Η Ινδία και το Μπουτάν ως μοντέλο για το διαπεριφερειακό και ενδοπεριφερειακό εμπόριο ενέργειας

Η συνεργασία μεταξύ των χωρών της Νότιας Ασίας για διαπεριφερειακό και ενδοπεριφερειακό εμπόριο ενέργειας έχει αναγνωριστεί ως ο πιο οικονομικός τρόπος αντιμετώπισης της αυξανόμενης ζήτησης, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης του ενεργειακού εφοδιασμού και της διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας (World Bank, 2008; SAARC Secretariat, 2010; Rahman S. H., Wijayatunga, Gunatilake, &Fernando, 2011).

Επί του παρόντος, το εμπόριο ενέργειας στη Νότια Ασία περιορίζεται στην Ινδία και το Μπουτάν και την Ινδία και το Νεπάλ, και το εμπόριο πετρελαιοειδών μεταξύ Ινδίας και Νεπάλ, Μπουτάν, Μπαγκλαντές και Σρι Λάνκα. Το αυξημένο εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας θα βασίζεται σε αμοιβαία συμφωνημένα ρυθμιστικά πλαίσια και αποτελεσματικούς μηχανισμούς επίλυσης διαφορών, αλλά και σε μεγαλύτερη πολιτική βούληση και εμπιστοσύνη (Wijayatunga &Fernando, 2013; Shukla &Sharma, 2017).

Το αυξημένο εμπόριο ενέργειας θα είχε ως αποτέλεσμα πολυάριθμα οφέλη για το κόστος προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, την εγκατεστημένη ικανότητα παραγωγής, την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και τη διασυνοριακή ικανότητα μεταφοράς στην περιοχή. Για παράδειγμα, η ικανότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο Μπαγκλαντές, την Ινδία και το Πακιστάν, που βασίζεται κυρίως στον άνθρακα, θα μπορούσε να αντικατασταθεί με αυξημένη υδροηλεκτρική ικανότητα στο Μπουτάν, το Νεπάλ και το Αφγανιστάν (Timilsina &Toman, 2016). Οι σχετικές πολιτικές, νομικές και ρυθμιστικές, πολιτικές, εμπορικές και νομικές αβεβαιότητες θα μπορούσαν να μετριαστούν μέσω διμερών συμφωνιών (Wijayatunga, Chattopadhyay &Fernando, 2015).

Δεδομένου ότι οι χώρες της Νότιας Ασίας διαθέτουν τεράστιο δυναμικό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η ανάπτυξη της υδροηλεκτρικής ενέργειας και οι διασυνοριακές διασυνδέσεις έχουν γίνει ξεχωριστές δυνατότητες για την ενθάρρυνση των ευκαιριών ανάπτυξης (ADB, 2015). Η συμβολή της υδροηλεκτρικής ενέργειας στη συνολική εμπορική ενέργεια είναι περίπου 50% στο Μπουτάν, 17% στο Νεπάλ, 13% στο Πακιστάν, 6% στην Ινδία και 4% στο Αφγανιστάν. Όσον αφορά τη συνεισφορά στη συνολική παροχή ηλεκτρικής ενέργειας, αυτή είναι 100% στο Μπουτάν, 92% στο Νεπάλ, 33% στο Πακιστάν και 17% στην Ινδία (Mukherji, Molden, Rasul, &Wagnon, 2015).

Παρά αυτή τη δυνατότητα για συνεργασία μεταξύ των χωρών, η Νότια Ασία είναι μια περιοχή που έχει βυθιστεί σε πολιτικές πολυπλοκότητες και ιστορικούς ανταγωνισμούς, εμποδίζοντας την περιφερειακή συνεργασία (Lama, 2007· Dhungel, 2008· Singh, 2009). Η λεκάνη Ganga-Brahmaputra-Meghna είναι το δεύτερο μεγαλύτερο υδρολογικό σύστημα στον κόσμο που καλύπτει περισσότερες από πέντε χώρες – Ινδία, Κίνα, Μπαγκλαντές, Μπουτάν και Νεπάλ, και περιέχει τη μεγαλύτερη συγκέντρωση φτωχών στον κόσμο (Biswas, 2001; Mukherji, Molden, Rasul, &Wagnon, 2015. Ωστόσο, παραμένει μια από τις πιο υπανάπτυκτες περιοχές, κυρίως επειδή οι πόροι δεν έχουν χρησιμοποιηθεί με τα μέγιστα δυνατά οφέλη για όλα τα παρόχθια μέρη (Ahmad, Biswas, Rangachari, Sainju, 2001; Biswas and Uitto, 2001 ).

Σε αυτό το πλαίσιο, η περίπτωση της Ινδίας και του Μπουτάν ξεχωρίζει ως το μοναδικό ίσως παράδειγμα στην περιοχή όπου μια μακροπρόθεσμη προοπτική για θέματα νερού και ενέργειας είχε ως αποτέλεσμα θετικά αποτελέσματα και για τις δύο χώρες. Δεδομένης της «μέσης οδού» προσέγγισης του Μπουτάν στην ανάπτυξη [που αποδεικνύεται από το όραμά του για την επίτευξη Ακαθάριστης Εθνικής Ευτυχίας (Βασιλική Κυβέρνηση του Μπουτάν, 2009)], οι κοινοί ιστορικοί και πολιτιστικοί δεσμοί της με την Ινδία, καθώς και η μικρού μεγέθους οικονομία και πληθυσμός της, η συνεργασία μεταξύ των δύο γειτονικών χωρών μπορεί να θεωρηθεί μοναδική, αντί για αντιπροσωπευτικό ή αναπαραγόμενο μοντέλο διπλωματίας . Έξι δεκαετίες διπλωματικών σχέσεων και τρεις δεκαετίες διακυβερνητικής συνεργασίας για την υδροηλεκτρική ενέργεια συνέβαλαν στην ενίσχυση της θετικής διμερούς σχέσης (Υπουργείο Εξωτερικών, 2012).

Υποστηρίζεται ότι τέτοιες συνεργασίες αποκομίζουν μικρότερα κέρδη για μεγαλύτερες χώρες όπως η Ινδία, σε σχέση με τα κέρδη για μικρότερους γείτονες όπως το Μπουτάν (World Bank, 2010; Biswas, 2012). Αν και σε απόλυτους όρους αυτό εξακολουθεί να ισχύει, η στρατηγική σημασία του Μπουτάν για την Ινδία είναι τεράστια:οι χώρες μοιράζονται ισχυρούς οικονομικούς δεσμούς. Το Μπουτάν λειτουργεί ως ουδέτερη ζώνη μεταξύ Ινδίας και Κίνας, που διαφορετικά θα έπρεπε να μοιράζονται επιπλέον 6.000 km σύνορα. Το Μπουτάν έχει υποστηρίξει την Ινδία σε πολλές περιπτώσεις, μεταξύ άλλων κατά τη διάρκεια απειλών για την ασφάλεια στην περίπτωση των ινδικών βορειοανατολικών πολιτειών (Personal communications, 2015, 2016). Αναλύουμε αυτά τα θέματα σε βάθος χωριστά (Saklani, Tortajada και Biswas, προσεχώς). Ωστόσο, έχουν αντιπροσωπεύσει ορόσημα για τη στενή συνεργασία και των δύο χωρών για τη διατήρηση της ειρήνης και της ασφάλειας στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της ενεργειακής ασφάλειας. Η εξέταση τέτοιων διαστάσεων είναι ζωτικής σημασίας για το ξεμπλέξιμο των πολύπλοκων επιλογών εξωτερικής πολιτικής που συνδέονται στενά με ευκαιρίες και για την εξήγηση του εάν και πώς το νερό και η ενέργεια μπορούν να χρησιμεύσουν ως καταλύτες για την περιφερειακή ανάπτυξη.

Αυτά τα ευρήματα περιγράφονται στο άρθρο με τίτλο Hydropower-based collaboration in South Asia:The case of India and Bhutan, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό Energy Policy. Αυτή η εργασία διεξήχθη από την Cecilia Tortajada και την Udisha Saklani από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης.

Αναφορές:

1. ADB, 2015. Πρόγραμμα ανάπτυξης Green Power:Bringing Benefits to Bhutan and Beyond. Ασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης, Μανίλα.
2. Biswas, A.K., 2001. Πρόλογος. Σε:Ahmad, Q.K., Biswas, A.K., Rangachari, R., Sainju, M.M. (Επιμ.), Περιοχή Γάγγης-Βραχμαπούτρα-Μέγκνα. Πλαίσιο για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. The University Press Limited, Dhaka (σελ. xi).
3. Biswas, A.K., 2012. Συνεργασία ή Σύγκρουση στη Διασυνοριακή Διαχείριση Υδάτων:Μελέτη περίπτωσης της Νότιας Ασίας. Στο:Biswas, A.K., Tortajada, C. (Επιμ.), Asian Perspectives on Water Policy. Routledge, Νέα Υόρκη, σελ. 6–7.
4. Biswas, A.K., Uitto, J.I., 2001. Sustainable development of the Ganges-Brahmaputra Meghna Basins. Oxford University Press, Νέο Δελχί.
5. Dhungel, K.R., 2008. Περιφερειακό Εμπόριο Ενέργειας στη Νότια Ασία:προβλήματα και προοπτικές. Οικ. Νότιας Ασίας. J. 9 (1), 173–193.
6. Lama, M.P., 2007. Γεωπολιτική του εμπορίου ισχύος στη Νότια Ασία:ευκαιρίες και προκλήσεις. Στρατηγ. Πρωκτικός. 31 (2), 339–364.
7. Υπουργείο Εξωτερικών, 2012. Φεβρουάριος. Σχέσεις Ινδίας-Μπουτάν. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου, από Υπουργείο Εξωτερικών, Κυβέρνηση της Ινδίας:〈https://mea.gov.in/Portal/ ForeignRelation/Bhutan-February-2012.pdf〉.
8. Mukherji, A., Molden, D., Rasul, S.N., Wagnon, P., 2015. Τα ύδατα των Ιμαλαΐων στο σταυροδρόμι:ζητήματα και προκλήσεις. Int. J. Water Resource. Dev. 31 (2), 151–160.
9. Mukherji, A., Molden, D., Rasul, S.N., Wagnon, P., 2015. Τα ύδατα των Ιμαλαΐων στο σταυροδρόμι:ζητήματα και προκλήσεις. Int. J. Water Resource. Dev. 31 (2), 151–160.
10. Προσωπική επικοινωνία, 2015. Παράρτημα Α. Επισκόπηση πρωτογενών πηγών πληροφοριών. Αυτό το άρθρο.
11. Προσωπική επικοινωνία, 2016. Παράρτημα Α. Επισκόπηση πρωτογενών πηγών πληροφοριών. Αυτό το άρθρο.
12. Rahman, S.H., Wijayatunga, P.D., Gunatilake, H., Fernando, P.N., 2011. Εμπόριο ενέργειας στη Νότια Ασία:Ευκαιρίες και προκλήσεις. Ασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης, Μανίλα.
13. Βασιλική Κυβέρνηση του Μπουτάν, 2009. Δέκατο πενταετές σχέδιο (2008–2013) Τόμος 1:Κύριο έγγραφο. Βασιλική Κυβέρνηση του Μπουτάν, Επιτροπή Ακαθάριστης Εθνικής Ευτυχίας. Βασιλική Κυβέρνηση του Μπουτάν, Thimpu.
14. Saarc Secretariat, 2010. SAARC Regional Energy Trade Study. Γραμματεία SAARC, Κατμαντού.
15. Saklani, U., Tortajada, C., Biswas A., προσεχές. Οφέλη της υποπεριφερειακής διπλωματίας:Ανάλυση της αναπτυξιακής συνεργασίας της Ινδίας με το Μπουτάν.
16. Shukla, U.K., Sharma, S., 2017. Οι δυνατότητες των εισαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας για την κάλυψη μελλοντικών απαιτήσεων ηλεκτρικής ενέργειας στην Ινδία. Ηλεκτρ. J. 30, 71–84.
17. Singh, A.S., 2009. Περιφερειακή ολοκλήρωση στη Νότια Ασία και Ενεργειακή Συνεργασία:ευκαιρίες και προκλήσεις. Στο:Lall., e.b. (Επιμ.), Η γεωπολιτική της ενέργειας στη Νότια Ασία. ISEAS Series of Energy, Σιγκαπούρη, σελ. 51–82.
18. Timilsina, G., Toman, M.G., 2016. Πιθανά κέρδη από την επέκταση του περιφερειακού εμπορίου ηλεκτρικής ενέργειας στη Νότια Ασία. Ενεργειακή Οικ. 60, 6–14.
19. Wijayatunga, P., Chattopadhyay, D., Fernando, P.N., 2015. Διασυνοριακή εμπορία ενέργειας στη Νότια Ασία:μια Τεχνο-Οικονομική λογική. Asia Development Bank.
20. Wijayatunga, P., Fernando, P.N., 2013. Μια επισκόπηση της ενεργειακής συνεργασίας στη Νότια Ασία. Τράπεζα Ανάπτυξης Νότιας Ασίας.
21. World Bank, 2008. Επίσημη Έκθεση 334/08 Δυνατότητες και προοπτικές για το περιφερειακό εμπόριο ενέργειας στην περιοχή της Νότιας Ασίας. The International Bank for Reconstruction and Development/ The World Bank Group, Washington DC.
22. World Bank, 2010. Word Bank South Asia Economic Update 2010:move Up and Looking East. Διεθνής Τράπεζα για την Ανασυγκρότηση και την Ανάπτυξη. The World Bank Group, Washington D.C.