των νερών τους από πετρελαιοκηλίδες ή εκρήξεις θα μπορούσε να είναι καταστροφική για τα ψάρια. Το πετρέλαιο που εξαπλώνεται μέσω του ωκεανού θα μπορούσε να εμποδίσει την ικανότητα των ψαριών να απορροφούν οξυγόνο, προκαλώντας ασφυξία. Με αργούς ρυθμούς αναπαραγωγής και έναν ήδη πολύ χαμηλό πληθυσμό, οποιοδήποτε περαιτέρω εμπόδιο στη ζωή θα μπορούσε να ωθήσει πλήρως την κελακάνθη στην εξαφάνιση.

Οι κοελακάνθοι έχουν κάποια αναγνωρισμένη προστασία, καθώς ταξινομούνται ως κρίσιμα απειλούμενα στην Κόκκινη Λίστα της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης και επίσης προστατεύονται επίσημα από το διεθνές εμπόριο σύμφωνα με τη Σύμβαση για το Διεθνές Εμπόριο Απειλούμενων Ειδών. Αυτές οι προστασίες δεν θα ήταν αρκετές για να σώσουν την κοελακάνθη από το να εξαφανιστεί από ένα ατύχημα με πετρέλαιο.

Τι είναι ενδιαφέρον για τους Κοελακάνθους;

• Ένα μοναδικό χαρακτηριστικό του κοελακάνθου είναι η ικανότητά του να φέρει ζωντανά μικρά. Οι κοελακάνθοι εμφανίζουν ωοζωογένεια που είναι ένας τύπος αναπαραγωγής κατά την οποία τα έμβρυα εκκολάπτονται από γονιμοποιημένα αυγά μέσα στο σώμα του θηλυκού και στη συνέχεια γεννιούνται ζωντανά. Η κύηση Coelacanth είναι μια αργή διαδικασία, που χρειάζεται πάνω από ένα χρόνο για να αναπτυχθεί.
• Οι κοελακάνθοι είναι το μόνο πλάσμα που εξακολουθεί να ζει και διαθέτει μια ενδοκρανιακή άρθρωση που λειτουργεί ως άρθρωση και επιτρέπει τόσο στην άνω όσο και στην κάτω γνάθο να ανοίξει, διευρύνοντας το στόμα κατά τη διάρκεια της σίτισης.
• Οι Κοελακάνθοι έχουν ονομαστεί "ζωντανά απολιθώματα" λόγω της σχετικά αμετάβλητης ομοιότητάς τους με τους προϊστορικούς κολάκανθους που βρέθηκαν στο αρχείο απολιθωμάτων πριν από περισσότερα από τριακόσια εξήντα εκατομμύρια χρόνια. Ωστόσο, οι σύγχρονοι κοελακάνθοι έχουν εξελίχθηκε από τους αρχαίους κελακάνθους, με πολύ αργό ρυθμό.
• Οι Κοελακάνθοι πιστεύεται ότι είχαν εξαφανιστεί για πάνω από εξήντα εκατομμύρια χρόνια επειδή δεν βρέθηκαν πλέον στο αρχείο απολιθωμάτων μετά από εκείνο το σημείο. Γι' αυτό ήταν τόσο εκπληκτικό που βρήκα ένα ζωντανό το 1938! Αλλά πώς εξαφανίστηκαν οι κοελακάνθοι για τόσο καιρό μόνο για να επιστρέψουν ζωντανοί; Είναι πιθανό ότι κατά την περίοδο που οι κοελακάνθοι εξαφανίστηκαν από το αρχείο απολιθωμάτων, ζούσαν σε περιοχές που δεν έτειναν προς την απολίθωση.
• Έχοντας οκτώ λοβωτά πτερύγια, οι κοελακάνθοι έχουν έναν μοναδικό τρόπο κολύμβησης. Οι κοελακάνθοι μπορούν να ελίσσονται γρήγορα και με μεγάλη ευκινησία και έχουν παρατηρηθεί να κολυμπούν ανάποδα. Έχουν ζευγαρωμένα θωρακικά και πυελικά πτερύγια τα οποία χρησιμοποιούν για σταθερότητα και τα οποία μοιάζουν με τα μέλη των πλασμάτων της ξηράς.

Υποτέθηκε ότι οι κοελακάνθοι είναι οι πιο πρόσφατοι κοινοί συγγενείς με το πρώτο πλάσμα της ξηράς, εν μέρει λόγω των λοβωμένων πτερυγίων τους. Η μετάβαση των σπονδυλωτών από το υδάτινο περιβάλλον στο χερσαίο περιβάλλον είναι ένα σημαντικό βήμα. Μέσω της γονιδιωματικής αλληλουχίας, διαπιστώθηκε ότι τα πνευμονόψαρα, όχι οι κοελακάνθοι, είναι οι πιο πρόσφατοι κοινοί συγγενείς που αντιπροσωπεύουν έναν ζωντανό κρίκο στην εξέλιξη ως μέρος της μετάβασης από τη θαλάσσια στη χερσαία ζωή.

Ωστόσο, οι κολάκανθοι εξακολουθούν να είναι σημαντικός συγγενής προς μελέτη για την καλύτερη κατανόηση της μετάβασης, επειδή έχουν ένα γονιδίωμα που μπορεί να προσδιοριστεί η αλληλουχία τους, σε αντίθεση με τα πνευμονόψαρα των οποίων το γονιδίωμα είναι απίστευτα μεγάλο και δύσκολο να προσδιοριστεί με ακρίβεια η αλληλουχία.

Εάν οι κοελακάνθοι υποκύψουν στην εξαφάνιση στο εγγύς μέλλον, η απώλεια πιθανότατα δεν θα έχει μεγάλο αντίκτυπο συνολικά. Ωστόσο, ως ζωντανό μέρος του δεσμού της μετάβασης από την υδρόβια στην ξηρά ζωή, η απώλεια αυτού του προϊστορικού ψαριού που επιβίωσε για μεγάλο χρονικό διάστημα θα ήταν καταστροφικό πλήγμα για την ικανότητά μας να μελετήσουμε τι αντιπροσωπεύει αυτό το συναρπαστικό ψάρι.